تعیین سطح بحرانی فسفر قابل‌جذب گیاه ذرت در خاک‎های استان آذربایجان شرقی

آب و خاک

مقاله 9، دوره 28، شماره 2، تیر 1393، صفحه 330-342   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.22181

نویسندگان

عادل ریحانی تبار^* ؛ محمدرضا مقصودی؛ نصرت اله نجفی

دانشگاه تبریز

چکیده

اطلاع از سطح بحرانی فسفر در خاک و پاسخ‌های گیاه به مصرف آن می تواند کمک مؤثری در توصیه بهینه کود فسفر باشد. در این تحقیق، سطح بحرانی فسفر قابل‌جذب گیاه ذرت (Zea mays L.) در 25 نمونه خاک که از مناطق مختلف استان آذربایجان شرقی در سال 1390 جمع آوری شده بود، تعیین شد. آزمایش به‎صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور کود فسفر در دو سطح صفر و 40 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع منوکلسیم فسفات و 25 نوع خاک با سه تکرار انجام شد. پس از 60 روز رشد، بخش هوایی و ریشه ذرت برداشت شد. خاک های مورد مطالعه دارای 3/57-4/12 درصد رس با میانگین 1/31 درصد، کربنات کلسیم معادل 35-7 درصد با میانگین 5/21 درصد و کربنات کلسیم معادل فعال بین 78/10-47/1 درصد با میانگین 1/5 درصد بودند. نتایج نشان داد که سطوح فسفر کاربردی، نوع خاک و اثر متقابل آنها تأثیر معنی دار بر شاخص های رشد ذرت داشت. سطح بحرانی فسفر قابل‎جذب به روش اولسن برای دستیابی به 90 درصد حداکثر ماده خشک نسبی ذرت با استفاده از روش های تصویری کیت-نلسون، آماری کیت-نلسون و میچرلیخ-بری، به‌ترتیب 12، 44/14 و 46/10 میلی گرم در کیلوگرم خاک تعیین گردید. میانگین ضرایب C1 و C معادله میچرلیخ-بری به‌ترتیب 0956/0 و 0073/0 کیلوگرم خاک بر میلی گرم فسفر بود. همچنین وزن خشک بخش هوایی ذرت با فسفر قابل‎جذب گیاه در خاک همبستگی معنی داری داشت.

کلیدواژه‌ها

فسفر؛ ذرت؛ سطح بحرانی؛ کیت-نلسون؛ میچرلیخ-بری