مقایسه مدلهای CE-QUAL-W2 و DYRESM در شبیه‌سازی توزیع دما در مخزن سد پانزده خرداد

آب و خاک

مقاله 9، دوره 28، شماره 2، خرداد 1393، صفحه 343-352   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.23021

نویسندگان

محمدابراهیم خواجه پور^{* 1}؛ افشین اقبال زاده¹؛ مجتبی شیاسی ارانی²؛ مرتضی افتخاری³؛ میترا جوان¹

¹رازی کرمانشاه

²فردوسی مشهد

³پژوهشکده منابع آب، موسسه تحقیقات آب

چکیده

احداث سد بر روی رودخانه، جریان پویا و در حال حرکت (اکوسیستم رودخانهای) را به آبی ایستا و راکد (اکوسیستم دریاچهای) تبدیل می‌نماید. مهم‌ترین تفاوت این دو اکوسیستم زمان ماند و لایهبندی شدن آب است که باعث میشود کیفیّت آب رودخانه قبل از مخزن سد و بعد از آن متفاوت باشد. در این تحقیق در ابتدا به شبیه‌سازی توزیع حرارت در مخزن سد پانزده خرداد طی سال 1376 توسط مدل دوبعدی متوسط‌گیری شده در عرض CE-QUAL-W2 پرداخته شد. در ادامه نتایج حاصل از این مدل با نتایج حاصل از شبیه‌سازی مدل یک‌بعدی عمقی DYRESM و نیز با داده‌های صحرایی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو مدل در شبیه سازی پروفیل های حرارتی مخزن در دوران اختلاط مخزن و نیز پیش بینی زیرلایه و میان‌لایه در دوران لایه‌بندی موفق عمل کردهاند اما مدل DYRESM در پیشبینی دمای رولایه در دوران لایه‌بندی ضعیف عمل کرده است. در ادامه روابطی که دو مدل برای محاسبه شار حرارتی مورد استفاده قرار می‌دهند، با هدف دستیابی به علت این اختلاف بررسی شد. با توجه به اینکه مخزن سد پانزده خرداد در منطقه ای قرار دارد که تبخیر عامل مهمی می‌باشد وجود روابط متفاوتی که دو مدل برای محاسبه شار حرارتی تبخیر مورد استفاده قرار می‌دهند، باعث شده تا تبخیر در مدل DYRESM نسبت به میزان واقعی آن کمتر برآورد‌ شده و سبب اختلاف در شبیه‌سازی دمای رولایه در مقایسه با داده‌های اندازه‌گیری شده گردد.

کلیدواژه‌ها

مدل‌های شبیه‌سازی مخازن؛ لایه‌بندی حرارت؛ CE-QUAL-W2؛ DYRESM