بررسی آنالیزهای رشدی سه گونه رازیانه(Foeniculum vulgare) ، کنجد (Sesamum indicum) و لوبیا (Phaseolus vulgaris) در ترکیب‌های مختلف کشت مخلوط

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 48، تیر 1400، صفحه 237-250   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v1i1.25372

نویسندگان

فاطمه رنجبر؛ علیرضا کوچکی^* ؛ مهدی نصیری محلاتی

گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده

به­منظور بررسی شاخص‌های رشدی سه گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare)، لوبیا (Phaseolus vulgaris) و کنجد (Sesamum indicum) در تیمارهای مختلف کشت مخلوط و خالص، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی صورت گرفت. آزمایش به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص رازیانه، کشت خالص کنجد، کشت خالص لوبیا، کشت مخلوط ردیفی رازیانه - لوبیا، کشت مخلوط ردیفی رازیانه - کنجد، کشت مخلوط ردیفی کنجد - لوبیا و کشت مخلوط ردیفی رازیانه - لوبیا - کنجد بودند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در رازیانه بیشترین میزان ماده خشک (6/184 گرم بر مترمربع) و شاخص سطح سبز (28/1) مربوط به تیمار کشت خالص بود. در مورد کنجد بالاترین عملکرد ماده خشک، (1023 گرم بر مترمربع) و شاخص سطح برگ (2/4) در تیمارهای کنجد خالص و کنجد - رازیانه به‌دست آمد. در گیاه لوبیا بیشترین عملکرد ماده خشک (39/546 گرم بر مترمربع) و شاخص سطح برگ (8/3)، در  تیمار کشت خالص لوبیا حاصل شد. کمترین میزان ماده خشک (54 گرم بر مترمربع) و سطح برگ (61/0) در رازیانه به‌ترتیب در تیمار کشت مخلوط رازیانه- کنجد-لوبیا و رازیانه- کنجد به‌دست آمد. در مورد کنجد کمترین میزان ماده خشک (286 گرم بر مترمربع) و سطح برگ (24/3) در تیمارهای کنجد – رازیانه و کنجد- رازیانه- لوبیا مشاهده شد. لوبیا در تیمار کنجد– رازیانه- لوبیا، کمترین میزان ماده خشک (110 گرم بر مترمربع) و همچنین کمترین سطح برگ (08/3) را نشان داد. حداکثر سرعت رشد محصول در رازیانه در تیمار کشت خالص (19/5گرم بر مترمربع در روز)، در کنجد در تیمار کنجد خالص (53/24 گرم بر مترمربع در روز) و در مورد لوبیا در تیمار لوبیا خالص مشاهده شد. کمترین سرعت رشد در مورد رازیانه در تیمار رازیانه- کنجد- لوبیا، در کنجد در تیمار کنجد- رازیانه و در مورد لوبیا در تیمار لوبیا– رازیانه و کنجد به‌ترتیب (62/1، 59/6 و 26/3گرم بر مترمربع در روز) به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

سرعت رشد گیاه؛ شاخص سطح برگ؛ کشت مخلوط ردیفی؛ نسبت برابری زمین

مراجع

Blackman, V.H., 1919. The compound interest law and plant growth. Annals of Botany 33: 353-360.

Chiariello, N.R., Mooney, H.A., and Williams, K., 1989. Growth; carbon allocation and cost of plant tissues. In: R.W. Pearcy et al., (Ed.) Plant Physiological Ecology: Field Methods and Instrumentation. Hall, London, pp. 327-365.

Federer, W.T., 1993. Statistical Design and Analysis for Intercropping Experiment, Two Crops. Springer Verlag INC.

Francis, C.A., 1986. Biological efficiencies in multiple cropping systems. Advances in Agronomy 42: 1-41.

Gardner, F.B., Pearce, R.B., and Mitchel, R.L., 1985. Physiological of Crop Plants. The Iowa State University Press, Ames, IOWA.

Gardner, F.P., Pearce, R.B., and Mitchell, R.L., 1988. Physiology of Crop Plants. Blackwell Scientific Publications, Oxford, U.K.

Ghosh, P.K., Mohanty, M., Bandyopadhyay, K.K., Painuli, D.K., and Misra, A.K., 2006. Growth, competition, yield advantage and economics in soybean/pigeonpea intercropping system in semi-arid tropics of India. II. Effect of nutrient management. Field Crops Research 96: 90-97.

Jahan, M. 2004. Study of Ecological aspects intercropping of chamomile (Matricaria chamomile) and ever green (Calendula officinalis) with manure. M.Sc. Thesis, Faculty of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Jahani, M., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M., 2008. Comparison of different intercropping arrangements of cumin (Cuminum cyminum L.) and lentil (Lens culinaris M.). Iranian Journal of Field Crops Research 6: 67-78. (In Persian with English Summary(

Javanshir, A., Dabbagh Mohammadi Nasab, A., Hamidi, A., and Gholipour, C. (Eds.), 2000. The ecology of intercropping (translation). Jihad, Mashhad University Press, Iran, 222 p. (In Persian)

Karimi, M.M., and Siddique, H.M., 1991. Crop growth and relative growth rate of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agricultural Research 42: 13-20.

Khoddam Bashi, M., Karimi, M., and Khaje Pur, R., 1990. Effect of irrigation regime on growth of soybeans. Iranian Journal of Agricultural Sciences. Iranian Journal of Agricultural Sciences numbers 1 and 2.

Koocheki, A., and Banayan, M. (Eds.), 1996. Modelling the crop. Jihad, Mashhad University Press, Iran, 183 p.

Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Khorramdel, S., Anvarkhah, S., Sabt Teimouri, and M., Sanjani, S., 2010. Evaluation of growth indices of hemp (Cannabis sativa L.) and sesame (Sesamum indicum L.) in intercropping with replacement and additive series. Journal of Agroecology 2: 30-40. (In Persian with English Summary(

Maffei, M., and Mucciarelli, M., 2003. Essential oil yield in peppermint/soybean strip intercropping. Field Crops Research 84: 229-240.

Mirhashemi, S.M., Koocheki, A., Parsa, M., and Nassiri Mahallati, M., 2010. Evaluation of growth indices of ajowan and fenugreek in pure culture and intercropping based on organic agriculture. Iranian Journal of Field Crops Research 7: 685-694. (In Persian with English Summary)

Nassiri Mahallati, M. (Ed), 2000. Modelling Crop Growth Processes. Jihad, Mashhad University Press, Iran, 280 p. (In Persian)

Payne, W.A., Wendt, C.W., and Hossner, L.R.E. G.C., 1991. Estimating pearl millet leaf area. Agronomy Journal 83: 937-941.

Pelzer, E., Bazot, M., and Makowski, D., 2012. Pea–wheat intercrops in low-input conditions combine high economic performances and low environmental impacts. European Journal of Agronomy 40: 39-53.

Rezvan Beydokhti, S., 2005. Comparison of different intercropping arrangement of corn and bean. M.Sc. Thesis, College of Agriculture. Ferdowsi University, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Sarmdnya, G., Koocheki, A. (Eds.), 1989. Crop Physiology. Jahad University Press, Mashhad, Iran, 432 p. (In Persian)

Sujatha, S., Bhat, R., Kannan, C., and Balasimha, D., 2011. Impact of intercropping of medicinal and aromatic plants with organic farming approach on resource use efficiency in arecanut (Areca catechu L.) plantation in India. Industrial Crops and Products 33: 78-83.

Vandermeer, J. (Ed), 1989. The Ecology of Intercropping, Cambridge University Press, Great Britain. pp. 237.

Zarifpur, N., 2011. Evaluation of intercropping beans with cumin and increased emphasis on alternative methods. M.Sc. Thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, 131 p. (In Persian with English Summary)