همبستگی بین صفات و تجزیه علیت عملکرد دانه گلرنگ بهاره در شرایط تنش رطوبتی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 43، مهر 1395، صفحه 427-437   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v14i3.42699

نویسندگان

پروانه یاری؛ امیر حسین کشتکار^*

دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

به‌منظور تعیین همبستگی میان برخی صفت‌ها و اجزاء عملکرد در گلرنگ و نیز روابط علت و معلولی بین آن‌ها در شرایط مختلف رطوبتی، پژوهشی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی‌سینا انجام گرفت. آزمایش به‌صورت کرت‌های خُرد‌شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل سه سطح رطوبتی: آبیاری نرمال (بدون تنش)، قطع کامل آبیاری از مرحله 50‌درصد گل‌دهی تا رسیدگی کامل (تنش گل‌دهی) وقطع کامل آبیاری از مرحله شروع دانه‌بندی تا رسیدگی کامل (تنش دانه‌بندی) بوده، شش رقم گلرنگ شاملPI ، محلی عجب‌شیر، Mec11، فرامان، محلی زرقان6 و سینا در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه رگرسیون صفت‌های مؤثر بر عملکرد دانه نشان‌داد که شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک، در سه شرایط رطوبتی وارد مدل رگرسیونی شدند، به‌طوری‌که در شرایط عدم تنش تعداد طبق در بوته و وزن 1000دانه قبل از شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک و در شرایط تنش گل‌دهی وزن 1000دانه پیش از دو صفت شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک وارد مدل رگرسیونی شدند. هم‌چنین نتایج نشان‌داد که در شرایط عدم تنش عملکرد بیولوژیک (99/0) و شاخص برداشت (90/0)، در شرایط تنش گل‌دهی، وزن 1000دانه (82/1) و در شرایط تنش دانه‌بندی نیز شاخص برداشت (60/1) بیش‌ترین اثرمستقیم را بر عملکرد دانه داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

تنش دانه‌بندی؛ تنش گل‌دهی؛ شاخص برداشت؛ مدل رگرسیونی

مراجع

1- Abolhassani, K. H. 2003. Drought tolerance evaluation of safflower lines derived from native landraces under two irrigation regimes. M.Sc. Thesis. Isfahan University of Technology, Iran. (In Persian with English Abstract).

2- Amini, F., Saeidi, G. and Arzani, A. 2008. Relationship among seed yield and its components in genotypes of safflower (Carthamus tinctorius L.). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science 12: 525-535. (In Persian with English Abstract).

3- Ashri, A. D., Zimmer, E. and Urie, A. 1977. Evaluation of the world collection of safflower for yield and yield components and their relationship. Crop Science 14: 799-802.

4- Bagheri, A., Yazdi-Samadi, B., Taeb, M. and Ahmadi, M.R. 2001. Study of correlations and relations between plant yield and quantitative and qualitative other traits in safflower. Iranian Journal of Agricultural Sciences 32(2): 295-307. (In Persian with English Abstract).

5- Dewey, D. R. and Lu, K. H. 1959. A correlation and path-coefficient analysis of components of crested wheat-grass seed production. Agronomy Journal 51: 515-518.

6- Falconer, D. S. 1998. Introduction to quantitative genetics. Ronald Press, New York.

7- Ghodrati, G. H. 2012. Investigation the relationship between yield and its components in promising lines of soybean. Crop Physiology 4 (15): 59-70. (In Persian with English Abstract)

8- Golparvar, A.R. and Ghasemi Pirbaluti, A. 2010. Evaluation of correlation and path analysis of seed and oil yield in spring safflower cultivars under normal irrigation and drought stress conditions. New Findings in Agriculture 3: 248 -259 (In Persian with English Abstract).

9- Hassanpanah, M., Nematzadeh, G. and Ghiyasi, K. 1998. Correlation between yield and yield components of wheat with some of the characters using path analysis method. Abstracts of the Fifth Congress of Agronomy and Plant Breeding. Seed and Plant Improvement Institute, Karaj. (In Persian).

10- Khalili, M., Pour Aboughadareh, A., Naghavi, M.R. and Naseri Rad, H. 2013. Path analysis of the relationships between seed yield and some of morphological traits in safflower under normal irrigation and rain fed conditions. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences 3(15):1692-1696.

11- Paliwal, R.V., and Solanki, Z. S. 1984. Path coefficient analysis in safflower. Madras Agricultural Journal 71(4): 257-258.

12- Purmeydany, A., Moghaddam, M., Choukan, R. and Peighambari, A. 1998. Estimation of phenotypic and genotypic correlation and path analysis of traits in early maize hybrids under normal and drought stress conditions. Abstracts of the Fifth Congress of Agronomy and Plant Breeding. Seed and Plant Improvement Institute, Karaj. (In Persian).

13- Rao, V., and Ramachandram, M. 1997. An analysis of association of yield and oil in safflower. Fourth International Safflower Conference. Bari, Italy.

14- Subbalakshmi, B. and Sivasubramanian, V. 1986. Effect of environment in the variability of characters in safflower. Madras Agricultural Journal 73(8): 450-456.

15- Tahmasebpour, B., Aharizad, S., Shakiba, M., Babazade Bedostani, A.R., and Gafari, Gh. 2011. Path analysis of seed and oil yield in safflower. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 3(4): 114-122.

16- Winkel, A. 1989. Breeding for drought tolerance in cereals. Vortage-Fur-Pflanzenzvchtuny 16: 368-375.