بررسی کارآیی جذب و مصرف نور و عملکرد در کشت مخلوط تأخیری گندم زمستانه (Triticum aestivum) و چغندرقند (Beta vulgaris)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 1، دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 44، دی 1395، صفحه 539-557   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v14i4.51159

نویسندگان

علیرضا کوچکی^* ؛ مهدی نصیری محلاتی؛ هادی زرقانی؛ علی نوروزیان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور ارزیابی کارایی مصرف نور، عملکرد و ماده خشک در کشت مخلوط تأخیری گندم زمستانه و چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از چهار تیمار کشت مخلوط با نسبت‌های3:1، 3:2، 4:2، 6:2 (چغندرقند :گندم) همرا با کشت خالص گونه‌ها. نتایج نشان داد در طی دوره رشد شاخص سطح برگ، میزان تشعشع عبور کرده از کانوپی، کارایی مصرف نور، میزان تولید ماده خشک و در نهایت عملکرد در واحد سطح تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری قرار گرفتند و بیش‌ترین عملکرد گندم و چغندرقند به‌ترتیب (1942 و 2063‌گرم در متر‌مربع) در کشت 4:2 و کشت خالص چغندر قند مشاهده گردید و کارایی مصرف نور برای گندم و چغندرقند در کشت مخلوط 4:2 که بیش‌ترین مقدار بود به‌ترتیب (65/1 و 38/2) به‌دست آمد. بر اساس یافته‌های این تحقیق به‌نظر می‌‌رسد که استفاده از مخلوط‌های تأخیری راهکار مناسبی برای استفاده بهتر از منابع و افزایش عملکرد در مقایسه با کشت متوالی گونه‌های پاییزه و بهاره باشد.

کلیدواژه‌ها

جذب تشعشع؛ کارآیی مصرف نور؛ عملکرد

مراجع

1. Acreche, M. M., and Slafer, G. A. 2009. Grain weight, radiation interception and use efficiency as affected by sink-strength in Mediterranean wheats released from 1940 to 2005. Field Crops Research 110(2): 98-105.

2. Zhang, L., van der Werf, W., Zhang, S., Li, B., and Spiertz, J. H. J. 2007. Growth, yield and quality of wheat and cotton in relay strip intercropping systems. Field Crops Research 103(3): 178–188.

3. Ghaemi, A. 2002. Physiological and morphological indices effective in increasing the yield and quality of sugar beet. Dissertations. College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad.

4. Goudriaan, J., and Monteith, J. L., 1990. A mathematical function for crop growth based on light interception and leafarea expansion. Annals of Botany 66(6): 695–701.

5. Jaggard, K., and Clark. C. 2000. Growth of sugar beet crops in 1999. British Sugar Beet Review 68(1): 6-11.

6. Jahan, M. 2004. Ecological aspects of intercropping chamomile (Matricaria chamomilla L) and marigold (Calendula officinalis L.) with manure. Master thesis of Agriculture, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad.

7. Jahani, M., Kochaki, A., and Nasiri Mohalati, M. 2008. Evaluation of different intercropping arrangements of cumin (Cuminum cyminum) and lentils (Lens culinaris) in low-input agricultural systems. Iranian Journal of Crop Research, 6 (1): 67-78. (In Persian with English Abstract).

8. Jahansooz, M. R., Yunusa, I. A. M., Coventry, D. R., Palmer, A. R., and Eamus. D. 2007. Radiation- and water-use associated with growth and yields of wheat and chickpea in sole and mixed crops. European Journal of Agronomy 26(3): 275–282. (In Persian with English Abstract).

9. Kemanian, A. R., Stockle, C. O., and Huggins. D. R. 2004. Variability of barley radiation use efficiency. Crop Science 44: 1662-1672.

10. Kochaki, A., and Khlqany, J. 1988. Sustainable agriculture in temperate regions of Mashhad University Press, 580 p. (In Persian).

11. Kochaki, A. 1997. Sustainable Agriculture, insight or method? Journal of Agricultural Economics and Development, 2 (20): 72-53. (In Persian with English Abstract).

12. Kochaki, A., Gholami, A., Mahdavi Damghan, A., and Tabriz, L. 2005. Principles of organic agriculture. Press Ferdowsi University of Mashhad. 385 p. (In Persian).

13. Kochaki, A., Hosseini, M., and Hashemi, A. 1995. Sustainable Agriculture Jihad University of Mashhad, 118: 6-28.

14. Kochaki, A., Lalegani. B., and Najib Nia, S. 2009. Evaluation of intercropping beans and corn production. Iranian Journal of Crop Research 7 (2): 605- 614. (In Persian with English Abstract).

15. Lecoeur, J., and Ney. B. 2003. Change with time in potential radiation use efficiency in field pea. European Journal of Agronomy 19(1): 91-105.

16. Li, L., Sun, J., Zhang, F., Li, X., Rengel, Z., and Yang, S. 2001. Wheat/maize or wheat/soybean strip intercropping II. Recovery or compensation of maize and soybean after wheat harvesting. Field Crops Research 71(3): 173-181.

17. Li, L., Sun, J., Zhang, F., Li, X., Yang, S., and Rengel, Z. 2001. Wheat maize or wheat/soybean strip Intercropping I Yield advantage and interspecific interaction on nutrients, Field Crops Research 71(2): 123-137.

18. Mandel, B. K., Das, D., Saha, A., and Mohasin, M., 1996. Yield advantage of wheat (Triticum aestivum) and ckpea (Cicer arietinum) under different spatial arrangements in intercropping. Indian. Journal of Agronomy 41(1): 17-21.

19. Milford, G. F. J., Travis, K. Z., Pockock, T. O., Jaggard, K. W., and Day, W. 1988. Growth and dry matter partitioning in sugar beet. The Journal of Agricultural Science 110(2):301-308.

20. Nasiri Mohalati, M., Kochaki, A., and Jahan, M. 2011. Light absorption and use efficiency in winter wheat cropping and relay intercropping and crop research. Iranian Journal of Field Crops Research 8(6): 878-890. (In Persian with English Abstract).

21. O’Connell, M. G., O’Leary, G. J., Whitfield, D. M., and Connor, D. J. 2004. Interception of photosynthetically active radiation and radiation use efficiency of wheat, field pea and mustard in a semi-arid environment. Field Crops Research 85(2-3): 111–124.

22. Olesen, J. E., Berntsen, J., Hansen, E. M., Petersen, B. M., and Petersen, J. 2002. Crop nitrogen demand and canopy area expansion in winter wheat during vegetative growth. European Journal of Agronomy 16(4): 279–294.

23. Padhi, A. K., Sahoo, B. K., and Das, K. C. 1993. Production potential, economic and energetics of upland cotton (Gossypium hirsutum)-based intercropping systems under upland, rain-fed situation. Indian Journal of Agricultural Sciences 63(3): 160-165.

24. Rajcan, I., and Swanton, C. J. 2001. Understanding maize-weed competition: resource competition, light quality and the whole plant. Field Crops Research 71(2): 139-150.

25. Rinaldi, M., and Vonella. A.V. 2006. The response of autumn and spring sown sugar beet (Beta vulgaris L.) toirrigation in southern Italy: water and radiation use efficiency. Field Crops Research 95(2-3): 103-114.

26. Scott, R.K., and Jaggard, K.W. 2000. Impact of weather, agronomy and breeding on yields of sugar beet grown inUK since 1970. The Journal of Agricultural Science 134(4): 341-352.

27. Sinclair, T. R., and Horie, T. 1989. Leaf nitrogen, photosynthesis, and crop radiation use efficiency: A Review. Crop Science 29: 90-98.

28. Tsubo, M., Walker, S., and Mukhala, E. 2001. Comparisons of radiation use efficiency of mono-/inter-cropping systems with different row orientations. Field Crops Research 71(1): 17–29.

29. Van der Meer, J. 1989. The Ecology of Intercropping. Cambridge University Press, New York, p. 237.

30. Webb, C. R., Werker, A. R., and Gilligan, C. A. 1997. Modelling the dynamical components of sugar beet crop. Annals of Botany 80(4): 427-436.

31. Werker, A. R., and Jaggard, K. W. 1998. Dependence of sugar beet yield on light interception and evapotranspiration. Agricultural and Forest Meteorology 89(3-4): 229-240.

32. Zhang, L., van der Werf, W., Bastiaans, L., Zhangc, S., Li, B., and Spiertz. J. H. J. 2008. Light interception and utilization in relay intercrops of wheat and cotton. Field Crops Research 107(1): 29–42.