تاثیر روش کاربرد زئولیت اصلاح شده در خاک بر نفوذ‌پذیری و کیفیت پساب شهری

آب و خاک

مقاله 8، دوره 28، شماره 3، شهریور 1393، صفحه 586-595   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.26564

نویسندگان

مریم حاج هاشم خانی؛ مهدی قبادی نیا^* ؛ سید حسن طباطبائی؛ علیرضا حسین پور؛ سعداله هوشمند گوچی

دانشگاه شهرکرد

چکیده

با توجه به کمبود منابع آب، امروزه از پساب ها به عنوان یکی از منابع آبیاری استفاده می‌شود. در این راستا استفاده از جاذب ها از جمله زئولیت ها برای بهبود ویژگی های پساب توصیه شده است. نتایج نشان داده که زئولیت طبیعی هرچند باعث کاهش غلظت آلودگی خروجی می‌گردد اما نفوذپذیری خاک را به شدت کاهش می‌دهد که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی خاک گذارد. این پژوهش در سال 1391 در دانشگاه شهرکرد در 27 ستون PVC به منظور بررسی اثر ذرات میکروزئولیت اصلاح شده روی نفوذپذیری و کیفیت زه‌آب خروجی انجام شد. آزمایش ها شامل دو فاکتور نوع میکروزئولیت(طبیعی و اصلاح شده) و روش کاربرد میکروزئولیت(مخلوط و لایه ای) با سه تکرار و در مجموع 9 تیمار بود. تزریق پساب به داخل خاک به طریق غرقابی و 15 مرتبه با تناوب هفتگی تکرار شد. حجم پساب به کار برده شده در هر مرتبه آبیاری برابر nv می باشد. در تناوب های تزریق 1، 3، 5، 7، 11 و 15 نفوذ به روش بار افتان اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که به ترتیب تیمارهای اصلاح شده شامل مخلوط، لایه ای در وسط و لایه ای در سطح بیشترین سرعت نفوذ و تیمارهای همراه با زئولیت طبیعی شامل مخلوط، لایه ای در وسط و لایه ای در سطح دارای کمترین سرعت نفوذ بودند. همچنین نمونه های اصلاح شده 111 درصد نسبت به تیمارهای طبیعی مقدار کلسیم زه آب خروجی را کاهش داده و در نتیجه باعث شدند که تیمارهای اصلاح شده %45 نسبت به تیمار شاهد و %132 نسبت به تیمارهای اصلاح نشده میزان SAR را کاهش دهند.

کلیدواژه‌ها

پساب؛ زئولیت اصلاح شده؛ شوری؛ نفوذپذیری

مراجع

1- حسین پور ا.، حق‌نیا غ.م. علیزاده ا. و فتوت ا. 1388. بررسی تغییرات کیفیت شیمیایی فاضلاب خام و پساب شهری در اثر عبور از ستون-های خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، 23(3)، 45-56.

2- خدا رحمی ر. 1389. اهمیت و ضرورت بازچرخانی پساب در توسعه پایدار کشاورزی، همایش ملی مدیریت پسماند و پساب های کشاورزی، تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.

3- زمانیان م. 1387. بررسی شاخصهای آلودگی شیمیایی و میکروبی در تصفیه زمینی شیرابه کارخانه کود آلی اصفهان و تاثیر کاربرد زئولیت. پایان نامه کاشناسی ارشد مهندسی آب. دانشکده ی کشاورزی. دانشگاه شهرکرد.

4- طاهری سودجانی ه. 1391. بررسی تاثیر استفاده از پساب شهرکرد و ذرات میکروزئولیت بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک دانشگاه شهرکرد. پایان نامه کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد.

5- طاهری سودجانی ه.، قبادی‌نیا م.، طباطبائی س.ح.، بیگی هرچگانی ب. و کاظمیان ح. 1392. بررسی تاثیر روش‌های کاربرد، اندازه ذرات و درصد زئولیت بر کیفیت پساب شهری. مجله پژوهش آب در کشاورزی.27(2). 215-227.

6- طباطبائی س.ح.، طاهری سودجانی ه. و قبادی نیا م. 1391. اثر استفاده از پساب شهری بر نفوذپذیری خاک در شرایط استفاده از زئولیت. اولین همایش ملی بحران آب و پیامد‌های ناشی از آن. دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس مشهد.

7- عکاشه ل. 1386. کاربرد زئولیت طبیعی به منظور جذب عناصر سنگین موجود در شیرابه کارخانه کود آلی اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

8- قانی ف.، طباطبائی س.ح.، قربانی دشتکی ش. 1391. تاثیر سنگ ریزه و قطر نمونه بر جریان آب در خاک. مجله مدیریت خاک. 1(1). 29-19.

9- مرتضوی س.ب.، اصیلیان مهابادی ح.، فقیه زاده س.، سالم م.، کاظمیان ح. و شاه طاهری س.ج. 1382. حذف آمونیاک از هوا به وسیله زئولیت‌های طبیعی اصلاح شده (کلینوپتیلولیت) ایران با استفاده از روش تبادل یون. نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران.22(2). 37-31.

10- میرزایی م.ج. 1386. بررسی تصفیه زمینی شیرابه کمپوست کارخانه کود آلی اصفهان و تاثیر کاربرد زئولیت. پایان نامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

11- ناظم ز. 1386. بررسی امکان تصفیه زمینی شیرابه کمپوست کود آلی اصفهان. پایان نامه کاشناسی ارشد خاکشناسی. دانشکده ی کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

12- Babel S. and Kurniawan T. A. 2002. Low-cost adsorbent for heavy metals uptake from contaminated water review. Journal Hazardous materials, 97(1):219-243

13- Bailey S.E., Olin T.J., Bricka M., and Adrian D.D. 1999. A Review of potentially low-cost sorbents for heavy metals. Journal Water Research, 33 11: 2469-2479.

14- Christen E.W., Quayle W.C., Marcoux M.A., Arienzo M. and Jayawardane N.S. 2010. Winnery wastewater treatment using the land filter technique. Journal of Environmental Management, 91:1665-1673

15- Gonçalves R.A.B., Folegatti M.V., Gloaguen T.V., Libardi P.L., Montes C.R., Lucas Y., Dias C.T.S., and Melfi A.J. 2007. Hydraulic conductivity of a soil irrigated with treated sewage effluent. Geoderma j, 139 :241–248.

16- Kazemian H. and Ghaffari-Kashani T. 2008. Agricultural application of zeolited fly ash. p 489-490.1sh Iran International Zeolite Conference, April 29-May 1, Tehran, Iran.

17- Kiziloglu F.M., Turan M., Sahin U., Kuslu Y. and Dursun A. 2008. Effects of untreated and treated wastewater irrigation on some chemical properties of cauliflower (Brassica olerecea L. var. botrytis) and red cabbage (Brassica olerecea L. var. rubra) grown on calcareous soil in Turkey. Agricultural Water Management, 95:716-724.

18- Mahida U.N. 1981.Water Pollution and Disposal of Wastewater on Land.. McGrow-Hill pub., New Delhi., 323 pp.

19- Panuccio M.R., Cocrea F., Sorgona A. and Cacco G. 2007. Adsorption of nutrients and cadmium by different minerals: Experimental studies and modeling Journal of Environmental Management, 88:890-898.

20- Ramesh K. and Reddy D.D. 2011. Zeolites and their potential uses in agriculture. Advances in Agronomy, 113:219-240.

21- Saber M.S.M. 1986.Prolonged Effect of land disposal of human waste on soil conditions. Water Science Technology,18: 371-374.

22- Wang S., and Peng Y. 2010. Natural zeolites as effective adsorbents in water and wastewater treatment. Chemical Engineering Journal,156:11–24.