تأثیر تراکم و الگوی کاشت بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد ارقام لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) در حضور علف‌کش بنتازون

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 11، دوره 34، شماره 2 - شماره پیاپی 48، تیر 1399، صفحه 273-285   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.vi0.84843

نویسندگان

پروین یادگار¹؛ رضا قربانی^{* 1}؛ علی قنبری¹؛ حمید رحیمیان مشهدی²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه تهران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تراکم، روش کاشت و دزهای کاهش یافته علف‌کش بنتازون بر زیست توده علف‌های‌هرز و عملکرد ارقام اختر (ایستاده) و گلی (رونده) لوبیا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل تراکم کاشت لوبیا با توجه به تراکم بهینه رقم گلی 40 و رقم اختر 50 بوته در مترمربع شامل (تراکم بهینه، 20 و 40 درصد بیشتر از تراکم بهینه) و دز‌های علف‌کش بنتازون در سه سطح ( 0، 50 درصد (25/1 لیتر در هکتار) و 100 درصد (5/2 لیتر در هکتار) دز توصیه شده) و کشت جداگانه و مخلوط ارقام اختر (ایستاده) و گلی (رونده) به صورت ردیفی و با نسبت (1:1)، اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش تراکم کاشت و استفاده از رقم گلی در کشت مخلوط با اختر، موجب شد که زیست توده علف‌های‌هرز در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص اختر کاهش بیش‌تری داشته باشند که می‌توان از این ویژگی در کاهش دز مصرفی علف‌کش استفاده نمود. همچنین بیش‌ترین و کم‌ترین عملکرد دانه به ترتیب با مقدار 463 و 132 گرم در مترمربع مربوط به کشت خالص رقم اختر در غلظت‌های 100 و 0 درصد علف‌کش بود. اما در رقم گلی و کشت مخلوط بیش‌ترین عملکرد دانه به ترتیب با 3/341 و 2/372 گرم در مترمربع در غلظت 50 درصدی علف‌کش مشاهده شد که این روند در عملکرد بیولوژیک نیز مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین اثر سه‌گانه نشان داد که بیش‌ترین عملکرد بیولوژیک در کشت مخلوط مربوط به غلظت 50 درصدی علف‌کش و تراکم 40 درصدی کاشت بود اما در کشت خالص اختر و گلی بیش‌ترین عملکرد بیولوژیک مربوط به غلظت 100 درصدی علف‌کش و تراکم 40 درصدی کاشت بود. با توجه به این نتایج، می‌توان گفت که امکان استفاده از دز‌های کاهش یافته علف‌کش تنها درصورت استفاده از گیاه زراعی با توانایی رقابتی بالا و افزایش تراکم کاشت، که بتواند قدرت رقابتی علف‌های‌هرز را کاهش دهند، امکان‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها

دزهای کاهش یافته؛ تراکم کاشت؛ کشت مخلوط؛ مدیریت تلفیقی علف‌هرز

مراجع

1- Amini R.A., and Fateh E. 2011. Effect of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus) on growth indices and yield of red Kidney bean (Phaseolus vulgaris) cultivars. Journal of Agricultural and Sustainable 20(2): 4.

2- Anis R., Wells R., and Thomas G. 2001. Reproductive allocation of virginia-type peanut cultivars bred for yieldin North Carolina. Crop Science 41: 72-77.

3- Awal M.A., Koshi H., and Iked T. 2006. Radiation interception and use by maize / peanut intercrop canopy. Agricultural and Forest Meteorology 139: 74- 83.

4- Azim Khan M., and Marwat K.B. 2006. Impact of crop and weed densities on competition between wheat and Silybum marianum gaertn. Pakistan Journal Biological Science 38(4): 1205- 1215.

5- Bagheri A., Rahimian H., and Oveisi M. 2018. Interaction of Imazethaper herbicide dose and bean cultivars (Phaseolus vulgaris) on weed control. Journal of Plant Protection 32(1): 1-9. (In Persian with English abstract).

6- Bastiaans L., Kropff M.J., Goudriaan J., and Van Laar H.H. 2000. Design of weed management systems with a reduced reliance on herbicides poses new challenges and prerequisites for modeling crop±weed interactions. Field Crop Research 67: 161-179.

7- Boroomandan P., Khoramivafa M., Hafhi Y., and Ebrahimi A. 2009. The effect of Nitrogen starter fertilizer and plant density on yield, yield components and oil and protein content of Soybean (Glycine max L.). Pakistan Journal of Biological Science 12(4): 378-382.

8- Coble H.D., and Mortensen D.A. 1992. The threshold concept and application to weed science. Weed- Technology-J-Weed-Science-Soc-Am 6(1): 191-195.

9- Conley P.S., Binning L.K., Boerboom C.M., and Stoltenberg D.E. 2002. Estimating giant foxtail cohort productivity in soybean based on weed density, leaf area, or volume. Weed Science 50: 72-78.

10- Dabaghzadeh M., Fathi Gh., Bakhshandeh A., and Almi-Said Kh. 2016. Effect of weed interference times on Faba Bean (Vicia faba L.) growth indices in different plant. Iranian Journal of Field Crops Research 14(2): 215-225. (In Persian with English abstract).

11- Fageria N.K., Baligar V.C., and Zobel R.W. 2007. Yield,nutrient uptake, and soil chemical properties as influenced by liming and boron application in common bean in a No-Tillage system. Communications in soil science and plant analysis 38:1637-1653.

12- FAO. 2010. Food and agriculture organization of the united nation quaterlybulletion of statistucs. rome, italy: FAO.

13- Farbodnia A., Baghestani M. A., Zand E., and NurMohammadi A.H. 2009. Evaluation of Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars against Flixweed (Descurainia sophia). Plant Protect 23:74-81. (In Persian with English abstract)

14- Gathu W.E., and Njage P.M.K. 2012. Physical characterization of new advanced drought tolerant common bean (Phaseolus vulgaris) lines for canning quality. American Journal of Food Technology, Nairob 7(2): 22-28.

15- Hamzei J., and Seyedi M. 2015. Evaluation of Barley (Hordeum vulgare) and Chickpea (Cicer arietinum) intercropping systems using advantageous indices of intercropping under weed interference condition.jdas 5(9):1-12.

16- Harker K.N., Clayton G.W., Blackshaw R. E., O Donovan J.T., and Stevenson F. C. 2004. Seeding rate, herbicide timing and competitive hybrids contribute to integrated weed management in canola (Brassica napus). Canadian Journal of Plant Science 83(2): 433-440.

17- Hauggaard-Nielsen H., Andersen M.K., Jornsgaard B., and Jensen E.S. 2006. Density and relative frequency effects on competitive interactions and resource use in pea–barley intercrops. Field Crops Research 95: 256-267.

18- Hibberd J.M., Sheehy J.E., and Langdale A. 2008. Using C4 photosynthesis to increase the yield of rice-rationale and feasibility. Current Opinion in Plant Biology 11: 228-231.

19- Kavurmaci Z., Karadavut U., kokten K., and Bakoglu A. 2010. Determination critical period of weed-crop competition in Faba bean (Vicia faba L.). International Journal of Agriculture & Biology 12(2): 318-320.

20- Lack M.R., Dori H.R., Ramezani M.K., and Hadizadeh M.H. 2006. Determine the critical period of weed control bean. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 3.

21- Parvizi S., Amirnia R., Bernosy I., Paseban Islam B., Hasanzadeh Ghorttapeh A., and Raeii Y. 2011. Evaluation of different plant densities effects on rate and process of grain filling, yield and yield components in varieties of dry bean. Journal of Plant Production 18(1): 69-87. (In Persian with English abstract).

22- Poggio S.L. 2005. Structure of weed communities occurring in monoculture and intercropping of field pea and barley. Agriculture, Ecosystems and Environment 109: 48-58.

23- Rastegar A. 2005. Weed and their control methods. Tehran University Press. 413 pp.

24- Rosales-Robles E., Sanchez-de-la-Cruz R., Salinas-Garcia J., and Pecina- Quintero V. 2005. Broadleaf weed management in grain Sorghum with reduced rates of postemergence herbicides. Weed Technology 19(2):358-390.

25- Rowe E.C., Noordwijk M.V., Suprayogo D., and Cadisch G. 2005. Nitrogen use efficiency of monoculture and hedgerow intercropping in the humid tropics. Plant and Soil 268: 61–74.

26- Wang Y., Yang W.Y., Zhang X., Yong T.W., Liu W.G. Ben-Ying SU. 2006. Effects of shading at different growth stages on different traits and yield of Soybean. Acta Agronomica Sinica, 2013; 39: 1871. [Google Scholar]

27- Zand E., Bena Kashani F., Alizadeh H. M., Soufizadeh S., Ramezani K., Maknali A., and Fereidounpoor M. 2006. Resistance to Aryloxyphenoxypropionate herbicides in wild oat (Avena ludoviciana). Iranian Journal of Weed Science 2: 17-31.