برآورد نیاز آبی، ضرایب گیاهی یک جزیی و دوجزیی نعناع فلفلی (Mentha pipertia L.)

آب و خاک

مقاله 3، دوره 28، شماره 4، آبان 1393، صفحه 670-678   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.22139

نویسندگان

هوشنگ قمرنیا^* ؛ فاطمه موسی بیگی

دانشگاه رازی

چکیده

استفاده‌ی بهینه از منابع آب مستلزم محاسبه‌ی میزان آب مصرفی و تعیین ضرایب گیاهی متناسب با هر منطقه است. مطالعه حاضر به منظور تعیین ضریب گیاهی یک جزیی و دو جزیی گیاه نعناع فلفلی در منطقه ای با اقلیم نیمه خشک با استفاده از لایسیمتر زهکش‌دار، انجام شده است. بدین‌منظور از هشت لایسیمتر زهکش‌دار استفاده شد، که دو لایسیمتر برای محاسبه تبخیر تعرق چمن و خاک بدون پوشش گیاهی اختصاص داشت و در شش لایسیمتر دیگر، نعنافلفلی در دو گروه A (رشد گیاه تا زمان مناسب برای عصاره گیری) و B (برداشت گیاه در سه نوبت پس از رسیدن به ارتفاع 10 تا 12 سانتی متری)، کشت شدند. میانگین نیاز آبی نعناع فلفلی در دو گروه لایسیمتر A و B به ترتیب 4/664 و 35/566 میلی‌متر اندازه‌گیری شد. ضرایب گیاهی منفرد و ضرایب گیاهی پایه برای لایسیمترهای گروهA در مراحل اولیه، توسعه و میانی به ترتیب 69/0، 03/1، 27/1 و 29/0، 86/0، 17/1 بدست آمد و همچنین میانگین ضرایب گیاهی منفرد در برداشت‌های اول، دوم و سوم لایسیمترهای گروه B ، به ترتیب 84/0، 92/0، 96/0 محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها

اقلیم نیمه خشک، تبخیر- تعرق؛ لایسیمتر زهکش‌دار؛ معادله بیلان آب؛ نعناع فلفلی

مراجع

1- پناهی م. 1375. تعیین مناسبترین رابطه برآورد تبخیر- تعرق پتانسیل و ضریب گیاهی برای چغندرقند در اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی. دانشگاه تبریز. دانشکده کشاورزی.

2- رحیمیان م.ح. و کاخکی ع. 1386. نیاز آبی پنبه و ضریب گیاهی KC مربوط به آن به روش لایسیمتری در منطقه کاشمر. نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، کرمان.

3- طهماسب پور ب. و محمدیان ر. 1390. تاثیر تراکم و تاریخ کاشت های مختلف برروی گیاهان دارویی همیشه بهار و نعناع فلفلی. اولین همایش تخصصی توسعه کشاورزی استانهای شمالغرب کشور.

4- علیزاده ا. 1381. طراحی سیستم های آبیاری. انتشارات دانشگاه امام رضا(ع).

5- علیزاده ا. و کمالی غ.ع. 1386. نیاز آبی گیاهان در ایران. انتشارات دانشگاه امام رضا(ع).

6- علیزاده ا. 1383. رابطه آب و خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه امام رضا(ع).

7- قیصری م.، میرلطیفی س.م.، همایی م. و اسدی م.ا. 1385. تعیین نیاز آبی ذرت علوفه ای و ضریب گیاهی آن در مراحل مختلف رشد. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی، جلد26، شماره 7، ص142-125.

8- قمرنیا ه.، میری ا.، جعفرزاده م. و قبادی م. 1390. تعیین ضریب رشد گیاهی سیاه دانه (Nigella sativa L.) در مراحل مختلف رشد به روش لایسیمتری. مجله پژوهش آب در کشاورزی، جلد 25 ، شماره 2 ، ص 145 – 133.

9- وزیری ژ.، سلامت ع.، انتصاری م.، مسچی م.، حیدری ن. و دهقانی سانیچ ح. 1387. تبخیر-تعرق گیاهان (دستورالعمل محاسبه آب مورد نیاز گیاهان). کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران.

10- Allen R.G., Pereira L.S., Raes D. and Smith M. 1998. Crop evapotranspiration guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 56.

11- Allen R.G., Pruitt W.O., Businger J.A., Fritschen L.J., Jensen M.E. and Quinn F.H. 1996. Evaporation and transpiration. In: Wootton et al (Task Com.) ASCE handbook of hydrology, chap 4, 2nd edn. American Society of Civil Engineers, New York, p 125–252, 784 p.

12- Allen R.G. and Pereira L.S. 2009. Estimating crop coefficients from fraction of ground cover and height. Irrigation Science. 28:17-34.

13- Azizi-Zohan A., Kamgar-Haghighi A.A. and Sepaskhah A.R. 2008. Crop and pan coefficients for saffron in a semi-arid region of Iran. Journal of Arid Environments 72: 270–278.

14- Bossie M., Tilahun K. and Hordofa T. 2009. Crop coefficient and evaptranspiration of onion at Awash Melkassa, Central Rift Valley of Ethiopia. Irrig Drainage Syst, 23:1-10.

15- Doorenbos J. and Pruitt W.O. 1977. Crop Water Requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper, NO. 24, Rome.

16- Eccles R. 1994. Menthol cooling compounds. J. Pharm. Pharmacol; 46:618-30.

17- Fleming T. 1998. PDR for herbal medicines. Montvale, NJ: Medical Economics Copany, Inc.

18- Foster S. 1996. Peppermint: Mentha piperita. American Botanical Council-Botantical Series; 306:3- 8.

19- Korner C., Scheel J.A. and Bauer H. 1979. Maximum leaf conductance in vascular plants. Photosynthetica 13(1):45–82.

20- Li S., Kang S., Li F. and Zhang L. 2008. Evapotranspiration and crop coefficient of spring maize withplastic mulch using eddy covariance in northwest China. Agricultural Water Management, 95: 1214-1222.

21- Shukla S., Jaber F., Srivastava S. and Knowles J. 2007. Water Use and Crop Coefficient for Watermelon in Southwest Florida. Agricultural and Biological Engineering Depatment.

22- Simon C.M., Ekwue E.I., Gumbs F.A. and Narayan C.V. 1998. Evapotranspiration and crop coefficients of irrigated maize (Zea mays L.) in Trinidad. Tropical Agriculture 75(3):342-346.

23- Zare Abyaneh H., Bayat Varkeshi M., Ghasemi A., Marofi S. and Amiri Chayjan R. 2011. Determination of water requirement, single and dual crop coefficient of garlic (Allium sativum) in the cold semi-arid climate. AJCS 5(8):1050-1054