اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه چای ترش (L. Hibiscus sabdariffa) در شرایط آب‌و‌هوایی جیرفت

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 44، دی 1395، صفحه 735-745   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v14i4.47549

نویسندگان

بهاره پارسا مطلق¹؛ پرویز رضوانی مقدم^{* 1}؛ رضا قربانی¹؛ ذبیح اله اعظمی ساردویی²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه جیرفت

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه چای ترش آزمایشی در سال 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه جیرفت انجام شد. طرح آماری مورد استفاده کرت‌های خُرد‌شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اصلی شامل پنج تاریخ کاشت در زمآن‌های 20‌اسفند 1392، 10 و 25‌فروردین، 15‌اردیبهشت و یک خرداد 1393 و سه فاصله بین ردیف بوته 50، 75 و100‌سانتی‌متر به‌عنوان فاکتور فرعی انتخاب شد. صفات مورد اندازه‌گیری شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه خشک در بوته، وزن کاسبرگ خشک در بوته، وزن دانه در بوته، عملکرد کاسبرگ، عملکرد دانه، عملکرد زیست‌توده، شاخص برداشت دانه و شاخص برداشت کاسبرگ بودند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت و فاصله بین ردیف بوته بر اکثر صفات مورد مطالعه اثر معنی‌داری داشتند. تأخیر در کاشت سبب کاهش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه خشک در بوته، وزن کاسبرگ خشک در بوته، وزن دانه در بوته، عملکرد کاسبرگ، عملکرد دانه و عملکرد زیست‌توده کل گردید. شاخص برداشت کاسبرگ و شاخص برداشت دانه تحت تأثیر تیمار تاریخ کاشت قرار نگرفتند. با کاهش فاصله بین ردیف ارتفاع، عملکرد کاسبرگ، عملکرد دانه، وزن زیست‌توده کل افزایش و تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه، وزن خشک غوزه در بوته، وزن کاسبرگ خشک در بوته، وزن دانه در بوته و شاخص برداشت دانه روند کاهشی داشتند. اختلاف معنی‌داری بین فاصله ردیف بوته بر صفت شاخص برداشت کاسبرگ وجود نداشت. با توجه نتایج به‌دست آمده تاریخ کاشت گیاه چای ترش در نیمه دوم اسفند تا اواسط اردیبهشت با فاصله بین ردیف بوته 50‌سانتی‌متر با شرایط اقلیمی جیرفت مناسب به‌نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

شاخص برداشت؛ غوزه؛ فاصله بین ردیف؛ کاسبرگ

مراجع

1. Abid-Askari, M., solangi S., and Ahmed, S. I. 1995. Autecological studies of exotic Roselle plant (Hibiscus sabdariffa L.), a multipurpose plant, for is introduction and culture. Pakistan Journal of Scientific and Industrial Research 38(1): 19-21.

2. ADAS consulting Ltd. 2002. Calendula as Agronomic Raw Material for Industrial Application (CARMINA). (Final project report). ADAS Terrington, King, Lynn, Norfolk, 50p.

3. Ahmad, A. S., Abdelrahman, M. K., and Abuelgasim, E. H. 2009. Some genotypic phenotypic of Roselle (Hibiscus Subdariffa Var. Subdarriffa) and their practical Implications. Journal of Science and Technology 10(2): 69-79.

4. Behzadi, M., Vakili Shahrbabak, M. A., and Koduri, M. 2014. Study of the most appropriate sowing date of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) as medicinal plant in urban green space in Kerman city. The 1st National Conference on Stable Agriculture and Natural Resources, 30thJan. 2014. IRAN. (In Persian).

5. Bledsoe, V. K., and Webber, C. L. 2001. Crop maturity and yield component. New Crops & New Uses: Strength in Diversity, conferance. 10-13 Nov. Atlanta.

6. Daneshian, J., Jamshidi, A., Jonoobi, P., and Shirani Rad, H. 2010. Study of the changes oil yield of sunflower (Helianthus annuus L.) by plant density and sowing date. Journal of Crop Sciences 2(1): 77-86. (In Persian).

7. Duke, J. A. 2006. Ecosystematic data on economic plants. Journal of Crude Research 17(3):91-110.

8. El Naim, A. M., Elhag, H. Kh., Khlid, A., Feisal, M. I., and Moayad, M. B. 2012. Growth and Yield of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) as Influenced by Plant Population in Arid Tropic of Sudan under Rain-fed. International Journal of Agriculture and Forestry 2(3): 88-91.

9. Faramarzi, A., Seyedin, S., Mohbali Poor, N., and Shahrokhi, Sh. 2012. Study of sowing date on yield and components of Cotton varieties (Gossypium hirsutum L.) yield of in Miandeh region. Journal of Research in Agronomy Science 16(4): 27-38. (In Persian).

10. Ghorbani, R., Koocheki, A. R., Jahani, M., Hosseini, A., Mohammad-Abadi, A. A., and Sabet Teimouri, M. 2009. Effect of planting date, weed control time and method on yield and yield components of cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian journal of field crops research 7(1): 143-150. (In Persian with English Abstract).

11. Hacket, C., and Carolene, J. 1982. Edible Horticultural Crops: A compendium of information on fruits, vegetables, spice and nut spicies. Academic Press. Australia. 17p.

12. Hadley, P., and Summer Field, R. J. 1983. Effect of temperature and photoperiod on reproductive development of selected seed legume. Field Crops Abstract 19- 43 pp.

13. Khajepoor, M. R. 2009. Principles and bases of Agriculture (Third edition). Publication by University Jahad of Isfahan. p 654.

14. Luebs, R. R. E., Yermanos, D. M., Laag, A. E., and Burge, W. D. 2002. Effect of sowing date on seed yield, oil content, and water requirement of sunflower. Agronomy Journal 57(2): 162-164.

15. Maurya, R P., Bailey, J. A., Jeff, S. T., and Chandler, A. 2013. Impact of plant spacing and picking interval on the growth, fruit quality and yield of okra (Abelmoschus esculentus L.). American Journal of Agriculture and Forestry 1(4): 48-54.

16. Mazaheri, D., and Majnoon Hosseini, N. 2002. Introduction Basic and general agronomy. pp 280. Publication of Tehran University.

17. Mir, B.G., Ravan, S., and Asgharipour, M. 2011. Effects of plant density and sowing date on yield and yield components of Hibiscus sabdariffa in Zabol region. Advances in Environmental Biology 5(6): 1156-1161.

18. Moosavi, S. R. 2012. The effect of sowing date and plant density on yield and yield components of Roselle. Journal of Medicinal Plants Research 6(9) 1627-1632.

19. Omidbeigi, R., and Hasani Malayeri, S. 2007. The effect of Nitrogen and plant density on Reproductive properties Chamomile (Tanacelum pathenium L.). Journal of Agricultural Sciences of Iran 38(2): 303-3039. (In Persian).

20. Rassam, Gh., Naddaf, M., and Sefidkon, F. 2007. Effect of sowing date and plant density on yield and seed yield components of anise (Pimpinella anisum L.). Pajouhesh & Sazandegi 75:127-133. (In Persian with English Abstract).

21. Research Station Agricultural Meteorology. 2014. Miandeh, Jiroft city.

22. Rezvani Moghaddam, P. 2008. New and forgotten crops. 446 p in: A. R. koocheki and M. khajeh Hosseini eds. Modern Agronomy. Publication by University Jahad of Mashhad.

23. Saha, P. K., Aditya, D. K., and Sharfuddin, A. F. M. 2005. Effect of plant spacing and picking interval on the growth and yield of okra cv. Pusa Sawani. Bangladesh Horticulture 17: 10-14.

24. Samsam Shariat, H. 1995. Breeding and propagation of medicinal plants. Publications of Mani. 420 p.

25. Sandhu, P. 1984. Effect of sowing dates, phosphorus, levels and herbicides on the response of Rhizobium inoculation in Lentil. Lens Newsletter 11: 35.

26. Shaker, R., Arouiee, H., and Azizi, M. 2014. The effect of sowing date and row spacing on growth and development, yield and some quality properties of medicinal plant Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) under Darab Weather conditions. MSC thesis. Faculty of Horticulture, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Abstract).

27. Shakhes, J., Dehghani Firouzabadi, M. R., Pahlavani, M. H., and Zeinali, E. 2009. Effect of genotype and harvest time on relative parameter to yield in kenaf (Hibiscus cannabinus). Electronic Journal of Crop Production 2(1): 91-103. (In Persian with English Abstract).

28. Shareh, M. 2000. The effect of plant density and frequency of weed control on yield anise (Pimpinella anisum L.). MSC thesis. College of agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Abstract).

29. Sharma, R. 2004. Agro-Techniques of Medicinal Plants. Daya Publishing House, Delhi, 264p.

30. Torabi A. 2004. Effect of planting date and row spacing on the yield of Sour tea. MSC thesis. Azad University of Jiroft. (In Persian with English Abstract).