تأثیر سولفات‌آهن بر تعداد کپسول در گره برگ کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط مزرعه

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 45، فروردین 1396، صفحه 8-18   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v15i1.21228

نویسندگان

سید فاضل فاضلی کاخکی^* ؛ علی طیبی

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی

چکیده

به‌منظور تولید بیش از یک کپسول در هر گره برگ گیاه کنجد، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه‌تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علمی کاربردی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی مشهد در سال 1393 اجرا شد. فاکتور اول شامل: بذر از گره برگ تک‌کپسول و بذر از گره برگ سه‌کپسولی و فاکتور دوم سه غلظت سولفات‌آهن (صفر، 50 و ‌ppm100) استفاده شد. نتایج نشان‌داد که وزن تازه و خشک اندام هوایی در بوته‌های حاصل از بذر‌هایسه‌کپسولی بیشتر از بوته‌های حاصل از بذر تک‌کپسولی بود. تعداد کپسول در بوته در تیمار بذر‌های سه‌کپسولی 2/ عدد بوده که نسبت به تیمار بذر تک‌کپسولی حدود هشت ‌درصد تعداد کپسول در بوته بیشتری داشت. اعمال غلظت ppm‌100 سولفات‌آهن دربوته‌های حاصل از بذر‌های تک‌کپسولی بیشترین درصد گره تک‌کپسولی را داشت، در صورتی‌که اعمال غلظت ppm‌50 سولفات‌آهن در بوته‌های حاصل از بذر سه‌کپسولی بیشترین تعداد گره چند‌کپسولی را داشت. بیشترین وزن تازه و خشک اندام هوایی از اعمال غلظت ppm‌50 سولفات‌آهن در بوته‌های حاصل از بذر‌های سه‌کپسولی به‌دست آمد. بیشترین وزن دانه در بوته از اعمال ppm‌50 سولفات‌آهن در بوته‌های حاصل از بذر‌های سه‌کپسولی و به ‌مقدار 2/13‌گرم در بوته به‌دست آمد. وزن دانه در بوته با درصد گره چند‌کپسولی (**80/0=r) و وزن خشک اندام هوایی (**90/0=r) هم‌بستگی مثبت و معنی‌داری داشت. به‌طور کلی نتایج نشان‌داد که استفاده از سولفات‌آهن می‌تواند سبب افزایش تعداد کپسول در هر گره برگ شود.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع؛ درصد گره تک‌کپسول؛ سه‌کپسول؛ وزن دانه در بوته

مراجع

1. Alloway, B. J. 2008. Zinc in soil and crop nutrition. Second edition. Published by IZA and IFA Brussels, Belgium and Paris, France

2. Anon, M. C. 2004. Descriptors for sesame. International Plant Genetic Research Institute Rome Italy

3. Baydar, H., Marquard, R., and Turgut, I. 1999. Pure line selection for improved yield, oil content and different fatty acid composition of sesame (Sesamum indicum L). Plant Breed 118: 462-464

4. Brigham, R.D. 1985. Status of sesame research and production in Texas and USA, in: L.A. Ashi (ed) Sesame and Safflower Status and potentials publication. 66, FAO. Rome 73-74.

5. Bose, U. S. and Tripathi, S. K. 1996. Effect of micronutrients on growth, yield and quality of tomato cv. Pusa Ruby. Crop Research 12 (1): 61-64.

6. Chayjan, R. A. 2010. Modeling of sesame seed dehydration energy requirements by a soft-computing approach. Australia journal Crop Science 4: 180-184.

7. Chohura, P., Kolota, E., and Komosa, A. 2009. Effect of Fertilization with Fe Chelates on the State of Iron Nutrition of Greenhouse. Tomato Journal Elementol 14 (4): 657-664.

8. Ebrahimian, E., Bybordi, A., and PasbanEslam, B. 2010. Efficiency of zinc and iron application methods on sunflower. Journal of Food, Agriculture and Environment 8 (3&4): 783-789.

9. Elabdeen, A. Z., and Metwally, A. M. 1982. Effect of foliar spraying with Mn, Fe, Zn, and Cu on the quality of tomato and pepper. Agriculture Research Review 60: 143-164.

10. Ghangard, S. R., Chavana, D. C., and Bhalerao, T. S. 1990. Correlation and regression studies in sesame. Research Bull Marathmada Agriculture University 14: 11-14.

11. Grejtovsky, A., Markusova, K., and Eliasova, A. 2006. The response of chamomile (Matricariachamomilla L.) plants to soil zinc supply. Plant, Soil and Environment 52: 1-7.

12. Goos, R. J., and Johanson, B. E. 2000. A comparison of three methods for reducing iron-deficiency chlorosis in soybean. Agronomy Journal 92: 1135-1139.

13. Hazarika, D. K. 1998. Influence of sowing date and varieties on development of powdery mildew of sesame in Assam. Journal of Phytological Research 11: 73-75.

14. Jana, B. K., and Jahangir, K. 1987. Influence of micronutrients on growth and yield of French bean Cv. Contender under polyhouse conditions. Vegetarian Science 14 (2): 124-127.

15. Kang, C. W., Lee, J. I., and Son, E. R. 1985. Studies on the flowering and maturity in sesame (Sesamum indicum L.) III. Growth of capsule and grain by different plant types. Korean Journal Crop Science 30 (2): 158-164.

16. Kazemi, M. 2013. Effect of foliar application of iron and zinc on growth and productivity of cucumber. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences 2 (11): 11-14.

17. Langham, D. R., and Wiemers, T. 2002. Progress in mechanizing sesame in the US through breeding. In: Janickand J, Whipkey A (ed) Trends in new crops and new uses, American Society for Horticultural Science Press, Alexandria, Virginia. 157-173.

18. Langham, D. R. 2007. Phenology of sesame. Issues in new crops and new uses. ASHS Press, Alexandria, VA.144-182.

19. Marschner, H. 1995. Mineral nutrient of higher plants. Second Ed., Academic Press Limited. Harcourt Brace and Company, Publishers, London: 347-364.

20. Miller, G. W., Denney, A., Pushnik, J. U., and Mino-Ho, Yo. 1982. The formation of δ-aminolevulinate a precursor of chlorophyll in barley and the role of iron. Journal Plant Nutrition 5: 289-300.

21. Mousa, G. T., El-Sallami, I. H., and Ali, E. F. 2003. Response of Nigella sativa L. to foliar application of gibberellic acid, benzyladenine, iron and zinc. Assiut Journal of Agricultural of Science (Egypt) 32: 141-156.

22. Mousavi, S. R. 2011. Zinc in crop production and interaction with phosphorus. Australian Journal of Basic and Applied Sciences 5: 1503-1509.

23. Nezami, A., Fazeli Kakhki, F., Zarghani, H., Shabahang, J., and Gandomzadeh, M. R. 2014. Primary investigation of yield and yield component in some sesame ecotype (Sesamum indicum L) in Khorasan province. Iranian Journal of Field Crops Research 12 (2):189-195. (In Persian).

24. Naghdi Badi, H., Yazdani, D., Mohammad, A. S., and Nazari, F. 2004. Effects of spacing and harvesting on herbage yield and quality/quantity of oil in thyme, Thymus vulgaris L. Ind. Crop Production 19:231–236.

25. Ravi, S., Channal, H. T., Hebsur, N. S., Patil, B. N., and Dharamtti, P. R. 2008. Effect of sulphur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.). Karnataka Journal of Agricultural Sciences 21: 382-385.

26. Rezvani Moghaddam, P., Norozpoor, Gh., Nabati, J., and Mohammad Abadi, A. A. 2004. Effects of different irrigation intervals and plant density on morphological characteristics, grain and oil yields of sesame (Sesamum indicum L). 3(1): 57-68. (In Persian).

27. Roy, N., Abdullah, S. M., Amun, M., and Sarwar, J. 2009. Yield performance of sesame (Sesamum indicum L.) varieties at varying levels of row spacing. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences 5 (5): 823-827.

28. Sabockdast, M., and Khialparast, F. 2006. Study relations between yield and yield components in 30 bean variety (Phaseolus vulgaris L.). Journal of Sciences and Technology of Agriculture and Natural Resource, Water and Soil Science 42 (A): 123-133. (In Persian).

29. Suryavanshi, G. B., Pawar, V. S., and Ransing, S. K. 1990. Effect of sowing dates on yield and yield attributes of sesamum (Sesamum indicum L.). Annals of Plant Physiology 4 (2): 257-259.

30. Weiss, E. A. 2000. Oilseed crops. 2nded. Blackwell Science., Malden, MA.