مقایسه خصوصیات فیزیکی در بذرهای چاودار هرز (Secale cereale L.) و گندم زمستانه (رقم الوند) در استان گلستان

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 4، دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1399، صفحه 445-456   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v34i4.86501

نویسندگان

هادی محمدی¹؛ فرشید قادری فر^{* 2}؛ آسیه سیاهمرگویی³؛ ابراهیم زینلی⁴؛ جاوید قرخلو⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشیار، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³استادیار گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴دانشیار گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

آلودگی بذرهای گندم در ارتفاعات جنوبی استان گلستان به چاودار باعث تبدیل آن به یک علف هرز در مزارع گندم شده است. از این‌رو، این مطالعه با هدف مقایسه خصوصیات فیزیکی بذرهای چاودار و یک رقم گندم زمستانه (الوند) جهت بهبود عملیات بوجاری بذر، در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1397 انجام شد. بررسی خصوصیات فیزیکی بذرها ( شامل طول، عرض، پهنا، مساحت سطح، کرویت، وزن، وزن مخصوص ظاهری، وزن مخصوص حقیقی، درصد تخلخل، زاویه ایستایی و ضریب اصطکاک ایستایی) در پنج سطح رطوبتی شامل 10، 15، 20، 25 و 30 درصد انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، وزن بذر، زاویه ایستایی و ضریب اصطکاک ایستایی در هر دو گیاه با افزایش رطوبت بذر به صورت خطی افزایش یافتند. در مقابل، وزن مخصوص ظاهری، وزن مخصوص حقیقی و درصد تخلخل بذر با افزایش رطوبت بذر به صورت خطی کاهش پیدا کردند. در تمامی سطوح رطوبتی بذر گندم در مقایسه با چاودار از عرض، پهنا، درصد کرویت، مساحت سطح بذر، وزن بذر، وزن مخصوص ظاهری و وزن مخصوص حقیقی بیشتری برخوردار بود. در مقابل، طول بذر چاودار بیشتر از بذر گندم بود. وجود این تفاوت‌ها امکان تفکیک و جداسازی بذرهای چاودار و اجتناب از ورود آن به محموله‌های بذری گندم را تسهیل می‌نماید. تفاوت در طول، عرض، پهنا و وزن مخصوص بذرهای دو گیاه امکان استفاده از جداکننده‌های طولی و یا عرضی، ماشین‌های بوجاری هوادهنده و جداکننده‌های ثقلی را فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

اندازه بذر؛ بوجاری بذر؛ ضریب اصطکاک؛ وزن مخصوص حقیقی

مراجع

1. Abu Shieshaa R., Kholief R., and El Meseery A.A. 2007. A study of some physical and mechanical properties of seed melon seed. Miser Journal of Agricultural Engineering 24: 575- 592.
2. Altuntas E., and Demirtola H. 2007. Effect of moisture content on physical properties of some grain legume seeds. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science 35: 423-433.
3. Amin M.N., Hossain M.A., and Roy K.C. 2004. Effects of moisture content on some physical properties of lentil seeds. Journal of Food Engineering 65: 83-87.
4. Amini R., Sharifi-zadeh F., Baghestani M., Mahzari D., and Atri A. 2003. Investigation of competitive ability between wheat and colunteer rye (Secale cereal L.) and effect of competition on yield and yield component. Pajouhesh and Sazandegi 60: 9-16. (In Persian with English abstract)
5. Asadzadeh A.H. 2014. Some physical properties of cotton seed (‘Varamin’ cultivar) at different moisture contents. International Conference on Agricultural Engineering 205-214.
6. Aviara N.A., Lawal A.A., Shelia H.M., and Musa D. 2014. Effect of moisture content on some engineering properties of mahogany (Khaya senegalensis) seed and kernel. Research in Agricultural Engineering 60: 30-36.
7. Aviara N.A., Gwandzang M.I., and Haque M.A. 1999. Physical properties of guan seeds. Journal of Agricultural Engineering Research 73: 105-111.
8. Bamgboye A.I., and Adebayo S.E. 2012. Seed moisture dependent on physical and mechanical properties of Jatropha curcas. Journal of Agricultural Technology 8: 13-26.
9. Baryeh E.A. 2001. Physical properties of bambara groundnuts. Journal of Food Engineering 47: 321-326.
10. Baryeh E.A. 2002. Physical properties of millet. Journal of Food Engineering 69: 61-66.
11. Brooker D.B., Bakker-Arkema F., and Hall C.W. 1992. Drying and storage of grains and oilseeds. Van Nostrand Reinold, NY.
12. Deshpande S.D., Bal S., and Ojha T.P.. 1993. Physical properties of soybean. Journal of Agricultural Engineering Research 56: 89-98.
13. El Fawal Y.A., Tawfik M.A., and El Shal A.M. 2009. Study on physical and engineering properties for grains of some field crops. Misr Journal of Agricultural Engineering 26: 1933-1951.
14. FAO. 2018. Seeds toolkit. Module 2: Seed Processing: Principles, Equipment and Practice. Food and Agriculture Organization of the United Nations and Africa Seeds, Rome.
15. Garnayaka D.K., Pradhana R.C., Naika S.N., and Bhatnagar, N. 2008. Moisture-dependent physical properties of jatropha seed (Jatropha curcas L.). Industrial Crops and Product 27: 123-129.
16. Ghaderi-Far F., and Soltani A. 2010. Seed Control and Certification. Jihad of Mashhad University Press. (In Persian)
17. Ghaderi-Far F., and Gorzin M. 2019. Applied Research in Seed Technology. Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources. (In Persian)
18. Ghaderi-Far F., Kashaninejad M., Alimagham S.M., Pahamli P., and Hamidi M. 2014. Effects of moisture content on physical properties of Milk thistle, Medicinal pumpkin, Fennel, black cumin, and Artichoke. Vice Presidency for Research and Technology, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. (In Persian with English abstract)
19. Ghamari S., Mohammadi K., Khanahmadzadeh A., and Goli H. 2014. Evaluation the some physical properties of chickpea seeds in kurdistan region of Iran. International Journal of Agriculture and Forestry 4: 4-7.
20. Ghanbarian D., and Salek F. 2014. Effect of moisture content on some physical properties of sugar beet seed. Journal of Sugar Beet 30: 43-49.
21. Gupta R.K., and Das S.K. 1997. Physical properties of sunflower seeds. Journal of Agricultural Engineering Research 66: 1-8.
22. Igbozulike A.O., and Amamgbo N. 2019. Effect of moisture content on physical properties of fluted pumpkin seeds. Journal of Biosystems Engineering 44: 69-76.
23. Izli N. 2015. Effect of moisture on the physical properties of three varieties of kenaf seeds. Journal of Food Science Technology 52: 3254-3263.
24. Kachru R.P., Gupta R.K., and Alam A. 1994. Physico-chemical constituents and engineering properties of food crops, 1st ed. Scientific Publishers, Jodhpur, India.
25. Karababa E., and Coskuner Y. 2007. Moisture content dependent physical properties of dry sweet corn kernels. Internatinoal Journal of Food Properties 10: 549-560.
26. Karimi M., Kheialipour K., Tabatabaeefar A., Khoubakht G.M., Naderi M., and Heidarbeigi K. 2009. The effect of moisture content on physical properties of wheat. Pakistan Journal of Nutrition 8: 90-95.
27. Kiliçkan A., Üçer N., and Yalçın B. 2010. Some physical properties of spinach (Spinacia oleracea L.) seed. African Journal of Biotechnology 9: 648-655.
28. Koocheki A., Razavi S.M.A., Milani E., Monghadam T.M., Alamatiyan S., and Izadkhah S. 2007. Physical properties of watermelon seed as a function of moisture content and variety. International Agrophysics 21: 349-359.
29. Milani J., and Moetamedzadegan A. 2010. Moisture dependent physical properties of grape seeds. International Journal of Food Engineering 6: 1-15.
30. Mirzaee E., Rafiee S., Keyhani A.R., and Emam Djomeh Z. 2009. Physical properties of apricot to characterize best post harvesting options. Australian Journal of Crop Science 3: 95-100.
31. Mwithiga G., and Sifuna M.M. 2006. Effect of moisture content on the physical properties of three varieties of sorghum seeds. Journal of Food Engineering, 75: 480-486.
32. Omobuwajo T.O., Akande E.A., and Sanni L.A. 1999. Selected physical, mechanical and aerodynamic properties of African breadfruit (Treculia africana) seeds. Journal of Food Engineering, 40: 241-244.
33. Said P.P., and Pradhan R.C. 2013.  Moisture dependent physical properties of Lagenaria siceraria seed. International Journal of Agricultural and Biological Engineering 6: 111-120.
34. Seifi M.R., and Alimardani R. 2010. Moisture-dependent physical properties of sunflower seed (SHF8190). Modern Applied Science 4: 135-143.
35. Selvi K.C., Pinar Y and Yesiloglu E. 2006. Some physical properties of linseed. Biosystem Engineering 95: 607-612.
36. Simonyan K.J., Yiljep Y.D., Oyatoyan O.B., and Bawa G.S. 2009. Effects of moisture content on some physical properties of Lablab purpureus (L.) sweet seeds. Agricultural Engineering International: the CIGR Ejournal Manuscript 1279. Vol. 5.
37. Sobukola O.P., and Onwuka V.I. 2009. Effect of moisture content on some physical properties of locust bean seed (Parkia fillicoidea L.). Journal of Food Process Engineering 34: 1946-1964.
38. Sologubik C.A., Campanone L.A., Pagano A.M., and Gely M.C. 2013. Effect of moisture content on some physical properties of barley. Industrial Crop and Products 43: 762-767.
39. Tabatabaeefar A. 2003. Moisture-dependent physical properties of wheat. International Agrophysics 17: 207-211.
40. Tarighi J., Mahmoudi A., and Alavi N. 2011. Some mechanical and physical properties of corn seed (Var. DCC 370). African Journal of Agricultural Research 6: 3691-3699.
41. Üçer N., Kılıçkan A., and Yalçın I. 2010. Effects of moisture content on some physical properties of red pepper (Capsicum annuum L.) seed. African Journal of Biotechnology 9: 3555-3562.
42. Ünal H., Alpsoy H.C., and Ayhan A. 2013. Effect of the moisture content on the physical properties of bitter gourd seed. International Agrophysics 27: 455-461.