بررسی امکان کاربرد آب شور در آبیاری قطره‌ای در جهت پایداری اراضی

آب و خاک

مقاله 4، دوره 28، شماره 5، دی 1394، صفحه 918-929   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.29932

نویسندگان

محمد حسن لی^* ؛ حامد ابراهیمیان؛ مسعود پارسی نژاد

دانشگاه تهران

چکیده

از راهکارهای مدیریت آب در مزرعه استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات است که در این مطالعه به بررسی استفاده ی تناوبی آب شور و غیرشور و تأثیر آن بر شوری خاک پرداخته شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی تحت آبیاری قطره ای برای محصول ذرت با نه تیمار با مدیریت های آبیاری با آب شور و غیرشور به طور ثابت و تناوبی و در سه سطح شوری 4/0 (آب غیرشور)، 5/3 و 7/5 دسی زیمنز بر متر و با تناوب های یک در میان، سه در میان و پنج در میان انجام شد. نتایج نشان داد در مدیریت یک در میان، شوری خاک در انتهای فصل رشد در مقایسه با شوری در ابتدای فصل رشد تغییر زیادی نکرد (کاهش 0/1 و 9/17 درصدی برای دو تیمار یک در میان). در تیمارهای آب شور 7/5 دسی-زیمنز بر متر و تناوب سه و پنج در میان (3S2:1F و 5S2:1F) مقدار و تناوب آب غیرشور برای خارج ساختن املاح از خاک کافی نبوده و در انتهای فصل رشد تجمع نمک در نیمرخ خاک مشاهده شد (به ترتیب افزایش 0/39 و 2/46 درصدی در شوری خاک). در تیمارهای 3S1:1F و 5S1:1F به ترتیب افزایش 9/17 و 6/31 درصدی در شوری خاک مشاهده شد، در حالی که افزایش شوری خاک در تیمار S1 برابر 7/40 درصد بود. یعنی با انجام 4 آبیاری غیرشور در تیمار 3S1:1F و 2 آبیاری غیرشور در تیمار 5S1:1F به ترتیب کاهش 8/22 و 1/9 درصدی در شوری خاک نسبت به تیمار S1 مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

کاربرد تناوبی آب شور؛ شوری خاک؛ آبیاری قطره ای؛ ذرت علوفه ای

مراجع

1- احسانی م. و خالدی ه. 1382. بهره وری آب در کشاورزی. انتشارات کمیتۀ ملی آبیاری و زهکشی ایران.

2- زارعی م.ا.، طباطبائی س.ح.، شایان نژاد م. و بیگی هرچگانی ح. 1386. توزیع شوری در پروفیل خاک تحت سه رژیم آبیاری در آبیاری کرتی در اراضی شرق اصفهان. مجلۀ پژوهش در علوم کشاورزی، 3(2): 206-196.

3- لیاقت ع.م. و اسمعیلی ش. 1382. تأثیر تلفیق آب شور و شیرین روی عملکرد و غلظت نمک در منطقه توسعۀ ریشۀ ذرت. مجلۀ علوم کشاورزی و منابع طبیعی10(2):170-159.

4- Allen G.R., Pereira L.S., Raes D., and Smith M. 1998. Crop evapotranspiration. Irrigation and Drainage paper no. 56 FAO, Rome.

5- Amer K.H. 2010. Corn crop response under managing different irrigation and salinity levels. Agricultural Water Management, 97:1553-1563.

6- Aslam M. and Prathapar S.A. 2006. Strategies to mitigate secondary salinization in the Indus Basin of Pakistan. IWMI, Colombo Sri Lanka.

7- Ayers R.S. and Westcot D.W. 1989. Water quality for agriculture: Irrigation and Drainage paper no. 29. FAO, Rome.

8- Huang C.H., Zong L., Buonanno M., Xue X., Wang T., and Tedeschi A. 2012. Impact of saline water irrigation on yield and quality of melon (Cucumis melo cv. Huanghemi) in northwest China. European Journal of Agronomy, 43:68-76.

9- Kang Y., Chen M., and Wan S. 2010. Effects of drip irrigation with saline water on waxy maize (Zea mays L. var. ceratina Kulesh) in North China Plain. Agricultural Water Management, 97:1303–1309.

10- Smedema L.K., and Rycroft D.W. 1983. Land drainage: Planning and design of agricultural drainage systems: Cornell University Press (Ithaca, N.Y.).

11- Tscheschke P., Alfaro J.F., Keller J., and Hanks R.J. 1974. Trickle Irrigation soil water potential as influenced by management of highly saline water. Soil Science, 117(4):226-231.

12- Yazar A., Hamdy A., Gencel B., and Metin S.S. 2003. Sustainable use of highly saline water for irrigation of crops under arid and semi-arid conditions. p. 113-121. In A. Hamdy (ed.) Regional Action Programme (RAP). Bari, CIHEAM.