تأثیر پلیمر سوپرجاذب آکوازورب بر رشد، استقرار و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی نهال آکاسیا Acacia victoriae)) تحت تنش خشکی

آب و خاک

مقاله 6، دوره 28، شماره 5، دی 1394، صفحه 951-963   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.23295

نویسندگان

افسانه تنگو¹؛ علی مهدوی^{* 2}؛ احسان صیاد³

¹دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

²ایلام

³دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

به منظور بررسی اثر سوپرجاذب آکوازورب در کاهش تنش خشکی نهال آکاسیا ویکتوریا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. در این تحقیق، تیمار تنش خشکی به عنوان کرت اصلی و مقادیر سوپرجاذب به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. تیمارهای به کار رفته شامل چهار سطح تنش خشکی (15، 30، 60 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و چهارسطح سوپرجاذب (صفر، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد وزنی) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که زنده‌مانی نهال‌ها در پایان فصل رویش در بین تیمار های مختلف یکسان بود، اما رشد گونه آکاسیا به شرایط کمبود آب پاسخ داد، به طوری که صفات رشد کاهش نشان داد. استفاده از پلیمر سوپرجاذب بر شاخص های رشدی قطر یقه، ارتفاع نهال، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ و پرولین اثر معنی داری داشت. با توجه به مقایسه میانگین اثرات ساده، در تمام شاخص های رشدی به جز سطح برگ و وزن تر ریشه بیشترین میانگین ها مربوط به تیمار 2/0 درصد پلیمر سوپرجاذب بود. و هم چنین در مقایسه اثر فاکتورهای مختلف، در اکثر صفات بالاترین میانگین ها در مقایسه با سطح آبیاری 100 درصد بدون کاربرد سوپرجاذب مربوط به کاربرد 2/0 درصد پلیمر با سطح آبیاری 60 درصد بود، که نشان دهنده حدود 40 درصد صرفه جویی در مصرف آب است.

کلیدواژه‌ها

آکاسیا ویکتوریا؛ آکوازورب؛ تنش خشکی؛ پرولین؛ کلروفیل مرفولوژیک؛ فیزیولوژیک

مراجع

1- بابایی ک.، امینی دهقی م.، مدرس ثانوی س.ع.م. و جباری ر. 1389. اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک،میزان پرولین و درصد تیمول در (Thymus vulgaris L.). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران،26(2).

2- بانج شفیعی ع.، اسحاقی راد ج.، علیجانپور ا. و پاتو م. 1391. بررسی تأثیر کاربرد سوپرجاذب و دورة آبیاری بر رشد نهالهای بنه (Pistacia atlantica) (. مجلة جنگل ایران، انجمن جنگلبانی ایران، سال چهارم، (2): 112-101.

3- تایز ا. و زایگر ا. 1380. فیزیولوژی گیاهی. ترجمه محمد کافی. اسکندر زند . بهنام کامکار . حمیدرضا شریفی . مرتضی گلدانی . انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. جلد2. 379ص.

4- جزیره‌ای م.ح. 1380. جنگل کاری در خشکبوم. انتشارات دانشگاه تهران. ص:450.

5- دانشمندی س.م. و عزیزی م. 1388. بررسی تأثیر تنش خشکی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی ریحان (Ocimum basilicum L. var. keshkeny levelu)، مجموعه مقالات ششمین کنگره علوم باغبانی، دانشگاه گیلان،1279 -1276.

6- زنگویی نسب ش.، امامی ح.، آستارایی ع. و یاری ع. 1391. اثرات هیدروژل استاکوزرب و آبیاری بر رشد و استقرار نهال تاغ. موسسه تحقیقات آب و خاک، صفحه6-1.

7- شعبانی ع.، کامگار ع.ا.، سپاسخواه ع.ر. و امام ی.ه.ت. 1388. اثر تنش آبی بر ویژگی های فیزیولوژیک گیاه کلزا. مجله علوم آب و خاک، 49.

8- شهریاری ر. و کریمی ا.1380. ارزیابی مقاومت به سرما در ژرم پلاسم های گندم با اندازه گیری محتوای کلروفیل و رنگ برگ ها. چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحه 507.

9- صالحه شوشتری م.ح.، بهنام فر ک. و غدیری پور پ. 1390. تأثیر فاصله و ترکیب کاشت بر عملکرد زیست توده هوایی سه گونه نیا مدار کشت شده در تپه های ماسه ای خوزستان. فصلنامة علمی – پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19(6): 326-312.

10- طلایی ع. و اسدزاده ع. ١٣٨٤. بررسی تاثیر هیدروژل های سوپر جاذب در کاهش خشکی درختان زیتون. مجموعه مقالات سومین دوره آموزشی و سمینار تخصصی کاربرد کشاورزی هیدروژل های سوپرجاذب، صفحه های ۵۸ تا ۶۹.

11- قاسمی م. و خوشخوی م. 1386 . اثر پلیمر ابرجاذب بر دور آبیاری و رشد و نمو گیاه داودی . مجله علوم و فنون باغبانی ایران، (8) ۶۵- ۸۲ .

12- منتظر ع. ا. 1387. بررسی تاثیر پلیمر سوپرجاذب استاکوسورب بر زمان پیشروی و پارامتر های نفوذ خاک در روش آبیاری جویجه ای. مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 22 ، شماره 2.

13- Ahmadi A., and Ceiocemardeh A. 2004. Effect of drought stress on soluble carbohydrate, chlorophyll and Proline in four adopted wheat cultivars with various climate of Iran. Iranian Journal of Agricultural Science, 35: 753-763.

14- Arbona V., Iglesias D.J., Jacas J., Primo-Millo E., Talon M., Gomez- Cadenas A. 2005. Hydrogel substrate amendment alleviates drought effects on young citrus plants. Plant Soil Journal, 270: 73–82.

15- Abedi-koupai J., and Asadkazemi J. 2006. Effect of hydrophilic polymer on the field performance of an ornamental plant (Cupressus arizonica) under reduced irrigation regimes. Iranian Polymer Journal, 15(9):715-725.

16- AlHumaid A., Moftah A. E. 2007. Effects of hydrophilic polymer on the survival of Buttonwood seedlings grown under drought stress. European Journal of Horticultural Science, 30, 53-66.

17- Apostol K.G., Jacobs D.F. and Dumroese R.K. 2009. Root desiccation and drought stress responses of bare-root Quercus rubura seedlings treated with a hydrophilic polymer root dip. Plant Soil Journal, 315:229–240. doi:10.1007/s11104-008-9746-6

18- Bates L.S., Waldren S.P., and Teare I.D .1973. Rapid determination of free proline for water- stress stadies. Plant and soil, 39: 205-207.

19- Bhardwaj A.K., Shainberg I., Goldstein D., Warrington D.N. and Levy G.J. 2007. Water retention and hydraulic of cross-linked polyacrylamides in sandy soils. Soil Science Society of America Journal, 71: 406–412.

20- Beniwal R.S., Langenfeld-Heyser R. and Polle A. 2010 Ectomycorrhizaand hydrogel protect hybrid poplar from water deficit and unravel plastic responses of xylem anatomy. Environmental and Experimental Botany, Journal-Elsevier 69: 189–197.

21- Cobb W. R., Will R. E., Daniels R. F., and Jacobson M. R. 2008. Aboveground biomass and nitrogen in four short-rotation woody crop species growing with different water and nutrient availabilities. Forest Ecology and Management Journal, 255 (12): 4032-4039.

22- Davies F.T.Jr., and Castro-Jimenez Y. 1989. Water relations of Lagerstromia indica growth in amended media under drought stress. Scientia Horticulturae, 41:97-10.

23- Diaz-Perez J., Shckel.K.A., and Sutter E.G. 1995. Relative water content and water potential of tissue – cultured apple shoots under water deficits. Journal of Experimental Botany, 46: 111-118.

24- Finck A. 1992. Dünger and Düngung. 2. neubearbeitete Auflage, VCH Verlagsgesellschaft, Weinheim, Basel, Cambridge, New York.Finc99

25- Frantz J.M., Locke J.C., Pitchay D.S., and Krause C.R. 2005. Actual performance versus theoretical zdvantages of polyacrilamid hydrogelthroughout bedding plant production. Hortscience Journal, 40(7):2040-2046.

26- Huttermann A.K., Reise and Zommorodi M. 1999. Addition of hydrogels to soil for prolonging the survival of Pinus halepensis seedling subjected to drought. Soil and Tillage Reasersh Journal, 50: 295-304.

27- IPCC .2001. Climate change. The scientific basis. Contribution of Working Group I to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (ed. by J.T.Houghton, Y.Ding, D.J.Griggs, M.Noguer, P.J.Van Der Linden, X.Dai, K.Maskell and C.A.Johnson). Cambridge University Press, Cambridge, UK.

28- Johnson M.S., and Woodhouse J. 1990. Effect of super absorbent polymers on efficiency of water useby crop seeding. Journal of science of food and Agriculture, 52:431-434.

29- Kuznetsov V.I., and Shevykova N.I. 1999. Proline under stress: Biological role, metabolism, and regulation, Russian Journal of Plant Physiology. 46: 274-287.

30- Kabiri K. 2002. Acrylic super absorbent hydro gels, P 11-32. In: Kabiri K. (ed.).Proceeding of second education and professional workshop on application of super absorbent hydro gels in agriculture and industry. Tehran, Iran.

31- Kao C.H. 2005. Senescence of rice leaves. Comparative study of the metabolic changes of senescing turgid and water-stressed excised leaves, Plant and Cell Physiology. 22: 683-685.

32- Khadem S.A., Galavi M., Ramordi M., Mousavi S.R., Rousta M.J., and Rezvani Moghadam P. 2010. Effect of animal manure and superabsorbent polymer on corn leaf relative water content, cell membrane stability and leaf chlorophyll content under dry condition. Australian Journal of Crop Science, 4(8): 642-647.

33- Petropoulos S.A., Dimitra D., Polissiou M.G., and Passam H.C. 2008. The effect of water deficit stress on the growth, yield and composition of essential oils of parsley. Scientia Horticulturae, 115:393-397.

34- Rennenberg H., Loreto L., Polle A., Brilli F., Fares S., Beniwal R.S., and Gessler A. 2006. Physiological responses of forest trees to heat and drought. Journal of Plant Biology. 8: 556–571.

35- Strain H.H. and Svec W.A. 1966. Extraction, separation and isolation of chlorophylls. Pp. 24- 61, In L.P Varnon and G.R. Seely (Ed.). Chlorophylls .Academic Press, New York.

36- Schär C., Vidale P.L., Lüthi D., Frei C., Häberli C., Mark A., Liniger M.A., and Appenzeller C. 2004. The role of increasing temperature variability in European summer heat waves. Nature journal 427: 332–336.

37- Syvertsen J.P., and Dunlop J.M. 2004. Hydrophilic gel amendment to sand soil can Increase growth and Nitrogen Uptak efficiency of citrus seedling. Jur of Horticultural Science. 39, 267–271.

38- Sarvas M., Pavlenda P. and Takacova E. 2007. Effect of hydrogel application on survival and growth of pine seedlings in reclamations. Journal of Forest Science, 53(5): 204–209.

39- Viero P.W.M., Chiswell K.E.A., Theron J.M. 2002. The effect of soilamended hydrogel on the establishment of a Eucalyptus grandis clone a sandy clay loam soil in Zululand during winter. Southern african forestry Journal, 193: 65–76.

40- Ward K., Scarth R., Daun J., and Mcvetty P.B.E. 1992. Effects of genotype and environment on seed chlorophylldegradation during ripening in four cultivars of oilseed rape (Brassica napus L.). Canadian Journal of Plant Science,72:643-649.

41- Walsh K. 1993. Water-saving Gardening in Australia. Australia: Cheastwood NSW, Reed Books, Cheastwood.