بررسی تاثیر باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس در عملکرد گندم و جذب عناصر غذایی و مقایسه آن با کود شیمیایی و آلی

آب و خاک

مقاله 7، دوره 28، شماره 5، آذر 1394، صفحه 976-986   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.24371

نویسندگان

علیرضا فلاح نصرت آباد^{* 1}؛ شایان شریعتی²

¹موسسه تحقیقات خاک و آب

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

چکیده

هزینه‌های بالای کاربرد کود در سیستمهای زراعی و مسائل آلودگی و تخریب خاک عواملی است که باعث شده استفاده کامل از منابع غذایی گیاهی قابل تجدید موجود (آلی و بیولوژیکی) به همراه کاربرد بهینه ای از کودها جهت حفظ باروری، ساختمان، فعالیت حیاتی، ظرفیت تبادل و ظرفیت نگهداری آب در خاک انجام گیرد. لذا در سالهای اخیر توجه محققین کشاورزی به کودهای زیستی و آلی به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی جلب شده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات کود سوپر فسفات تریپل، باکتری های حل کننده فسفات و ماده آلی در عملکرد کیفی و کمی گندم و جذب عناصر غذایی اجرا گردید. آزمایش گلدانی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه فاکتور: 1- باکتری‌های حل کننده فسفات در سه سطح شاهد، باکتری سودوموناس پوتیدا و باکتری باسیلوس کواگولانس، 2- کود سوپر فسفات تریپل در پنج سطح صفر، 25 درصد، 50 درصد، 75 درصد و 100 درصد، 3- ماده آلی در دو سطح صفر و 15 تن در هکتار در خاکی با فسفر قابل دسترس (13میلی گرم در کیلوگرم خاک) کمتر از حد کفایت گیاه (15میلی گرم در کیلوگرم خاک) گندم انجام گردید. بر اساس نتایج آزمایش بیشترین عملکرد در تیمار باکتری سودوموناس پوتیدا، ماده آلی و 25 درصد کود فسفاته به دست آمد. می توان نتیجه گرفت در شرایط این آزمایش باکتری‌های حل کننده فسفات و ماده آلی بطور معنی داری عملکرد بیشتری نسبت به شاهد نشان دادند و ترکیب آنها با کود فسفاته تأثیر چشمگیری بر کاهش مصرف کود فسفاته داشت.

کلیدواژه‌ها

باسیلوس؛ سودوموناس؛ کودهای زیستی؛ گندم؛ مواد آلی

مراجع

رحمانی ا.، و فلاح نصرت آبادی ع. 1380. تولید و ترویج کودهای بیولوژیک محرک رشد گیاه. مجله علوم آب و خاک. جلد 12. صص 105-97.

2- راثی پور ل.، و اصغرزاده ن ع. 1386. اثر متقابل باکتری های حل کننده فسفات و (Bradyrhizobium japonicum) بر شاخص های رشد، غده بندی عناصر غذایی در سویا. مجله علوم و فنون کشاورزی. جلد 11. شماره 40. صص 63-53.

3- فلاح نصرت آبادی ع. 1382. بررسی پراکنش میکروارگانیسم های حل کننده فسفات در خاک های استان گیلان و اثر بخشی آنها در عملکرد گندم و برنج. پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. ص 124.

4- لطف الهی م.، ملکوتی م.ج.، خاوازی ک.، و بشارتی ح. 1383. ارزیابی روشهای مصرف مستقیم خاک فسفات در افزایش عملکرد ذرت علوفه‌ای در کرج. در ملکوتی. م.ج و بلالی. م. ر. مصرف بهینه کود راهی برای پایداری در تولیدات کشاورزی نشر آموزش کشاورزی کرج ایران.

5- محمد زاده ع.، و میوه چی لنگرودی ح. 1377. روش مصرف توأم کود حیوانی و فسفره در خاک برای کاهش مصرف کودهای فسفره در خاک های استان بوشهر. نشریه علمی پژوهشی مؤسسه تحقیقات خاک و آب. جلد 12. شماره 1. صص27-20.

6- نورقلی پور ف.، ملکوتی م.ج.، و خاوازی ک. 1380. نقش باکتریهای تیوباسیلوس و حل کننده های فسفات برای افزایش قابلیت جذب فسفر. ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور (مجموعه مقالات). نشر آموزش کشاورزی به سفارش مؤسسه خاک و آب.

7- Alipour Z.T. and Sobhanipour A. 2012. The Effect of Thiobacillus and Pseudomonas fluorescent Inoculation on maize growth and Fe Uptake, Annals of Biological Research, 3 (3):1661-1666.

8- Arunachalam V. and Bandyopadhyay A. 1984. A method to make decision jointly on a number of dependent characters, Indian Journal of Genetics, 44: 419-424.

9- Banik S. and Dey B.K. 1982. Available phosphate content of an alluvial soil as influenced by inoculation of some isolated phosphate-solubilizing micro-organisms, Plant and soil, 69: 353-364.

10- Carter M. R. and Gregorich E. G. 2008. Soil Sampling and Methods of Analysis. 2nd ed. Canadian Society of Soil Science, 1224.

11- Disimin C.D., Sayer J.A. and Gadd G.M. 1998. Solubilization of zinc phosphate by a strain of Pseudomonase fluorescens isolated from a forest soil, Biology and Fertility of Soils, 28: 87-94.

12- Hameedaa B., Harinib G.O., Rupelab P., Wanib S.P. and Reddya G. 2008. Growth promotion of maize by phosphate solubilizing bacteria isolated from composts and macrofauna, Microbiological Research, 163:234-242.

13- Hofte M.K., Seong Y., Jurkevitch E. and Verstraete W. 1991. Pyoverdin production by the plant growth beneficial Pseuodomonas strain 7SNK2: Ecological significance in soil, Plant and Soil, 130: 249-257.

14- Illmer P. and Schinner F. 1992. Solubilization og inorganic phosphate by microorganisms isolated from forest soils, Soil biology and Biochemistry, 24: 389-395.

15- Khan M.S., Zaidi A. and Wani P.A. 2007. Role of phosphate-solubilizing microorganisms in sustainable agriculture-a review. Agronomy for sustainable development, Agronomy for Sustainable Developments, 27:29–43.

16- Lindsay W.L. and Norvell W.A. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper, Soil Science Society of America Journal, 42: 421-428.

17- Mehboob I., Naveed M. and Zahir Z.A. 2009. Rhizobial association with non-legumes: Mechanismsand application, Critical Reviews in Plant Science, 2009: 28:432-456.

18- Narsian V. and Patel H.H. 2006. Biodiversity of phosphate solubilizing microorganisms in various rhizosphere soils of Bhavnagar district, Asian Journal of Microbiolog, Biotechnology and Enviromental Sciences, 8(2): 201-204.

19- Pradhan N. and Sukla L.B. 2005. Solubilization of inorganic Phosphates by Fungi isolated from agriculture soil, Journal of Biotechnology, 5: 850-854.

20- Puente M. and Bashan Y. 2004. Microbial population and activity in the rhizoplan of rock-weathering desert plants, Growth promotion of cactus sedling. Plant Biology, 6: 643-650.

21- Ryan J., Estefan G. and Rashid R. 2001. Soil and Plant Analysis Laboratory Manual. Second Edition. Available from ICARDA, Aleppo, Syria, 172.

22- Ring R. and Warman P.R. 2000. Phosphorus mineralization from three similar municipal solid waste compost-treated soils by two extraction methods. pp. 449-456.In: Warman P. R., Taylor B. (Eds.), Proceedings of the International Composting Symposium. CBA Press Inc. (Pubs.), Halifax/Darthmouth, Nova Scotia, Canada.

23- Saini V.K., Bhandari S.C. and Tarafdar J.C. 2004. Comparison of crop yield, soil microbial C, N and P, N-fixation, nodulation and mycorrhizal infection in inoculated and non-inoculated sorghum and chickpea crops, Field Crops Research, 89 (l): 39-47.

24- Schachtman D.P., Reid J. and Ayling S.M. 1998. Phosphorus uptake by plants: From Soil to Cell, Plant Physiology, 116:447-453.

25- Sharif M., Chaudhrg F. and Lorho A.G. 1974. Suppression of super phosphate-phosphorus fixation by farmyard manure. Part 2. Soil Science and Plant Nutrition, 20(4):395-401.

26- Sparks D.L. 1996. Method of soil Analysis. Part3. Chemical Methods. American Society of Agronomy. 1390.

27- Subba Rao N.S. 1988. Biofertilizers in Agriculture, Oxford and IBH Publishing Co., New Delhi, 208.

28- Tian G. and Kolawole G.O. 2004. Comparison of various plant residues as phosphate rock amendment on Savanna Soils of West Africa, Journal of plant nutrition, 27: (4) 571-583.

29- Vassilev N., Vassileva M. and Nikolaeva I. 2006. Simultaneous P-solubilizing and biocontrol activity of microorganisms: Potential and future trends, Applied Microbiol Biotechnology, 71: 137-144.

30- Yahya A.J. and Al-Alzawi S.K. 1989. Occurrence solubilizing bacteria in some Iraqi soils. Plant and Soil, 117: 135-141.

31- Yazdani M., Bahmanyar M.A., Pirdashti H. and Esmaili M.A. 2009. Effect of phosphate solublization bacteria microorganisms (PSM) and plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on yield and yield components of corn (Zea mays L.).World academy of science, Engineering and technology, 49:90-92.