مطالعه عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی بر ارقام هیبرید ذرت (Zea mays L.) تحت سطوح مختلف کلرید سدیم

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 3، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 46، تیر 1396، صفحه 298-310   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v15i2.48001

نویسندگان

مهدیه عسکری^{* 1}؛ علی اکبر مقصودی مود²؛ وحیدرضا صفاری²؛ افسون عسکری¹

¹دانشگاه بیرجند

²دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش شوری بر پایداری غشا، کلروفیل aو b، کاروتنوئید، اجزای عملکرد و عملکرد دانه هفت هیبرید ذرت (Ksc700، Ksc500، KSc704، Ksc301 و Ksc647 (ارقام ایرانی) و ارقام خارجی شامل Ksc404 و Maxima) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1390 به‌صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. کرت های اصلی شامل چهار سطح شوری آب آبیاری با هدایت الکتریکی 4، 6، 8 و 10 دسی زیمنس بر متر و کرت های فرعی شامل هیبریدهای مذکور بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری تمامی صفات بررسی شده به‌جز محتوی کاروتنوئید کاهش یافتند به‌طوری‌که بیشترین میزان این صفات از پایین‌ترین سطح شوری به‌دست آمد. محاسبه ضرایب همبستگی بین صفات نیز نشان داد که بین عملکرد دانه و پایداری غشا در زمان120 دقیقه (**r = 61/0) ، عملکرد دانه و وزن هزاردانه (**93/0 =r) همبستگی معنی دار و مثبتی وجود دارد. بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه با تفاوت معنی دار به‌ترتیب 10610 و 5750 کیلوگرم در هکتار از سطوح شوری 4 و 10 دسی زیمنس بر متر به‌دست آمد. همچنین مقایسه میانگین صفات، برتری هیبرید Ksc704 را از لحاظ دارا بودن بالا‌ترین میزان پایداری غشا و عملکرد دانه در شرایط مورد آزمایش در بین هیبریدهای مورد مطالعه نشان داد و به‌عنوان هیبرید متحمل و جهت کاشت در چنین شرایطی معرفی می گردد.

کلیدواژه‌ها

پایداری غشا؛ شوری؛ رنگیزه های فتوسنتزی؛ وزن هزاردانه؛ Ksc704

مراجع

1. Abid, M., Qayyum, A., Dasti, A. A., and Abdulvajid, R. 2001. Effect of salinity and SAR of irrigation water on yield, physiological growth parameters of Maize (zea mays L.) and properties of the soil. Journal Research Science 12(1): 26-33.

2. Ahmadi, A., Ehsanzadeh, P., and Jabbari, F. 2007. Introduction to Plant Physiology University of Tehran Press. Pp: 680.

3. Allakhverdiev, S.L., Sakamoto, A., Nishiyama, Y., Inaba, M., and Murata, N. 2000. Ionic and osmotic effects of Nacl-induced in activation of photo system І and ІІ in Synechococcus sp. Journal Plant Physiology 23: 1047-56.

4. Ashraf, M. Y., Azmi, A. R., Khan, A. H., and Ala, S. A. 1994. Effect of water on total phenols, peroxidase activity and chlorophyll content in wheat. Acta Phsiologiae Plantarum 16:185-191.

5. Braeken, K., Moris, M., Daniels, R., Vanderleyden, J., and Michiel, J. 2006. New horizons for ppGpp in bacterial and plant physiology. Trends Microbiology 14: 45-54.

6. Castrillo, M., and Calcargo, A. M. 1989. Effect of water stress and dewatering on ribulose 1, 5-bisphosphate carboxylase activity, chlorophyll and protein contents in two cultivars of tomato. Iran, Journal Horticulture Science 64: 717-724.

7. Dadashi, M. R., MajidiHeravan, I., Soltani, A., and Noorinia, A. A. 2007. Evaluation of different genotypes of barley to salinity salt stress. Journal Agriculture Science. Islamic Azad University13 (1): 181-190. (in Persian with English abstract).

8. Emam, Y. 2009. Cereal Crop. Publications Shiraz University Publication. Third Edition. Pp19 (in Persian).

9. Heribert, H. 2009. Plant Stress Biology. Edited by H., Hirt.Publicated by J. Wiley.Pp257.

10. Jaleel, C. A., Manivannan, P., Wahid, A., Farrooq, M., and Dmjm, H. 2009. Drought stress in plants: a review on morphological characteristics and pigments composition. Journal Agriculture and Biology 11: 100-105.

11. Juon, M., Rivero, R. M., Romero, L., and Ruiz, J. M. 2005. Evalution of some nutritional and biochemical indicator selecting salt-resistant tomato cultivars. Journal Environment and Experiment Botany 193-201.

12. Kameli, A., and Losel, D.M. 1993. Carbohydrates and water status in wheat plants under water stress. New Phytology 125: 609- 614.

13. Kaya, C., Kirnak, H., Higgs, D., and Satali, K. 2002. Supplementary calcium enhances plant growth and fruit yield in strawberry cultivars grown at high (Nacl) salinity. Journal Horticulture Science 93: 65-74.

14. Kerepesi, H., and Galiba, G., 2000. Osmotic and salt stress induced alteration in soluble carbohydrate content in wheat seedling. Crop Science 40: 482-487.

15. Kummar, S. G., Matta Reddy, A., and Sudhakar, C. 2003. Nacl effects on proline metabolism in two high yielding genotypes of mulberry with contrasting salt tolerance. Plant Science 165: 1245-1251.

16. Lacerda, C.F.D., Cambraia, J., Oliva, M.A., Ruiz, H.A., and Prisco, J.T. 2003. Solute accumulation and distribution during shoot and leaf development in two sorghum genotypes under salt stress. Journal Environmental and Experimental Botany 49: 107-120.

17. Lichthaler, H.K.1987.Chpolorophyll and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Method Enzymol 148 (1): 350-382.

18. Macky, J. 1993. The wheat root, in: proceedings of the 4th International wheat genetics Symposium, University of Missouri. PP, 827-842.

19. Mahajan, S., and Tuteja, N. 2005. Cold, salinity and drought stresses: an overview. Archives of Biochemistry and Biophysics 444 (2): 139-158.

20. Maghsoudi Mud. A. A, 2008. Physiology, morphology and anatomy tolerance in wheat. Publication Shahid Bahounar University. Kerman. Iran. P233. (in Persian).

21. MaghsoudiMoud, A., and Maghsoudi, K. 2008. Salt stress effects on respiration and growth of germinated seed of different wheat (Triticum aestivum L.) cultivars. Journal Agriculture Science 4 (3): 351-358.

22. Mansour, F. M. M., and Salama, K. H. A. 2004. Cellular basis of salinity tolerance in plant. Environment and Experiment Botany.

23. Ma, W., Charles, T.C., and Glick, B.R. 2004. Expression of an exogenous 1-Aminocyclopropane1-carboxylat-edeaminase gen in Synorhizobium melilotiincreases its ability to nodulate alfalfa. Journal Environmental Microbiology.

24. Mirmohamadi meybodi, Ciyadat, Gh., and Ghareyazi, B. 2003. Physiological aspects of plant breeding salinity. Isfahan University Publication Center. Pp247. (in Persian).

25. Mozafar, A., and Good, J. R. in. 1986. Salt tolerance of two different drought tolerance wheat genotypes during germination and early seedling growth Plant and Soil 96: 250-30.

26. Muller, T., Luttchwager, D., and Lentzsch, P., 2010. Recovery from drought stress at the shooting stage in oilseed rape (Brassica napus L.) J. of Agronomy and crop Science 196 (2): 81-89.

27. Munns, R. 2006. Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cellular and Environment Science 25 (2): 239-250.

28. Nordby, D.E., Alderks, D.L., and Emerson, N. 2012. Planting date and plant population effects on corn yield. Crop Science 2: 13-26.

29. Noormohamadi, Gh, Ciyadat, A., and Kashani, A. 2009. Cereal Agronomy. Ahvaz University Publication. Ahvaz Iran. 1(8). Pp.441.

30. Oncel, I., Kelesand, Y., and Ustuh, A. S. 2000. Interactive of temperature and heavy metal stress on the growth and some biological compounds in wheat seedling. Journal of Environmental Pollution 107(2): 315-320.

31. Qingfeng, M., Peng, H., Liang, W., Xinping, C., Zhenling, C., and Fusuo, Z. 2013. Understanding production potentials and yield gaps in intensive maize production in China. Field Crops Research 143: 91-97.

32. Saleem, A., Saleem, U., and Sublani, G. M. 2007. Correlation and path coefficient analysis in maize (Zea mays L.). Journal of Agricultural Research 45: 110-114.

33. Sultana, N., Ikeda, T., and Itoh, R. 1999. Effect of NaCl salinity on photosynthesis and dry matter accumulation in developing rice grain. Environment and Experiment Botany 42: 211-220.

34. Summart J., Thanonkeo, P., Panichajakul, S., Prathepha, P., and Mc Manse, M. T. 2010. Effect of salt stress on growth, inorganic ion and proline accumulation in Thai aromatic rice, KahoDawk Mail 105, Callus Culture 9 (2): 145-152.

35. Srikanthbabu. R. 2002. Identification of pea genotypes with enhanced thermo tolerance using temperature induction response. Journal Plant Physiology159: 535-545.

36. Telesinski, A., Nowak, J., Smolik, B., Dubowska, A., and Skrzyiec, N. 2008. Effect of soil salinity on activity of antioxidant enzymes and content of ascorbic acid and phenols in bean plants. Journal Elemental. 13: 401-409.

37. Ur. Rahman, M., Gul, S., and Ahmad, I,. 2004. Effect of water Stress on growth and Photosynthetic pigments of corn (Zea mays L.) cultivars. International Journal of Agriculture and Biology 6 (4): 625-655.

38. Vazan, S. 2000. Evaluation of chlorophyll fluorescence and photosynthesis efficiencies in Beta vulgaris genotypes’ under drought and no drought stress. Islamic Azad University, OloumThahghighat Tehran.

39. Winslow, M. D., and Sminoff, N.1984. Techniques used, to breeder’s nurses’ for drought resistance, botany, Brikbeck College, Maletwicie 7H X England Rachis. 3: 45-46.

40. Zhao, G. Q., and Ma, B. L. 2007. Growth, gas exchange, chlorophyll fluorescence and ion content of naked oat in response to salinity. Crop Science 47: 123-13.