بررسی روند تغییرات نیتروژن در برگ های کانوپی ذرت (Zea mays L.) تحت تاثیر آرایش‌های کاشت، تراکم بوته و تقسیط نیتروژن

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 0-727 فروردین 2

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v1i1.67571

نویسندگان

عبدالرضا بازدار^* ؛ مهدی نصیری محلاتی؛ محمد تقی ناصری پور یزدی؛ علیرضا کوچکی

فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
در این تحقیق، روند توزیع نیتروژن برگ در کانوپی ذرت در طول فصل رشد در آرایش‌های مختلف کاشت و در پاسخ به تراکم و سطوح تقسیط کود نیتروژن مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت اسپیلت فاکتوریل با سه تکرار، شامل دو آرایش کاشت یک ردیفه و دو ردیفه به عنوان کرت اصلی، سه سطح تراکم بوتۀ هفت بوته در متر مربع (تراکم مطلوب)، 7/7 بوته در متر مربع (10 درصد بیشتر از تراکم مطلوب) و 4/8 بوته در متر مربع (20 درصد بیشتر از تراکم مطلوب) و همچنین سه سطح تقسیط نیتروژن بصورت 2/1 در زمان کاشت و 2/1 در زمان چهار تا شش برگی، 3/1 در زمان کاشت و 3/1 در زمان چهار تا شش برگی و 3/1 در زمان گلدهی، 2/1 در زمان کاشت و 2/1 در زمان گلدهی به عنوان کرت فرعی (بصورت ترکیبی) بود. در طول فصل رشد، نمونه برداری های منظم سطح برگ و ماده خشک با فاصله هر دو هفته یک بار از 40 روز پس از کاشت انجام شدند. کانوپی ذرت برحسب ارتفاع به چهار لایه مساوی تقسیم و غلظت نیتروژن در واحد سطح برگ برای هر لایه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در طول فصل رشد، تغییرات پروفیل نیتروژن در کانوپی کاملاً متاثر از نحوه تقسیط نیتروژن و تراکم بوته بود. در تیمار توزیع یکسان کود در دو مرحله کاشت و گلدهی و در تراکم 4/8 بوته در متر مربع، پروفیل نیتروژن در طول فصل رشد روند کاهشی داشت. با بازتر شدن کانوپی (تراکم کمتر)، غلظت نیتروژن در واحد سطح برگ در دو لایه پایینی از یک روند کاهشی و در دو لایه بالایی از یک روند افزایشی برخوردار بود. بررسی اثر متقابل سه گانه آرایش کاشت، تراکم بوته و تقسیط کود نیتروژن بر کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد ماده خشک ذرت نشان داد که بیشترین کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد ماده خشک در تیمارهای آرایش کاشت یک ردیفه – تراکم هفت و 7/7 بوته در متر مربع مشاهده شد. در تیمارهای آرایش کاشت یک ردیفه - تراکم 4/8 بوته در متر مربع و آرایش کاشت دو ردیفه - تراکم هفت بوته در متر مربع، تقسیط کود نیتروژن بصورت 2/1 در زمان کاشت و 2/1 در زمان گلدهی در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط نیتروژن سبب کاهش کارایی مصرف نیتروژن گردید.

کلیدواژه‌ها

کلمات کلیدی: تراکم بوته؛ توزیع نیتروژن؛ ذرت و نیتروژن ویژه برگ

مراجع

منابع

1- Amirabadi, M., Seifi, M., Rejali, F., and Ardakani, M.R., 2012. Study the concentration of macroelements in forage maize (Zea mays L.) (S.C. 704) as effected by inoculation with mycorrhizal fungi and Azotobacter chroococcum under different levels of nitrogen. Journal of Agro ecology 4(1): 1-10. (In Persian with English Summary).

2- Arshadi, M.J. 2008. Effect of nitrogen topdress fertilizer application by using chlorophyll meter on yield and quality of potato (Agria cv.). M.Sc thesis, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Summary).

3- Asgharipour, M.R. 2007. Radiation absorption, Nitrogen Use Efficiency and fiber properties in cannabis (Cannabis sativa L.) under affected different growth conditions. PhD thesis, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Summary).

4- Bazinguer, M., Edmeades, G.O., Beck, D., and Bellon. M., 2000. Breeding for drought and nitrogen stress tolerance in maize: From theory to practice. CIMMYT, Mexico, DF.

5- Beheshti, A.R. 2002. The effect of changes in canopy structure on eco-physiological aspects of hybrid varieties of maize in connection with the radiation use efficiency and nitrogen uptake. PhD thesis, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Summary).

6- Caloin, M., and Yu, O., 1984. Analysis of the time course of change in nitrogen content in Dactylis glomerata L. using a model of plant growth. Annals of Botany 54: 69–76.

7- Ciampitti, I.A., and Vyn. T.J., 2012. Physiological perspectives of changes over time in maize yield dependency on nitrogen uptake and associated nitrogen efficiencies: A review. Field Crops Research 133: 48–67.

8- Estakhr, A., and Dehghan Puor, Z., 2010. Determination of the suitable planting date for new early maturity maize hybrids in second cropping in temperate regions in Fars province. Seed and Plant Production Journal 26-2(2): 169-191. (In Persian with English Summary).

9- Gardner, F.P., Pearce, R.B., and Mitchell, R.L. 1988. Physiology of Crop Plants. Blackwell Scientific Publications, Oxford, U.K.

10- Ghasemi, S. 2016. Evaluation of nitrogen profiles and radiation use efficiency in the vegetative stage of maize hybrids in response to the density and fertilizer. PhD thesis, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Summary).

11- Ghasemi, S., Kochaki, A., Nassiri Mahalati, M., and Choukan, R., 2016. Vertical profile of leaf nitrogen distribution at different densities of plant and different levels of N fertilizer on corn hybrids canopy. Modern Applied Science 10: 65-57

12- Kashiri, H., Kashiri, M., Zeinali, E., and Bagheri, M., 2006. Effect of row spacing and plant density on yield and yield components of three soybean cultivars in summer planting. Agricultural Sciences and Natural Resources 13: 142-154. (In Persian with English Summary).

13- Khaje Puor, M.R. 2004. Introduction to Agronomy. Esfahan Jahad Daneshgahi publications. (In Persian).

14- Kiani, A., Jalilian, A., Khorgami, A., Shirkhani, A., and Rezai, I., 2011. Evaluation of leaf area index (LAI) and total dry matter (TDM) in new hybrids of corn planting delay early in the history of the temperate conditions of Kermanshah. Sixth National Conference on New Ideas in Agriculture. (In Persian with English Summary).

15- Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Moradi, R., and Manssori, H., 2015. Optimization of water, nitrogen and density in canola cultivation by central composite design. Journal of Agro ecology 1(3): 1-16. (In Persian with English Summary).

16- Pons, T.L., and Pearcy, R.W., .1994. Nitrogen reallocation and photosynthetic acclimation in response to partial shading in soybean plants. Physiologia Plantarum 92 636–644.

17- Rathke, G. W., Behrens, T., and Diepenbrock, W., 2006. Integrated nitrogen management strategies to improve seed yield, oil content and nitrogen efficiency of winter oilseed rape (Brassica napus L.): A review. Agriculture Ecosystems and Environment 117: 80-108.

18- Report of crops statistics. 2014. Agriculture ministry of Iran. Department of programming and economic. Information and communication technology center. (In Persian).

19- Schapendonk, A.H.C.M., Van Oijen, M., Pot, S.C., Van Den Boogaard, R., and Harbinson, J., 1999. Nitrogen shortage in a tomato crop; scaling up from effects of electron‐transport rate to plant productivity. Zeitschrift für Naturforschung 54c: 840–848.

20- Shakarami, G., and Rafiee, M., 2009. Response of corn (Zea mays L.) to planting pattern and density in Iran. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Sciences 5 (1): 69-73.

21- Sinclair, T.R., and Horie, T., 1989. Leaf nitrogen, photosynthesis, and crop radiation use efficiency: a review. Crop Science 29: 90–98.

22- Sorensen, R.B., Lamb, M.C., and Butts, C.L., 2006. Row pattern, plant density, and nitrogen rate effects on corn yield in the southeastern US. Plant Management Network, doi: 10. 1094/cm–2006–1211–01–Rs.

23- Taiz, L., and Zeiger, E. 2006. Plant Physiology. Sinauer Associates. Inc. Publishers.

24- Uhart, S.A., and Andrade, F.H., 1995. Nitrogen deficiency in maize: II. Carbon-nitrogen interaction effects on kernel number and grain yield. Crop Science 35: 1384-1389.

25- Vos, J., and Van Der Putten, P.E.L., 1998. Effect of nitrogen supply on leaf growth, leaf nitrogen economy and photosynthetic capacity in potato. Field Crops Research 59, 63–72.

26- Yazdi Motlagh, A. Khavari Khorasani, S. Bakhtiari, S. and Musa-Abadi, J. 2012. Effects of planting methods on morpho-physiological traits, yield and yield components of forage corn (Zea mays L.) cultivars in saline condition. Journal of Agro ecology 4(4): 327-334. (In Persian with English Summary).