بررسی شاخص‏ های رشد سیب‏ زمینی (Solanum tubersum L.) تحت ﺗﺄثیر تراکم و زمان سبزشدن علف‌هرز تاج‏ خروس (Amaranthus retroflexus L.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 3، دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 48، دی 1396، صفحه 761-775   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v15i4.41505

نویسندگان

مجتبی اسدی¹؛ علیرضا یدوی²؛ محمد عظیمی گندمانی^{* 3}

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

²دانشگاه یاسوج

³دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

یکی از عوامل محدودکننده در تولید سیب‏ زمینی، علف‌های هرز می‌باشند. مدیریت علف‏های هرز نیازمند اطلاعات جامع و دقیقی از رفتار علف‏ های هرز و اثرات آنها در سیستم‏ های زراعی می‏ باشد. بدین منظور آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار به‌اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از تراکم تاج‌خروس (پنج، 10 و 15 بوته تاج‌خروس در متر مربع) و زمان سبز شدن تاج‏ خروس (چهار و هشت روز قبل از سبز شدن سیب‏زمینی، همزمان با سبز شدن سیب‏زمینی و چهار روز پس از سبز شدن سیب‏ زمینی) بود. صفات مورد ارزیابی تاج‏ خروس شامل ارتفاع بوته و وزن خشک کل و همچنین صفات مورد ارزیابی سیب‏ زمینی شامل شاخص سطح برگ، وزن خشک کل، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و عملکرد غده بود. نتایج نشان داد که اثر زمان نسبی سبز شدن و تراکم تاج‏ خروس بر ارتفاع بوته و وزن خشک تاج‏ خروس معنی‏ دار بود. هرچه تاج‏ خروس نسبت به سیب‏زمینی دیرتر سبز شد، ارتفاع بوته و وزن خشک کمتری داشت. با افزایش تراکم تاج‏ خروس ارتفاع بوته و وزن خشک تاج‏ خروس افزایش یافت. برهمکنش آنها فقط برای صفات عملکرد غده سیب ‏زمینی معنی‏ دار شد. ظهور نسبی زودتر تاج‏ خروس و افزایش تراکم تاج ‏خروس باعث کاهش عملکرد غده سیب ‏زمینی شد. بیشترین و کمترین عملکرد غده به‌ترتیب مربوط به تیمارهای تراکم پنج بوته تاج‏ خروس و سبز شدن چهار روز بعد از سیب‏ زمینی (39800 کیلوگرم در هکتار) و تراکم 15 بوته تاج‏ خروس و سبز شدن هشت روز قبل از سیب ‏زمینی (18400 کیلوگرم در هکتار) بودند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که تاج‏ خروس به دلیل ارتفاع بالاتر نسبت به سیب‏ زمینی و همچنین C4 بودن آن در صورت ظهور نسبی زودتر حتی در تراکم کمتر نیز رقابت‏ کننده قوی برای جذب نور می ‏باشد و می‏تواند خسارت زیادی به تولید سیب‏ زمینی وارد کند.

کلیدواژه‌ها

رقابت؛ ظهور نسبی؛ علف‌هرز؛ عملکرد

مراجع

1. Abbasdokht, H. 2003. Ecophysiological Study of Pigweed (Amaranthus retroflexus L.) and Soybean (Glycine max L.) Competition. Agronomy Ph.D Thesis, Tehran University.

2. Aghabeigi, M. 2001. The ecophysiological aspects of competition in Pigweed and corn.Agronomy Ph.D Thesis, Tarbiat Modares University.

3. Aghabeigi, M. 2003. Study the ecophysiological aspects of Faten competition with Corn. Agronomy Master's thesis, Mazandaran University.

4. Ahmadvand, G., Mondani, F., and Golzardi, F. 2009. Effect of crop plant density on critical period of weed competition in potato. Scientia Horticulturae 121 (3): 249-254.

5. Blackshaw, R. E. 1993. Safflower (Carthamus tinctorius) density and row spacing effects on competation whit Green foxtail (Setaria viridis). Weed Science 41: 403-408.

6. Blackshaw, R. E., Brandt, R. N., Janzen, H. H., Entz, T. C., Grant, C. A., and Derksen, D. A. 2003. Differential response of weed species to added nitrogen. Weed Science 51: 532-539.

7. Board, J. E., and Harville, B. G. 1996. Growth dynamics during the vegetative period affects yield of narrow-row soybean. Agronomy Journal 88: 567-572.

8. Borrego, F., Fernandez, J. M., Lopez, A., Parga, V. M., Murillo, M., and Carvajal, A. 2000. Growth analysis in seven varieties of Potato (Solanum tuberosum L.). Mexico Journal of Agronomia Mesoamericana 11 (1): 145-149.

9. Croster, M. P., and Witt, W. W. 2000. Effect of Glycine max canopy characteristics, Glycine max interefrence and weed-free period on Solanum ptycanthum. Weed Science 48: 20-26.

10. Dieleman, A., Hamill, A. S., Weise, S. F., and Swanton, C. J. 1995. Empirical models of Pigweed (Amaranthus spp.) interference in Soybean (Glycine max L.). Weed Science 43: 612- 618.

11. Dunan, M. C., and Zimdahl, R. L. 1991.Competitive ability of wild Oats (Avena fatua) and Barley (Hordeum vulgare). Weed Science 39: 558-563.

12. Evans, G. C. 1972. The quantitative analysis of plant growth. University of California press, Berkley.

13. Ghosheh, H. Z., Holshouser D. L., and Chandler, J. M. 1996. Influence of density of Johnson grass (Sorghum halepense) interference in field Corn. Weed Science 44: 879-883.

14. Hasanzadeh Delooi, M. 2002. Wheat Aydyutyp designed to compete with Weeds. Agronomy Ph.D Thesis, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran.

15. Holt, J. S. 1995. Plant response to light: a potential tool for weed management. Weed Science 43: 474-482.

16. Izadi Darbandi, A. 2002. Study of the competitive effects of Pigweed and Redroot pigweed on yield and physiomorphological characteristics of Beans.Master's thesis, Ferdowsi University of Mashhad.

17. Keating, J. D., and Cooper, P. J. 1983. Kabuli chickpea as a winter-sown crop in Northen Syria: Moisture relations and crop productivity. Journal of Agricultural Science Cambridge 100: 667-680.

18. Keshiri, M., Latifi, N., and Ghasemi, M. 2003.Growth analysis of safflower with different arrangements planting under dryland conditions. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 10 (4): 85-94.

19. Khaleghi, F. 2004. Ecophysiological characteristics of potato varieties in terms of yield and power to compete with Weeds.Agronomy Master's thesis, Tehran University.

20. Kolodziejczyk, M. 2015. The effect of living mulches and conventional methods of weed control on weed infestation and potato yield. Scientia Horticulturae 191 (6): 127-133.

21. Koochaki, A., and Sarmadnia, Gh. H. 2008.Crop physiologh (translation). Published XIV. Mashhad University Jihad Publications.

22. Lindquist, J. L., Mortensen, D. A., Clay, S. A., Schmenk, R., Kells, J. J., Howatt, K., and Westra, P. 1996. Stability of corn-velvetleaf (Abutilon theophrasti) interference relationships. Weed Science 44: 309-313.

23. Love, S. L., Eberlein, C. V., Stark, J. C., and Bohl, W. H. 1995. Cultivar and seed piece spacing effects on Potato competitiveness with Weeds. American Potato Journal 72: 194-213.

24. Lynch, D. R., and Rowberry, R. G. 1977. Population density studies with Russet Burbank II. The effect of fertilization and plant density on growth, development and yield. American Potato Journal 54: 57-71.

25. Malik, V. S., Swanton, C. J., and Michaels, T. E. 1993. Interaction of white Bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars, row spacing, and seeding density with annual Weeds. Weed Science 41: 62-68.

26. Massinga, R. A., Currie, R. S., Horak, M. J., and Boyer, J. 2001. Interference of palmer amaranth in corn. Weed Science 49: 202-208.

27. Najafi, H. 2002. Evaluation of the competition of three species of weed densities, Wallflower family on wheat. Agronomy Ph.D Thesis.Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran.

28. Nassiri Mahallati, M., and Kropff, M. J. 1997. Simulation model for crop-weed competition, modified for LAD distribution function and extinction coefficient based on leaf dispersion. Agricultural Wageningen University. Netherlands.

29. Nganga, S. 1982. Physiological basis of Potato crop yield. Pp.: 13-16. In principles of Potato seed production for tropical Africa. International Potato Center (CIP), Lima. Peru.

30. Notghi Taheri, H. 1997. Investigation of weed competition in Potatoes.Agronomy Master's thesis. Ferdowsi University of Mashhad.

31. Patil, Y. B., Patil, A. A., Madalgeri, B. B., and Patil, V. S. 1990. Correlation studies in sweet Potato (Ipomoea batatas (L.) Poir) as influenced by varying levels of nitrogen, potassium and inter-row spacing. Journal of Root Crops 16 (2): 98-102.

32. Peterson, C. T., Jorgensen, U., Svendsen, H., Hansen, H., Jensen, H. E., and Nilsen, N. E. 1995. Parameter assessment for simulation of biomass production and N uptake in winter rapeseed. European Journal of Agronomy 4: 77-89.

33. Rahimian, H., and Shariati, Sh. 1999. The modeling of weed competition and crop. Publish Agricultural Education.

34. Robert, G. W. 1993. Wild prosomillet (Panicum milliaceum) interference in dry bean. Weed Science 33: 654-657.

35. Ronald, A. E. 2000. Amaranthus retroflexus / Pigweed.U.S. Department of Agriculture press.

36. Samaee, M., and Daneshian, J. 2003. Study of Pigweed (Amaranthus retroflexus L.) interference effects on Soybean growth index. Iranian Journal of Agriculture Science 42 (2): 127-139.

37. Sivakumar, M. V., and Shaw, R. H. 1978.Methods of growth analysis in field grown Soybean (Glycin max L.). Annual Botany 42: 213-222.

38. Sobhani, A. 1995. The planting date and seed tubers before germination on growth indices and yield of potato cultivars.Agronomy Master's thesis, Tarbiat Modares University, Iran.

39. Steinmaus, S. J., and Norris, R. F. 2002. Growth analysis and canopy architecture of velvetleaf grown under light conditions representative of irrigated Mediterranean-type agroecosystems. Weed Science 50: 42- 53.

40. Talei, A., Poostini, K., and Davazdah Emami, S. 2000. Planting pattern effects on physiological characteristics of several varieties of Bean. Iranian Journal of Agriculture Science 31 (3): 477-487.

41. Toller, J. E., Guice, J. B., and Murkdoch, E. 1996. Interference between Johnson grass (Sorghum halepense), Smooth pigweed (Amaranthus hybridus) and Soybean. Weed Science 44: 331-338.

42. Trehan, S. P., and Singh, B. P. 2013. Nutrient efficiency of different crop species and potato varieties – in retrospect and prospect. Potato Journal 40 (1): 1-21.

43. Vangessel, M. J., and Renner, K. A. 1990. Red root Pigweed (Amarantus retroflexus) and Barnyard grass (Echinochola crusgalli) interference in Potatoes (Solanum tubrerosum). Weed Science 38: 338-343.

44. Wall, D. A., and Friesen, G. H. 1990.Green foxtail (Setaria viridis) competition in potato. Weed Science 38: 396-400.