تحلیل خشک‌سالی‌های شمالغرب ایران با روش شاخص اکتشاف خشک‌سالی

آب و خاک

مقاله 2، دوره 29، شماره 2، بهار 1394، صفحه 295-310  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.28050

نویسندگان

سید بهروز حسینی ¹؛ یعقوب دین پژوه²؛ جعفر نیکبخت³

¹دانشگاه نبریز

²دانشگاه تبریز

³دانشگاه زنجان

چکیده

در این مطالعه فراوانی خشک‌سالی‌های شمالغرب ایران با توجه به اطلاعات دوره آماری موجود منتهی به 2010 برای هفده ایستگاه هواشناسی سینوپتیک تحلیل شد. مشخصه‌های خشک‌سالی با شاخص اکتشاف خشک‌سالی (RDI) تعیین گردید. مقادیر بارش و تبخیر و تعرق پتانسیل (ETo)، در مقیاس ماهانه مورد استفاده قرار گرفت. برای تخمین ETo روش پنمن مانتیس- فائو56 استفاده شد. برای تحلیل فراوانی مشخصه‌های خشک‌سالی، ابتدا مقادیر اولیه RDI از داده‌های مشاهداتی بدست آمد. سپس با تطبیق توزیع‌های آماری، بهترین توزیع برای برازش مقادیر اولیه با روش کی دو و در سطح 5 درصد انتخاب شد. پارامترهای توزیع، با روش حداکثر درست نمایی به‌دست آمد. آنگاه با تابع چندک توزیع منتخب و به کار بردن روش مونت کارلو، تعداد 500 سری مصنوعی (به تعداد داده‌های مشاهداتی هر ایستگاه) برای RDI شبیه‌سازی شد. حداکثر مقدار سه مشخصه اصلی خشکی (طول مدت دوام، شدت و بزرگی) برای هر سری مشخص شد. تحلیل فراوانی برای هر سری (با طول 500) بطور مجزا صورت گرفت. نقشه‌های هم مقدار مشخصه‌های خشکی رسم شد. نتایج نشان داد حداکثر شدت خشکی با دوره بازگشت 10 سال برای ایستگاه اهر بود. حداکثر طول مدت دوام خشکی با دوره بازگشت 10 سال در ایستگاه خلخال مشاهده شد. با دوره بازگشت 10 سال حداکثر بزرگی خشکی متعلق به ایستگاه پیرانشهر بود.

کلیدواژه‌ها

تحلیل فراوانی؛ شاخص اکتشاف خشک‌سالی؛ شمالغرب ایران؛ مشخصه‌های خشک‌سالی

مراجع

1- Allen R.G., Pereira L.S., Raes D., and Smith M. 1998. Crop Evapotranspiration. Guidelines for Computing Crop Water Requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 56. FAO. ISBN, 92-5-104219-5.

2- Asadi Zarch M.A., Malekinezhad H., Mobin M.H., Dastorani M.T., and Kousari M.R. 2011. Drought monitoring by reconnaissance drought index (RDI) in Iran. Water Resource Management, 25(13):3485–3504.W J, 1987. A Drought Watch System. World Climate Program. WMO/TD No, 193(134): 1-22.

Gibbs W.J. 1987. A Drought Watch System. World Climate Program. WMO/TD 193(134): 1-22..

3- Guttman N.B. 1998. Comparing the Palmer Drought Index and the Standardized Precipitation Index. Journal of the American Water Resources Association, 34(1): 113-121

4- Hayes M., Svoboda M., and Wilhite D.A. 2000. Monitoring drought using the Standardized Precipitation Index. In Drought: A Global Assessment. Wilhite DA (ed.). Routledge, London: 168-180.

5- Hoyt J.C. 1936. Droughts of 1930-34, U.S. Geological Survey Water Supply Paper. 680-106.

6- Khalili D., Farnoud T., Jamshidi H., Kamgar Haghighi A.A., and Zand Parsa S.H. 2011. Comparability Analyses of the SPI and RDI Meteorological Drought Indices.in Different Climatic Zones. Water Resources Management, 25:1737-1757.

7- McKee T.B., Doesken N.J., and Kleist J. 1993. The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales. Proceedings of the Eighth Conference on Applied Climatology. American Meteorological Society. Boston. pp. 179-184.

8- Meehl G.A. 2000. An introduction to trends in extreme weather and climate events: observations, socioeconomic impacts, terrestrial ecological impacts, and model projections. Bulltain. American Meteorological. Society,81(3): 413-416.

9- Meyer S.J., Hubbard K.G., and Wilhite D.A. 1993. A crop-specific drought index for corn: I. Model development and validation. Agronomy Journal, 86: 388–395.

10- Obasi G.O.P. 1994. WMO’s role in the international decade for natural disaster reduction, Bulltain of American. Meteorology and. Society, 75: 1655-1661.

11- Palmer W.C. 1965. Meteorological drought. US Department of Commerce Weather Bureau Research Paper No.45.

12- Rossi G., Benedini M., Tsakiris G., and Giakoumakis S. 1992. On regional drought estimation and analysis. Water Resource Management, 6: 249–277.

13- Rossi G. 2000. Drought mitigation measures: A comprehensive framework. In: Drought and Drought mitigation in Europe, Vogt J V and Somma F (eds). Kluwer Academic Publishers. Dordrecht, pp. 233-246.

14- Tsakiris G. 2004. Meteorological Drought Assessment. Report for the European Research Project MEDROPLAN (Mediterranean Drought Preparedness and Mitigation Planning), Zaragoza, Spain.

15- Tsakiris G and Vangelis H, 2005. Establishing a drought index incorporating evapotranspiration. Eur Water, (9/10):3 –11.

16- Vangelis H., Tigkas D., and Tsakiris G. 2013. The effect of PET method on Reconnaissance Drought Index (RDI) calculation. Journal of Arid Environments, 88: 130-140.

17- Wilhite D.A. 1993. The Enigma of drought (chapter 1, part one). In: Wilhite, D A. (Ed.), Drought Assessment, Management and Planning: Theory and CaseStuadies Bosto, Kluwer Academic Publishers: 3-15.