اثر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی وسمه (Indigofera tinctoria L.) در سطوح مختلف آبیاری در منطقه بم

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 3، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 49، فروردین 1397، صفحه 49-65   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v16i1.54983

نویسندگان

نادر مدافع بهزادی؛ پرویز رضوانی مقدم^* ؛ محسن جهان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور مطالعه ویژگی‌های رشد، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد ایندیگوکارمین گیاه دارویی وسمه (Indigofera tinctoria L.) در واکنش به کودهای مختلف آلی و شیمیایی و مقادیر آبیاری بر اساس ظرفیت زراعی خاک، آزمایشی به‌صورت استریپ پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان بم در سال زراعی 92-1391 انجام شد. سه مقدار آبیاری (100، 80 و 60% ظرفیت زراعی خاک) به‌عنوان فاکتور اصلی و پنج منبع تغذیه گیاهی شامل کود زیستی میکوریزا (Glomus intraradices) (200 گرم خاک تلقیح شده در هر متر طولی)، ورمی‌کمپوست (پنج تن در هکتار)، کود گاوی (30 تن در هکتار) و کود شیمیایی (80، 150 و150 به‌ترتیب شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و شاهد به‌عنوان فاکتور نواری در نظر گرفته شدند. خصوصیات رویشی و عملکرد کیفی در دو چین اندازه‌گیری شدند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، قطر کانوپی، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ در بوته، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، عملکرد کل اندام‌های هوایی، محتوی ایندیگوکارمین در برگ و عملکرد ایندیگوکارمین بودند. نتایج نشان داد که افزایش محتوی رطوبتی خاک بر اساس ظرفیت زراعی تأثیر معنی‌داری (05/0p≤) روی ارتفاع بوته، قطر کانوپی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک اندام‌های هوایی و عملکرد ایندیگوکارمین در هر دو چین داشت. در چین اول، وزن خشک برگ در مقدار آبیاری 100، 80 و 60 % ظرفیت زراعی به‌ترتیب 67/806، 680 و 33/589 گرم در متر مربع و در چین دوم به‌ترتیب 25/820، 21/614 و 78/515 گرم در متر مربع به‌دست آمد. بیشترین عملکرد اندام‌های هوایی در هر دو چین برای سطح آبیاری 100% ظرفیت زراعی حاصل شد. به‌طوری‌که در چین‌های اول و دوم تیمار 100% ظرفیت زراعی در مقایسه با تیمارهای 80 و 60 % ظرفیت زراعی به‌ترتیب منجر به افزایش 54 و 30 درصد در چین اول و 47 و 23 درصد در چین دوم عملکرد اندام‌های هوایی شد. بیشترین عملکرد ایندیگوکارمین در چین‌های اول و دوم برای مقدار آبیاری 100% ظرفیت زراعی به‌ترتیب با 97/4 و 74/3 گرم در متر مربع حاصل شد. بیشترین وزن خشک برگ در چین اول و دوم در تیمار ورمی‌کمپوست به‌ترتیب برابر با 11/751 و 24/769 گرم در متر مربع به‌دست آمد. کاربرد کودهای ورمی‌کمپوست، دامی، شیمیایی و میکوریزا عملکرد ایندیگوکارمین را به‌ترتیب 23، 18، 14 و 10 درصد در چین اول نسبت به شاهد افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

ایندیگوکارمین؛ کود دامی؛ گیاه دارویی؛ میکوریزا؛ ورمی‌کمپوست

مراجع

1. Aliabadi Farahani, H., Valadabadi, S. A., Daneshian, J., and Khalvati, M. A. 2009. Evaluation changing of essential oil of balm (Melissa officinalis L.) under water deficit stress conditions. Journal of Medicinal Plants Research 3 (5): 329-333.

2. Alizade, A. 2011. Design of irrigation systems: Designed surface irrigation systems. Emam Reza University Publications, Mashhad, Iran. 452 pp. (in Persian).

3. Aminghafouri, A. 2014. Evaluation of seed production potential of perennial Ziziphora in low input cropping system. PhD Thesis, Faculty of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (in Persian with English abstract).

4. Arancon, N. Q., Edwards, C. A., Bierman, P., Welch, C., and Metzger, J. D. 2005. Influence of vermicompost on field strawberries. Bioresource Technology 93: 145-153.

5. Atiyeh, R. M., Edwards, C. A., Sulber, S., and Metzger, J. D. 2001. Pig manure vermin compost as component of a horticultural bedding plant medium: effect on physiochemical properties and plant growth. Bioresources Technology 78: 11-20

6. Balandari, A. 2011. Study some echophysiological characteristics and investigation on cultivation aspects of dwarf chicory (Cichorium pumilum Jacq.) in Mashhad. PhD Thesis, Faculty of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (in Persian with English abstract).

7. Carruba, A., La Torre, R., and Matranga, A. 2002. Cultivation trials of aromatic and medicinal plants in semiarid Mediterranean environment. Proceeding of International Conference on MAP. Acta Horticulturae 576: 207-216

8. Chanayath, N., Lhieochaiphant, S., and Phutrakul, S. 2002. Pigment extraction techniques from the leaves of Indigofera tinctoria Linn. and Baphicacanthus cusia Brem. and chemical structure analysis of their major components. Chiang Mai University Journal of Natural of Sciences 1 (2): 149-160.

9. De-Abreu, I. N., and Mazzafera, P. 2005. Effect of water and temperature stress on the content of active constituents of Hypericum brasilience Choisy. Plant Physiology and Biochemistry 43: 241-248

10. Gutierrez-Miceli, F. A., Moguel-Zamudio, B., Abud-Archila, M., and Dendooven, L. 2008. Sheep manure vermicompost supplemented with a native diazotrophic bacteria and mycorrhizas for maize cultivation. Bioresource Technology 99: 7020-7026.

11. Khazaie, H. R., Nadjafi, F., and Bannayan, M. 2008. Effect of irrigation frequency and planting density on herbage, biomass and oil production of theme (Thymus vulgaris) and hyssop (Hyssopus officinalis). Industrial Crop Production 27: 315-321.

12. Hendawy, S. F., Ezz El-Din, A. A., Aziz, E., and Omer, E. A. 2010. Productivity and oil quality of Thymus vulgaris L. under organic fertilization conditions. Ozean Journal of Applied Sciences 3: 203-216.

13. Kızılkaya, R. 2008. Yield response and nitrogen concentrations of spring wheat (Triticum aestivum) inoculated with Azotobacter chroococcum strains. Ecological Engineering 33: 150-156.

14. Khorramdel, S., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., and Ghorbani, R. 2008a. Application effects of biofertilizers on the growth indices of black cumin (Nigella sativa L.). Iranian Journal of Field Crops Research 6 (2): 285-294. (in Persian with English abstract).

15. Khorramdel, S., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., and Ghorbani, R. 2008b. Effect of biofertilizers on the yield and yield components of black cumin (Nigella sativa L.). Iranian Journal of Field Crops Research 6 (3): 758-766. (in Persian with English abstract).

16. Khorramdel, S., Rezvani Moghaddam, P., Asadi, G. A., Seyedi, S. M., and Azizi, H. 2015. Effects of different levels of animal manure and bulb weights on yield and yield components of caraway (Bunium persicum Bioss.). Journal of Plant Production 22 (4): 133-155. (in Persian with English abstract).

17. Khorramdel, S., Rezvani Moghaddam, P., Aminghafouri, A., and Shabahang, J. 2013. Effects of biofertilizers and different water volumes in each irrigation on vegetative characteristics of sesame (Sesamum indicum L.). Journal of Agroecology 5 (2): 93-104. (in Persian with English abstract).

18. Koocheki, A., Tabrizi, L., and Nassiri Mahallati, M. 2007. The effects of irrigation intervals and manure on quantitative and qualitative characteristics of Plantago ovata and Plantago psyllium. Asian Journal of Plant Sciences 6 (8): 1229-1234.

19. Koocheki, A., Tabrizi, L., and Nassiri Mahallati, M. 2004. Organic cultivation of Plantago ovata and Plantago psyllium. Iranian Journal of Field Crops Research 2 (1):67-79. (in Persian with English abstract).

20. Koocheki, A., Shabahang, J., Khorramdel, S., and Azimi, R. 2013. The effect of irrigation intervals and intercropped marjoram (Origanum vulgare) with saffron (Crocus sativus) on possible cooling effect of corm for climate change adaptation. Iranian Journal of Field Crops Research 11 (3(: 390-400. (in Persian with English abstract).

21. Lee, J. 2010. Effect of application methods of organic fertilizer on growth, soil chemical properties and microbial densities in organic bulb onion production. Scientia Horticulture 124: 299-305.

22. Liuc, J., and Pank, B. 2005. Effect of vermicompost and fertility levels on growth and oil yield of Roman chamomile. Scientia Pharmaceutica 46: 63-69.

23. Mao, J., Olk, D. C., Fang, X., He, Z., and Schmidt-Rohr, K. 2008. Influence of animal manure application on the chemical structures of soil organic matter as investigated by advanced solid-state NMR and FT-IR spectroscopy. Geoderma 146: 353-362.

24. Norozpoor, G., and Rezvani Moghaddam, P. 2006. Effect of different irrigation intervals and plant density on oil yield and essence percentage of black cumin (Nigella sativa). Pajouhesh and Sazandegi 73: 133-138. (in Persian with English abstract).

25. Omer, E. A., Ahmed, S. S., Ezz-El-Din, A. A., and Fayed, T. B. 1998. Seed yield of Silybum marianum L. as affected by row spacing and fertilization in new reclaimed lands of Egypt. Egyptian Journal of Horticulture 25: 281-293.

26. Pramod, K., Tyagi Vishnu, K., Rai Ashish, S., Sambath, K., Yogendra, S., Manoj, S., and Manoj, G. 2010. Preliminary phytochemical screening and evaluation of anti–inflammatory activity of ethanolic extract of leaves of Indigofera tinctoria Linn. Journal of current Pharmaceutical Research 3 (1): 47-50.

27. Rezvani Moghaddam, P., Aminghafouri, A., Bakhshai, S., and Jafari, L. 2013. Effect of different manure on Satureja hortensis L. Iranian Journal of Field Crops Research 43: 27-33. (in Persian with English abstract).

28. Rezvani Moghaddam, P., Akbar Abadi, M., and Hassanzadeh Aval, F. 2015. Effects of different manure and sowing data on yield and yield component of (Calendula officinalis L.). Journal of Agroecology 6 (4): 730-740.

29. Sabet Teimouri, M. 2013. Ecological characteristics if Gol-e-Arvane (Hymenocrater platystegius) in natural habitats and evaluation of possibility for domestication under low input cropping system. PhD Thesis, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (in Persian with English abstract).

30. Saied Nejad, A. H., and Rezvani Moghaddam, P. 2010. Effect of compost, vermicopmost and cow manure on yield and yield component of (Cuminum cyminum). Journal of Agriculture 24 (2):142-148. (in Persian with English abstract).

31. Sajadi Nik, R., and Yadavi, A. R. 2013. Effect of nitrogen fertilizer, vermicompost and nitroxin on growth indices, phonological stages and grain yield of sesame. Science and Natural Resources 6 (2): 73-99. (in Persian with English abstract).

32. Sales, R., Kanhonou, C., Baixauli, A., Giner, D., Cooke, K., Gilbert, I., Arrillaga, J. S., and Ros, R. 2006. Sowing date, transplanting, plant density and nitrogen fertilization affect indigo production from Isatis species in a Mediterranean region of Spain. Industrial Crops and Products 23: 29-39.

33. Sallaku, G., and Shaalan, M. N. 2005. Influence of biofertilizers and chicken manure on growth, yield and seeds quality of black cumin (Nigella sativa L.) plants. Egyptian Journal of Agriculture Research 83: 811-825.

34. Shabahang, J., Khoramdel, S., Siahmarguee, A., and Gheshm, R. 2013. Evaluation of integrated management of organic manure application and mycorrhiza inoculation on growth criteria, qualitative and essential oil yield of hyssop (Hyssopus officinalis L.) under Mashhad climatic conditions. Journal of Agroecology 6 (2): 353-363. (in Persian with English abstract).

35. Stoker, K. G., Cooke, D. T., and Hill, D. J. 1998. An improved method for the large-scale processing of woad (Isatis tinctoria) for possible commercial production of woad indigo. Journal of Agricultural Engineering Research 71: 315-320.

36. Tabrizi, L. 2005. Effect of water stress and manure on quantitative and qualitative characteristics of Psyllium. M.Sc. Thesis, Faculty Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Iran. (in Persian with English abstract).

37. Vessey J. K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizer. Plant and Soil 255: 571-586.

38. Warrier, P. K., Nambiar, V. P. K., and Ramankatty, C. 2007. Indian Medicinal Plants. Published by Universities Press (India) Orient Longman Private Limited.

39. Yazdani, A., Naderi, R., Fazeli, A., and Bahrani, M. J. 2015. Effect of planting methods and seeding rates on yield of alfalfa (Medicago sativa L.) CV. Hamedani in Bajgah, Fars Province. Journal of Crop Production and Processing 5 (15): 167-175. (in Persian with English abstract).

40. Zamanyan, M. 2009. Assessment and comparison of potential forage yield of red clover cultivars. Journal of Seed and Plant Improvement 1: 1-25. (in Persian with English abstract).