تأثیر تلقیح دو گانه باکتری تیوباسیلوس (Thiobacillus thiooxidans) و قارچ میکوریز (Glomus spp.) بر تغذیه ذرت در سطوح مختلف گوگرد

آب و خاک

مقاله 11، دوره 29، شماره 3، شهریور 1394، صفحه 718-729   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.36023

نویسندگان

احمد غلامی^{* 1}؛ علی انصوری¹؛ حمید عباس دخت¹؛ علیرضا فلاح نصرت آباد²

¹دانشگاه شاهرود

²موسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به منظور بررسی برهمکنش کود گوگرد و باکتری تیوباسیلوس بر کلونیزاسیون ریشه و تغذیه ذرت آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنچ سطح گوگرد (S0، S50، S100، S150 و S200 به‌ترتیب شامل مقادیر صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی گرم گوگرد پودری بر کیلوگرم خاک گلدان)، تیوباسیلوس تیواکسیدانس در دو سطح (تلقیح T1 و عدم تلقیح T0) و قارچ میکوریز در سه سطح عدم تلقیح (M0)، تلقیح باGlomus intraradices (M1) و Glomus mosseae (M2) بودند. نتایج این بررسی نشان داد که کاربرد گوگرد، مقادیر نیتروژن، فسفر، گوگرد، آهن و روی، هم‌چنین بیوماس اندام هوایی و کلروفیل را در مقایسه با شاهد به طور معنی داری در گیاه ذرت افزایش داد. کاربرد تیوباسیلوس سبب افزایش معنی‌دار فسفر، آهن، روی و کاهش معنی‌دار درصد کلونیزاسیون ریشه گیاه به‌وسیله قارچ های میکوریز و pH خاک شد. هم‌چنین نتایج بررسی حاضر نشان داد که تلیقح قارچ میکوریز مقادیر نیتروژن، فسفر، گوگرد، آهن، روی و کلونیزاسیون ریشه را نسبت به شاهد به‌طور معنی داری افزایش داد. کاربرد مجزا و توأم گوگرد و تیوباسیلوس تأثیر منفی معنی داری بر درصد کلونیزاسیون ریشه داشت. اثرات منفی افزایش مصرف گوگرد بر درصد کلونیزاسیون ریشه در گونه G.mosseae بیشتر از گونه G.intraradices بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد کاربرد گوگرد و تیوباسیلوس و هم‌چنین اثر متقابل این دو عامل تأثیر معنی داری بر وزن خشک اندام هوایی داشت. برش دهی اثر متقابل گوگرد و تیوباسیلوس نشان داد که کاربرد باکتری تیوباسیلوس تنها در شرایط عدم کاربرد گوگرد و کاربرد 100 میلی گرم گوگرد تأثیر معنی داری بر وزن خشک اندام هوایی داشت. بر اساس این نتایج کاربرد گوگرد، تیوباسیلوس و میکوریز در خاک های قلیایی سبب بهبود تغذیه و افزایش رشد گیاه شد.

کلیدواژه‌ها

اسیدیته؛ تلقیح مضاعف؛ عناصر غذایی؛ کلونیزاسیو؛ همزیستی

مراجع

Ansori A., Gholami A., Abbas dokht H., Gholipoor M. and Baradaran M. 2012. Evaluation of mycorrhizal symbiosis, thiobacillus bacteria and sulfur levels on growth and yield of maize. Msc. Thesis. Shahrood university, pp104. (in Persian) .

2-Attoe O.J. and Olson R.A. 1966. Factors affecting the rate of oxidation of elemental sulfur and that added in rock-phosphate-sulfur fusion. Soil Science, 101:317-324.

3-Bagayoko M., George E., Romheld V. and Buerkert A. 2000. Effects of mycorrhizae and phosphorus on growth and nutrient uptake of millet, cowpea and sorghum on a West African soil. Journal of Agricultural Science, 135: 399-407.

4-Brundrett M., Bougher N., Dell B., Grove T. and Malajczuk, N. (eds). 1996. Working with mycorrhizas in forestry and agriculture. Australian Centre for International Agricultural Research

5-Burke J.J., Holloway P. and Dalling M.J. 1986. The effect of sulphur deficiency on he organization and photosynthetic capability of wheat leaves. Journal of Plant Physiology, 125:371-375.

9-Clark R. B. 1997. Arbuscular mycorrhizal adaptation , spore germination , root colonization and host plant growth and mineral acquisition at low pH . plant and soil, 192: 15-22

10-Deluca T.H., Skogley E.O. and Engle R.E. 1989. Band–applied elemental sulfur to enhance the phyto-availability of phosphorus in alkaline calcareous soil. Biology and ertility of Soils, 7:346-350.

11-Gorbani Nasrabadi, R., Saleh Rastin N. and Alikhani H. 2003. Effects of bio-sulfur on some nutrient absorption in sybean- rhizobium symbiosis system. 8th congress of Iranian soil sci. Rasht. (in Persian).

12-Hanson W. C. 1950. The photometric determination of phosphorus in fertilizers using the phosphovanado-molybdate complex. J. of the Science of Food and Agriculture. 1(6): 172–173.

13-Janzen H. and Bettani, H. 1987. The effect of temperature and water potential on sulfur oxidation in soils. Soil Science, 144:81–89.

14-Kacar B. and Katkat A.V. 2007. Plant Nutrition. Nobel Press; Ankara, Turkey. P365.

15-Kalbasi M., Filoof F. and Rezaiane Y.J. 1988. Effect of sulfur treatment on yield and uptake of Fe, Zn, and Mn by corn, sorghum and soybean. Journal of Plant Nutrition, 11: 1353 – 1360.

16-Khalil S., Loynachan T.E. and Tabatabai M.A.1994. mycorrhizal dependency and nutrient uptake by improved and unimproved corn and soybean cultivars. Agronomy Journal, 86:949-958.

17-Khavazi K., Nourgholipour F. and Malakouti M.J. 2001. Effect of Thiobacillus and phosphate solubilizing bacteria on increasing P availability from rock phosphate for corn. International Meeting on Direct Application of Rock Phosphate and Related Technology, Kuala Lumpur, Malaysia. 231-234.

18-Kothari S.K., Marschner H. and Romheld V.. 1990. Direct and indirect effects of VA mycorrhiza fungi and rhizosphere microorganisms on acquisition of mineral nutrients by maize in a calcareous soil. New Phytology, 116: 637-645

19-Liu A., Hamel C., Hamilton R.I. and Smith D.L. 2000. Mycorrhizae formation and nutrient uptake of new corn (Zea mays L.) hybrids with extreme canopy and leaf architecture as influenced by soil N and P levels. Plant and Soil, 221:157-166.

20-Morvedt J.J., Giordano P.M. and Lindsay W.L. 1991.Micronutrient in agriculture. Soil Sci Soc. Am. Inc. Madison, Wisconsin. USA.p666.

21-Nasreen S., Haque M.M., Hossain M.A. and Frid, A.T.M. 2007. Nutrient uptake and yield of onion as influenced by nitrogen and sulphur fertilization. Bangladesh Agricultural Research, 32(3):413-420.

22-Rawat A. K., Khare A. K. and Thompson J.P. 1996. Effect of vesicular arbuscular ycorrhiza on phosphorus and zinc nutrition of maize grown in vertisols of Madhya radesh. Indian Journal of Agricultural Science, 66(1): 33-37.

23-Safir G .R. (editor): 1987. Echophysiology of va mycorrhizal plants. Chapter 9: 172- 192

24-Soltani A. 2007. Application of SAS software. Jihad daneshgahi mashhad. Pp182. . (in Persian)

25-Sylvia D. M., Hammond L.C., Bennet J.M., Hass J.H. and Linda S.B. 1993. Field esponse of maize to a VAM fungus and water management. Agron Journal, 85:193– 198.

26-Singh D. and Singh, V. 1995. Effect of potassium, zinc and sulphur on growth characters, yield attributes and yield of soybean. Indian Journal of Agronomy, 40(2):7-223.228.

27-Singh Y.P. 2004. Role of sulphur and phosphorus in black gram production. Fertility News, 49(2): 6-33.

28-Smith S.E. and Read D.J. 1997. Mycorrhizal Symbiosis (2nd ed). Academic Press: London, UK. p605.

29-Subramanian H. and Charest S. 1999. Acquistion if N by external hyphae of an arbuscular mycorrhizal fungi and its impact on physiological responses in maize under drought stress and well watered conditions. Mycology, 9:69 –75.

30-Vinay S., Mehta V.S. and Singh V. 1995. Effect of sulfur sources and levels on yield and uptake of nutrients by garlic. Fertility News, 40(8):47- 49.

31-Wainwright M. 1984. Sulfur oxidation in soils. Advances in Agronomy, 37:349-396.

32-Zhi-Hui Y., Stoven K., Haneklaus S., Singh B.R. and Schnug, E. 2010. Elemental Sulfur Oxidation by Thiobacillus spp. And Aerobic Heterotrophic Sulfur-Oxidizing Bacteria. Pedosphere, 20(1):71-79.