توسعه شاخص‌های حساسیت ناشی از اختلالات هیدرولیکی در شبکه‌های آبیاری

آب و خاک

مقاله 2، دوره 29، شماره 4، مهر 1394، صفحه 797-809   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.29109

نویسندگان

محمد مهدی حیدری^{* 1}؛ صلاح کوچک زاده²

¹دانشگاه رازی

²دانشگاه تهران

چکیده

شناخت عملکرد هیدرولیکی شبکه‌ی آبیاری بدون کسب اطلاعات کافی از حساسیت‌ سازه‌های موجود در شبکه مقدور نیست. تعیین حساسیت سازه‌ها و بازه‌ها به مدیران بهره‌برداری کمک می‌کند تا با مقایسه‌ی سازه‌ها و بازه‌های مختلف، سازه‌های حساس را مشخص کرده و کنترل و بازرسی بیشتری بر آن‌ها داشته باشند. علاوه برآن، چنین شناختی کمک می‌کند تا اولویت‌های اصلی در دوره بهسازی و بازسازی شبکه تعیین شود. دریچه‌ها بیشترین کاربرد را برای تنظیم و تحویل آب در شبکه‌ها در دنیا دارند و معمولاً ضرایب بده آن‌ها در طراحی و بهره‌برداری ثابت در نظر گرفته می‌شود. در این تحقیق براساس ضریب دبی ثابت و متغیر برای دریچه‌های کشویی، روابط تحلیلی برای شاخص‌های مختلف حساسیت در سطح بازه‌های شبکه توسعه یافت و عملکرد روابط ارائه شده با داده‌های آزمایشگاهی صحت‌سنجی شد. برای حالتی که شاخص‌های حساسیت هیدرولیکی سازه‌ای براساس ضریب دبی متغیر و ثابت محاسبه شوند متوسط خطای محاسبه‌ی شاخص حساسیت عمق آب بالادست تنظیم کننده به دبی ورودی بازه به ترتیب 7/5 و 6/16 درصد و متوسط خطای محاسبه‌ی شاخص حساسیت انتقال بازه به ترتیب 9/1 و 87/5 درصد می‌باشد. همچنین متوسط خطای تغییرات عمق آب محاسبه شده در بالادست سازه‌ی تنظیم‌کننده به دلیل اختلالات هیدرولیکی برای محدوده‌ی تغییرات 20 درصد دبی ورودی در حالتی که شاخص‌های حساسیت سازه‌ای براساس ضریب دبی متغیر و ثابت بدست آمده باشند به ترتیب 3/4 و 17 درصد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی عملکرد؛ بهره برداری شبکه آبیاری؛ پروفیل سطح آب؛ ضریب دبی دریچه کشویی

مراجع

-Bos M.G. 1989. Discharge measurement structures. International Institute for Land Reclamation and Improvement (ILRI), Wageningen, The Netherlands.

2-Kouchakzadeh S., and Montazar A. 2005. Hydraulic sensitivity indicators for canal operation assessment, Journal of Irrigation and Drainage, 54(4):443-454.

3-Montazar A., and Kouchakzadeh S. 2006. The sensitivity analysis of baffle distributors, Journal of Applied Science, 41(2):273-90.

4-Renault D. 2000a. Operational sensitivity of irrigation structures, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 126(3):157-162.

5-Renault D. 2000b. Aggregated sensitivity indicators of irrigation systems hydraulic behavior, Journal of Agricultural Water Management, 43(2):151-171.

6-Renault D., and Hemakumara H.M. 1999. Irrigation offtake sensitivity, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 125(3):131-136.

7-Shahrokhnia M.A., and Javan M. 2007. Influence of roughness changes on offtaking discharge in irrigation canals, Journal of Water Resource Management, 21:635-647.

8-Shanan L. 1992. Planning and management of irrigation system in developing counties, Agricultural Water Management, 22(1+2), The Netherlands, Elsevior.

9-Swamee P.K. 1992. Sluice gate discharge equations, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 118(1):56-60.

10-Vatankhah A. 2011. Influence of Regulators in Controlling Upstream Water Depth, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 137(9):620-623.