اثر فاصله بین ردیف بر معماری، عملکرد وش و کیفیت بذر ارقام پنبه (Gossypium hirsutum L.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 50، تیر 1397، صفحه 435-446   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v16i2.64400

نویسندگان

محمد مونیان اردستانی؛ فرشید قادری فر^* ؛ ابراهیم زینلی؛ محمد حسین قربانی؛ مرتضی گرزین

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به‏ منظور بررسی اثر فاصله ردیف بر معماری، عملکرد و کیفیت بذر پنبه یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار در گرگان در سال زراعی 1391 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل فاصله ردیف در سه سطح 20، 40، و 80 سانتی‌متر در سه رقم ساحل، سپید و گلستان بود. در این مطالعه ساختار و ویژگی ‏های هندسی گیاه به‌طور معنی‏ داری تحت تأثیر فاصله ردیف قرار گرفت. به‌طوری‌که با کاهش فاصله ردیف از 80 به 20 سانتی‏متر ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه‏ های رویا و زایا کاهش، اما شاخص سطح برگ، ماده خشک تولید شده در واحد سطح و ارتفاع تشکیل قوزه به‌طور معنی‏ داری افزایش یافتند. با وجود کاهش معنی ‏دار تعداد و اندازه قوزه در هر بوته با کاهش فاصله ردیف، عملکرد وش ثابت بود که این به دلیل افزایش تعداد بوته و در نتیجه تعداد قوزه در واحد سطح رخ داد. بیش‏ترین کیفیت بذر (جوانه ‏زنی و قدرت بذر) در رقم گلستان در فاصله ردیف 20 سانتی‌متر و در دو رقم دیگر در فاصله ردیف 40 سانتی‏متر مشاهده شد. کم‏ترین قدرت بذر در هر سه رقم در فاصله ردیف 80 سانتی‌متر به‌دست آمد. به ‏طور کلی، کاهش ارتفاع بوته و افزایش ارتفاع تشکیل قوزه (تسهیل برداشت مکانیزه)، افزایش شاخص سطح برگ و ماده خشک در واحد سطح، ثبات عملکرد و در نهایت افزایش کیفیت بذر در فاصله ردیف‏ های کم‏تر، نشان‌دهنده برتری فاصله ردیف ‏های کم در مقابل فاصله ردیف‏ های زیاد و معمول می‏ باشند.

کلیدواژه‌ها

تراکم بوته؛ جوانه‏ زنی؛ قدرت بذر؛ هندسه گیاهی

مراجع

1. Adam, N. M., McDonald, M. B., and Henderlong, P. R. 1989. The influence of seed position planting, and harvesting on soybean seed quality. Seed Science and Technology 17 (1): 143-152.

2. Arunvenkatesh, S., and Rajendran, K. 2013. Evaluation of plant density and cotton genotypes (Gossypium hirsutum L.) on cotton yield and fibre quality. International Journal of Forestry and Crop Improvement 4 (1): 1-5.

3. Atwell, S., Perkins, R., Guice, B., Stewart, W., Harden, J., and Odeneal, T. 1996. Essential steps to successful ultra narrow row cotton production. In Dugger, P. and Richter, D. A, (eds). Proceedings of the Beltwide Cotton Conferences, Nashville, TN. January 9-12, 1996. Memphis, TN: National Cotton Council of America. pp. 1210-1211.

4. Beland, M., Widlowski, J. L., Fournier, R. A., Ois Côte, J. F., and Verstraete, M. M. 2011. Estimating leaf area distribution in savanna trees from terrestrial LiDAR measurements. Agricultural and Forest Meteorology 151 (9): 1252-1266.

5. Brodrick, R., Bange, M. P., Milroy, S. P., and Hammer, G. L. 2012. Physiological determinants of high yielding ultra-narrow row cotton: Biomass accumulation and partitioning. Field Crops Research 134: 122-129.

6. Buxton, D. R., Briggs, R. E., Patterson, L. L., and Watkins, S. D. 1977. Canopy characteristics of narrow-row cotton as affected by plant density. Agronomy Journal 69: 929-933.

7. Castillo, A. G., Hampton, J. G., and Coolbear, P. 1993. Effect of population density on within canopy environment seed vigour in graden (Pisum satiivum L.). Proceedings of Agronomy Society of New Zealand 23: 99-106.

8. Dai, J., Li, W., Tang, W., Zhang, D., Li, Z., Lu, H., Eneji, A. E., and Dong, H. 2015. Manipulation of dry matter accumulation and partitioning with plant density in relation to yield stability of cotton under intensive management. Field Crops Research 180: 207-215.

9. De Ribou, S. B., Douam, F., Hamant, O., Frohlich, M. W., and Negrutiu, I. 2013. Plant science and agricultural productivity: Why are we hitting the yield ceiling? Plant Science 210: 159-176.

10. Dong, H., Zhang, D., Tang, W., Li, W., and Li, Z. 2005. Effects of planting system, plant density and flower removal on yield and quality of hybrid seed in cotton. Field Crops Research 93 (1): 74-84.

11. Feng, L., Mathis, G., Ritchie, G., Han, Y., Li, Y., Wang, G., Zhi, X., and Bednarz, C. W. 2014. Optimizing irrigation and plant density for improved cotton yield and fiber quality. Agronomy, Soil and Environmental Quality 106 (4): 1111-1118.

12. Ghaderi-Far, F., Soltani, A., and Sadeghipour H. R. 2009. Evaluation of nonlinear regeression models in quantifying germination rate of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo L. subsp. Pepo. Convar. Pepo var. styriaca Greb), borago (Borago officinalis L.) and black cumin (Nigella sativa L.) to temperature. Journal of Plant Production 16 (4): 1-19. (in Persian with English abstract).

13. Ghaderi-Far, F., Alimagham, S. M., Sancholi, O., Yousefi-Daz, M., and Miri, A. A. 2012. Yield and fiber quality comparison of cotton planted in ultra narrow row and conventional row. Electronic Journal Crop Production 5 (2): 75-91. (in Persian with English abstract).

14. Gwathmey, C. O., and Clement, J. D. 2010. Alteration of cotton source-sink relations with plant population density and mepiquat chloride. Field Crops Research 116 (1-2): 101-107.

15. Ghorbanpour, E. 2012. Ecophysiological study the competition between velvetleaf (Abutilon theophrasti Medic.) and cotton (Gossypium hirsutum L.) planted in conventional and ultra narrow row (UNR) spacings. MSc. Thesis, Agronomy. Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources. (in Persian with English abstract).

16. Hampton, J. G., and TeKrony, D. M. 1995. Handbook of vigor test methods. The International Seed Testing Association, Zurich. 117 pp.

17. Heitholt, J. J., Pettigrew, W. T., and Meredith, W. R. 1992. Light interception and lint yield of narrow-row cotton. Crop Science 32 (3): 728-733.

18. Illipronti, R. A., Lommen, W. J. M., Langerak, C. J., and Struik, P. C. 2000. Time of pod and seed position on the plant contribute to variation in quality of seed within soybean seed lots. Netherlands. Journal of Agricultural Science 48 (2): 165-180.

19. Jost, P. H., and Cothern, J. T. 2000. Growth and yield comparisons of cotton planted in conventional and ultra-narrow row spacings. Crop Science 40 (2): 430-435.

20. Kaggwa-Asiimwe, R., Andrade-Sanchez, P., and Wang, G. 2013. Plant architecture influences growth and yield response of upland cotton to population density. Field Crops Research 145: 52-59.

21. Kong, L. J., Zhang, G. X., and Yao, D. W. 2004. Seed production technology of carrot in foreign countries. China Vegetable 2 (1): 54-56.

22. Mao, L., Zhang, L., Zhao, X., Liu, S., van der Werf, W., Zhang, S., Spiertz, H., and Li, Z. 2014. Crop growth, light utilization and yield of relay intercropped cotton as affected by plant density and a plant growth regulator. Field Crops Research 155 (1): 67-76.

23. McConnell, J. S., Francis, P. B., Stark, C. R., and Glover, R. E. 2008. Plant responses of ultra narrow row cotton to nitrogen fertilization. Journal of Plant Nutrition 31 (6): 1005-1017.

24. Meng, Y., Lv, F., Zhao, W., Chen, J., Zhu, L., Wang, Y., Chen, B., and Zhou, Z. 2016. Plant density influences fiber sucrose metabolism in relation to cotton fiber quality. Acta Physiology of plant 38: 112.

25. Molin,W. T., Boykin, D., Hugie, J. A., Ratnayaka, H. H., and Tracy, M. 2006. Spurred anoda (Anoda cristata) interference in wide row and ultra narrow row Cotton. Weed Science 54 (4): 651-657.

26. Oz, E., Tekin, A. B., Evcim, H. U., and Degirmencioglu, A. 2011. Effect of variety and row spacing on the performance of a cotton picker. Journal of Food and Agricultural Environment 9 (1): 236-242.

27. Ramaan, M. M., Mwakangwale, M. G., Hampton, J. G., and Hill, M. J. 2005. Plant density affects soybean seed quality. Seed Science and Technology 33 (2): 521-525.

28. Smiciklas, K. D., Mullen, R. E., Carlson, R. E., and Knapp, A. D. 1992. Soybean seed quality response to drought stress and pod position. Agronomy Journal 84 (2): 166-170.

29. Speers, J. 2001. Seed and seed quality issues 2001 North Carolina cotton Production Guide. www.Ipm. Ncsu.edu.

30. Xiao-yu, Z., Ying-chun, H., Ya-bing, L., Guo-ping, W., Wen-li, D., Xiao-xin, L., Shuchun, M., and Lu, F. 2015. Effects of plant density on cotton yield components and quality. Journal of Integrative Agriculture 15 (1): 1-13.

31. Zhang, D., Zhang, L., Jianguo Liu, J., Shuo Han, S., Wang, Q., Jochem Evers, J., Liu, J., van der Werf, W., and Li, L. 2014. Plant density affects light interception and yield in cotton grown as companion crop in young jujube plantations. Field Crops Research 169: 132-139.

32. Zaxos, D., Kostoula, S., Khah, E. M., Mavromatis, A., Chachalis, D., and Sakellariou, M. 2012. Evaluation of seed cotton (Gossypium hirsutum L.) production and quality in relation to the different irrigation levels and two row spacings. International Journal of Plant Production 6 (1): 129-148.