تأثیر کم آبیاری تنظیم شده و کم آبیاری ناقص ریشه بر خصوصیات کمی و کیفی توت فرنگی

آب و خاک

مقاله 3، دوره 29، شماره 4، مهر 1394، صفحه 820-827   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.23836

نویسندگان

علی شاهنظری^{* 1}؛ محسن رضائیان²

¹دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

²دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

آگاهی از تأثیر تنش کم آبی بر کمیت و کیفیت گیاه توت فرنگی به منظور مدیریت آبیاری و محصول ضروری است. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر کم آبیاری تنظیم شده و کم آبیاری ناقص ریشه روی خصوصیات کمی و کیفی گیاه توت فرنگی در سال 1391 در یکی از مزارع توت فرنگی شهرستان بابلسر انجام شد. 3 تیمار آبیاری مطالعه شد: آبیاری کامل، کم آبیاری تنظیم شده و کم آبیاری ناقص ریشه در سطح 75% نیاز آبی گیاه. پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. آبیاری تا رسیدن رطوبت خاک به نقطه ظرفیت زراعی ادامه پیدا می کرد. با داشتن منحنی رطوبتی خاک و اندازه گیری مکش خاک به وسیله تانسیومتر وضعیت رطوبت خاک تعیین شد. عمق آب آبیاری طی کل فصل آبیاری در تیمارهای آبیاری کامل و کم آبیاری به ترتیب 341 و 256 میلی متر بود. بررسی اثر تیمارها با اندازه گیری خصوصیات کمی و کیفی نمونه های میوه در مرحله رسیدگی انجام شد. از نظر خصوصیات کمی صفات وزن تر، وزن خشک، سطح برگ، شاخص سطح برگ و عملکرد در تیمار آبیاری کامل به طور معنی داری بیشتر از تیمارهای کم آبیاری بود. در مقایسه صفات کیفی اسید قابل تیتر، اسیدیته و شاخص طعم میوه اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. مقدار قند کل و آنتوسیانین در تیمار کم آبیاری تنظیم شده به طور معنی داری بیشتر از دو تیمار دیگر بود. با در نظر گرفتن صفات کمی و کیفی، روش کم آبیاری ناقص ریشه نزدیک ترین نتایج به تیمار آبیاری کامل را دارا بود. در شرایط استان مازندران استفاده از این روش برای به حداقل رساندن تلفات کمی و افزایش کیفیت میوه ها در شرایط تنش آبی توصیه می شود.

کلیدواژه‌ها

صرفه جویی؛ کم آبی؛ گیاه؛ محصول

مراجع

1- Alizadeh A. 2004. Water, soil and plant relation. 3rd edition. Imam Reza University press. 615 pp. (in Persian)

2- Alizade A. and Kamalali Gh.A. 2007. The plants’ water demand at Iran. Imam Reza University press. 228 pp. (in Persian)

3- Cui N., Du T., Kang S., Li F., Zhang J., Wang M. and Li Z. 2008. Regulated deficit irrigation improved fruit quality and water use efficiency of pear-jujube trees, Agricultural water management, 95: 489-497.

4- Davies W.J., Wilkinson S. and Loveys B. 2002. Stomatal control by chemical signalling and the exploitation of this mechanism to increase water use efficiency in agriculture, new phytologist, 153: 449-460.

5- Davies W.J. and Zhang J.H. 1991. Root signals and the regulation of growth and development of plants in drying soil, Annual review of plant physiology and plant molecular Biology, 42: 55-76.

6- De La Hera M., Romero P., Gomez-Plaza E. and Martinez A. 2007. Is partial root-zone drying an effective irrigation technique to improve water use efficiency and fruit quality in field-grown wine grapes under semiarid conditions? Agricultural water management, 87: 261-274.

7- Dos Santos T.P., Lopes C.M., Rodrigues M.L., De Souza C.R., Maroco J.P., Pereira J.S., Silva J.R. and Chaves M.M. 2003. Partial root zone drying. Effects on fruit growth and quality of field grown grapevines (Vitisvinifera), Functional Plant Biology, 30: 663–671.

8- Dry P. and Loveys B.R. 1998. Factors influencing grapevine and the potential for control with partial root zone drying, Australian Journal of grape and wine research, 4: 140-148.

9- Gine Bordonaba J. and Terry L.A. 2010. Manipulating the taste-related composition of strawberry fruits (Fragaria x ananassa) from different cultivars using deficit irrigation, Food Chemistry, 122: 1020-1026.

10- Kumar S. and Dey P. 2011. Effects of different mulches and irrigation methods on root growth, nutrient uptake, water-use efficiency and yield of strawberry, Scientia horticulturae, 127: 318-324.

11- Liu F., Savić S., Jensen C.R., Shahnazari A., Jacobsen S.E., Stikić R. and Andersen M.N. 2007. Water relations and yield of lysimeter-grown strawberries under limited irrigation, Scientia horticulturae, 111: 128-132.

12- Miller S.A. Smith G.S. Boldingh H.L. and Johansson A. 1998. Effects of water stress on fruit quality attributes of kiwifruit, Annals of botany, 81: 73-81.

13- Rolbiecki S., Rolbiecki R., Rzekanowski C. and Derkacz M. 2001. Effect of different irrigation regimes on growth and yield of'elsanta'strawberries planted on loose sandy soil. International Symposium on Irrigation and Water Relations in Grapevine and Fruit Trees, 646. Pp, 163-166.

14- Schachtman D.P. and Goodger J.Q. 2008. Chemical root to shoot signaling under drought, Trends in plant science, 13: 281-287.

15- Shahnazari A., Liu F., Andersen M.N., Jacobsen S.E. and Jensen C.R. 2007. Effects of partial root-zone drying on yield, tuber size and water use efficiency in potato under field conditions, Field crops research, 100: 117-124.

16- Shao G.C., Zhang Z.Y., Liu N., Yu S.E. and Xing W.G. 2008. Comparative effects of deficit irrigation (DI) and partial rootzone drying (PRD) on soil water distribution, water use, growth and yield in greenhouse grown hot pepper, Scientia horticulturae, 119: 11-16.

17- Taherkhani A. and Golchin A. 2009. Regulated deficit irrigation and partial rootzone drying; technical methods for vineyard’s irrigation management. The 1st national conference of water crisis at agriculture and natural resources. 05th November 2009. Azad University of Shahr e Rey branch, Tehran, Iran. (in Persian)

18- Trout T.J. and Gartung J. 2003. Irrigation water requirements of strawberries. IV International Symposium on Irrigation of Horticultural Crops 664. Pp, 665-671.

19- Wang H., Liu F., Andersen M.N. and Jensen C.R. 2009. Comparative effects of partial root-zone drying and deficit irrigation on nitrogen uptake in potatoes (Solanum tuberosum L.), Irrigation Science, 27: 443-448.

20- Xu H., Qin F., Wang F., Xu Q., Wang R., Shah S., Zhao A. and Li F. 2009. Applications of xerophytophysiology in plant production-Partial root drying improves tomato crops, Journal of Food, Agriculture and Environment, 7: 981-988.

21- Yazar A., Gökçel F. and Sezen M. 2009. Corn yield response to partial rootzone drying and deficit irrigation strategies applied with drip system, Plant Soil Environment, 55: 494-503.

22- Zegbe J., Behboudian M. and Clothier B. 2004. Partial rootzone drying is a feasible option for irrigating processing tomatoes, Agricultural water management, 68: 195-206.

23- Zegbe J., Behboudian M. and Clothier B. 2006. Responses of ‘Petopride’processing tomato to partial rootzone drying at different phenological stages, Irrigation Science, 24: 203-210.

24- Zegbe Domınguez J., Behboudian M., Lang A. and Clothier B. 2003. Deficit irrigation and partial rootzone drying maintain fruit dry mass and enhance fruit quality in ‘Petopride’processing tomato (Lycopersicon esculentum, Mill.), Scientia horticulturae, 98: 505-510.