شبیه سازی آبخوان دشت لرستان-دلفان و بررسی سناریوهای مدیریتی با استفاده از مدل MODFLOW

آب و خاک

مقاله 6، دوره 29، شماره 4، مهر 1394، صفحه 886-897   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.30359

نویسندگان

امیر پورحقی^{* 1}؛ فریدون رادمنش¹؛ عباس ملکی²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²دانشگاه لرستان

چکیده

در سالهای اخیر، منابع آب زیرزمینی دشت دلفان-لرستان به دلیل بهره‌برداری بیش از حد مجاز با افت شدیدی مواجه شده است به طوری که در سال‌های 1388تا 1391 به طور متوسط سالانه 81/0- متر افت داشته است. از این رو نیاز به مدیریت بهینه منابع آب در این بخش اهمیت ویژهخود را نمایان می‌نماید. این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی تاثیر عملیات مدیریتی بر وضعیت آبخوان دشت مذکور با روش مدل‌سازی عددی انجام شده است. برای این منظور با استفاده از مدل MODFLOW براییک دوره پنج ساله با 60 دوره تنش مدلسازی انجام شد. به علت نوسانات کمتر تراز آب زیرزمینی مهر 1386 به عنوان شرایط پایدار مورد واسنجی قرار گرفت. کالیبراسیون مدل برای شرایط ناپایدار آبان 1386 تا آبان 1391 انجام شد. در ادامه آنالیز حساسیت انجام و صحت سنجی مدل نیز برای آبان 1391 تا آبان1393 صورت پذیرفت. سپس وضعیت آبخوان برای آبان 1393 تا آبان 1403 پیش بینی گردید. در ادامه، به منظور پیش‌بینی وضعیت آینده آبخوان دو گزینه ادامه روند فعلی بهره‌برداری وگزینه کاهش 20 درصدی بهره‌برداری در شرایط خشکسالی و ترسالی تدوین و مدل مجدداً برای10 سال آینده اجرا شد. اجرای مدل در شرایط خشکسالی و ترسالی نشان داد سطح آب زیرزمینی در 10 سال آیندهبه ترتیب (8/7-) متر و (83/5-) متر افت می‌کند که با کاهش 20 درصدی آبدهی چاه‌های بهره برداری این مقدار افت به طور چشمگیری بهبود پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

آبزیرزمینی؛ ترسالی؛ خشکسالی؛ مدل‌های ریاضی

مراجع

1- Alhassan A.M., Goto A., and Mizutani M. 2003. Effect of conjunctive use of water for paddy field irrigation on groundwater budget in an alluvial fan.Agricalture Engineering International, 19(5):743-752.

2- Alizadeh A. 2009. Applied Hydrology. Imam Reza Publication, Mashhad, 870 Pages.

3- Anonymous. 2012. Office of studies, Power Ministry.

4- Anderson M.P., and Woessner W.W. 1992. Applied ground water modeling: simulation of low and defective transport. Academic Press, Inc, 381 pages.

5- Boonstra J., de Ridder N.A. 1981. Numerical modeling of Ground Water asins user oriented manual, International Institute Foreland Reclamation and Improvement/ ILRI P.O.Box 45,67000 AA Wageningen, The Netherlands.

6- Chitsazan M., and Saatsaz M. 2006. The Application ofModflow Mathematical ModeltoEvaluate Different Options for Water Resource Management of Ramhormuz Plain. Journal of Sciences, 14(2):1-15. (In Persian)

7- Cho J., Barone V.A., and Mostaghimi S. 2008. Simulation of land use impacts on groundwater levels and stream flow in a Virginia watershed. Agricultural Water Management, 96(1):1-11.

8- Duherty G. 2001. Quantitative Hydrogeology. Academic Press, Inc, Orlando, Florida.

9- Fetter C.W. 1994. Applied Hydrogeology. Third Edition, Prentice-Hall, Inc, New Jersey, USA: 691 p.

10- Keramati M., and Alimohammadi S. 2008. Simulation and sensitivity analysis of groundwater level by model Modflow. P. 1130-1139. Proceedings of the 7th Iranian Hydraulic Conference, 11-13 Nov. 2008. Hydraulics of the porous media, Tehran, Iran. (In Persian).

11- Kinzelbach W. 1986. Ground water modelling an introduction with sample programs in BASIC Development in Water Science. Elsevier, 344 pages.

12- Mahdavi M., Farokhzadeh B., Salajeghe A., Malakian A., and Souri M. 2012. Simulation of Hamedan- Bahar Aquifer and Investigation of Management Scenarios by Using PMWIN. Watershed Management Research (Pajouhesh&Sazandegi), 98:108-116. (In Persian with English abstract).

13- Shaki A.A., and Adeloye, A.J. 2007. Mathematical modeling of effects of Irawan irrigation project water abstractions on the Murzuq aquifer systems in Libya, J. Arid Environ, Elsevier. pp: 133-156.

14- Yanhui D., Guomin L, andHaizhen X. 2012. An areal recharge and discharge simulating method for MODFLOW. Computers & Geosciences, 42:203-205.

15- Zamzam A., Rahnama M., and Ameri A. 2011. Simulation and evaluation of groundwater resources quantity in Rafsanjan plain by PMWIN. p. 1820-1832.Proceedings of the 2nd national conference on utilization integrated managment of water resources, 29-30 Jan 2011, Kerman, Iran. (In Persian with English abstract).