ارتباط بین ویژگی‌های مغناطیسی و برخی خصوصیات خاک در رژیم‌های مختلف رطوبتی در استان گلستان

آب و خاک

مقاله 8، دوره 29، شماره 6، اسفند 1394، صفحه 1567-1577   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v29i6.35457

نویسندگان

مرتضی والایی¹؛ شمس الله ایوبی^{* 1}؛ حسین خادمی¹؛ فرهاد خرمالی²

¹دانشگاه صنعتی اصفهان

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

از بین عوامل خاک‌سازی، اقلیم نقش اساسی را ایفا می‌کند. بررسی رابطه بین پذیرفتاری مغناطیسی و خصوصیات خاک با رژیم های رطوبتی مختلف می تواند تغییرات مشخصه های خاک های مورد مطالعه که تحت تأثیر اقلیم و رژیم رطوبتی بوده است را مشخص نماید. این تحقیق در چهار رژیم رطوبتی مختلف یودیک، زریک، اریدیک و آکوییک در یک برش اقلیمی در منطقه گرگان با مواد مادری یکسان لسی صورت گرفت. در هر رژیم 25 خاکرخ و در مجموع 100 خاکرخ حفر و تشریح شدند. در نهایت از بخش کنترل رطوبتی خاکرخ‌ها برای آزمایش‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد رژیم رطوبتی خاک باعث تفاوت‌های قابل توجهی در خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک‌ها شده است. از رژیم رطوبتی اریدیک به سمت رژیم رطوبتی یودیک، خاک ها از درجه تکامل خاکرخی، تنوع افق ها و افزایش مواد آلی برخوردار می باشند. نتایج نشان داد که تکامل بیشتر خاک در نتیجه تأثیر عوامل خاک‌ساز به ویژه اقلیم، عامل مهمی در تغییرات میزان اکسیدهای مغناطیسی آهن فری‌مگنتیک از نوع پدوژنیک بوده است. در رژیم رطوبتی یودیک بارندگی علاوه بر افزایش میزان سرعت هوادیدگی، موجب آزادسازی بیشتر ترکیبات آهن و افزایش نسبی آنها در نیمرخ خاک می-گردد،که باعث افزایش پذیرفتاری مغناطیسی در خاک‌ها می‌شود. در رژیم رطوبتی آکوییک به دلیل وجود حالت اشباع، انحلال مواد معدنی مغناطیسی نظیر مگنتیت و مگهمیت صورت گرفته است که متعاقباًً سبب کاهش پذیرفتاری مغناطیسی خاک شده است. حداکثر پذیرفتاری مغناطیسی در رژیم رطوبتی یودیک و حداقل در رژیم رطوبتی آکوییک مشاهده شد. در مجموع رابطه نزدیکی بین ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی خاک با رژیم رطوبتی خاک و پذیرفتاری مغناطیسی مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

استان گلستان؛ اقلیم؛ پذیرفتاری مغناطیسی؛ رژیم رطوبتی خاک؛ لس

مراجع

1- Ahmadi M. 2010. Evaluation of redistribution in hilly cultivated land using the technique of magnetic susceptibility and CS-137 in Chaharmahal and Bakhtiari province. Soil MA thesis. Faculty of Agriculture. University of Technology. (in Persian with English abstract)

2- Ayoubi S., and Jalalian A. 1996. Assessment of land (agricultural land and natural resources). Publishing Center, University of Technology. (in Persian)

3- Banaei M.H., Momeni A., Baibordi M. and Malekooti M.J. 2004. New developments in the identification, management and exploition of soils. Research Institute of soil and water. Second Sna. Part 2. Pages 1-157. (in Persian with English abstract)

4- Chia T.s. 2013. Design and Implementation of Detection Devices for Dental Implantation Stabilit: Graduate Institute of Biomedical Engineering. PP. 68.

5- Cox G.M., and Martinw P. 1937. The discriminant function applied to the differentiation of soil types. Iowa State Coll. Journal. Science. 11: 31-323.

6- Dearing J.1994. Environmental magnetic susceptibility. Using the Bartington MS2 system. Kenilworth, Chi Publ.

7- Dearing J., Hay K., Baban S., Huddleston A., Wellington E., and Loveland P. 1996. Magnetic susceptibility of soil: an evaluation of conflictingtheories using a national data set. Geophys. Journal. International. 127: 73-728.

8- De Jong E., Pennock D., and Nestor P. 2000. Magnetic susceptibility of soils in different slope positions in Saskatchewan, Canada. Catena. 40: 291-305.

9- Dolgov B., and Voronkov M. 1957. Gidrofobizacija stroitel'n'ih materialov pri pomosci kremneor ganiceskih soedinenii. Hydrophobization of structural materials with organosilicon compounds. Stroitel'nye materialy. 12: 50-58.

10- Frechen M. M., Kehl C., Rolf R., Sarvati and Skowronek A. 2009. Loess chronology of the Caspian lowland in northern Iran. Quaternary International. 198: 220-233.

11- Ghafarpour A. 2012. Comparison of the evolution and characteristics of modern and old soil loess the climate in different regions of the province. Soil MA thesis. Gorgan University. (in Persian)

12- Grimley D.A., Arruda N.K., and Bramstedt M.W. 2004. Using magnetic susceptibility to facilitate more rapid, reproducible and precise delineation of hydric soils in the mid western USA. Catena. 58: 183-213.

13- Hutchinson S.M. 1995. Use of magnetic and radiometric measurements to investigate erosion and sedimentation in a British upland catchment. Earth Surface Processes and Landforms. 20: 293-314.

14- Jackson M.L. 1975. Soil chemical analysis- advanced course. University of Wisconsin, college of agric, Department of soils, Madison, WL, USDA.

15- Khormali F., Abtahi A., and Stoops G. 2006. Micromorphology of calcitic features in highly calcareous soils of Fars Province, Southern Iran. Geoderma. 132: 31-46.

16- Lopez Granados F., Jurado Exposito M.S., Garciam Ferrer A., de la Orden M.S., and Garcia-Torres L. 2002. Spatial variability of agricultural soil parameters in southern Spain. Plant. Soil. 246: 97-105.

17- Mokhtari Karchegani P., Ayoubi S., Lu S.G., Honarju N. 2011. Use of magnetic measures to assess soil redistribution following deforestation in hilly region. Journal of Applied Geophyscis 75, 227-236. (in Persian with English abstract)

18- Mullins C. 1977. Magnetic susceptibility of the soil and its significance in soil science a review. Journal. Soil. Science. 28: 223-246.

19- Nelson R.E. 1982. Carbonate and Gypsum. PP. 181-196. In: A. L. Page, R. H. Miller, R. Keeny (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part II, Chemical and Microbilogical Properties, SSSA, Madison, WI.

20- Owliaie H.R., Adhami E., Jafari S., Rajai M. and Ghasemi Fasai R. 2009. The distribution of magnetic susceptibility associated with iron compounds in some soils of Fars Province. Journal soil pzvohesh. Volume 2 pages 23: 191-204. (in Persian)

21- Owliaie, H.R., R.J. Heck, and A. Abtahi. 2006a. The magnetic susceptibility of soils in Kohgilouye, Iran. Canadian Journal. Soil Science, 86: 97-107.

22- Paz Gonzalez A., Vieira S., and Taboada Castro M.T. 2000. The effect of cultivation on the spatial variability of selected properties of an umbric horizon. Geoderma. 97: 273-292.

23- Royall D. 2001. Use of mineral magnetic measurements to investigate soil erosion and sediment delivery in a small agricultural catchment in limestone terrain. Catena. 46: 15-34.

24- Torabi H., Eghbal M.K. 2002. The study examined the evolation of soil magnetic susceptibility in White River rivers in Gilan. Journal of Soil and Water Science. Volume 16: 205- 216. ( in Persian with English abstract)

25- Walker A.L. 1983. The effects of magnetite on oxalate and dithionite extractable iron. Soil. Science. Society. America. Journal. 47: 1022-1026.

26- Zar J.H. 1974. Biostatistical Analysis. Huang Prentice-Hall, Englewood Fang Cliffe, NJ.