بررسی امکان جایگزینی پودر خون به‌جای مصرف کود سکسترین آهن در گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa Officinalis L.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 55، پاییز 1398، صفحه 457-465  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v17i3.74666

نویسندگان

وحید محصلی ؛ فرزاد فربود

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس

چکیده

کمبود آهن در گیاهان عمدتاً در خاک‌های آهکی و قلیایی مشاهده می‌شود. با توجه به این که شرایط شیمیایی این خاک‌ها علت اصلی بروز کلروزآهن می‌باشد و از طرفی به‌دلیل گران بودن کودهای آلی حاوی آهن لذا استفاده از ترکیبات آلی طبیعی و غنی شده از آهن مانند پودر خون نیز می‌تواند در برطرف نمودن کلروز آهن موثر باشد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی توان پودر خون در تأمین آهن مورد نیاز گیاه بادرنجبویه بود. آزمایش فوق با سه سطح آهن (صفر، 5/2 و 5 میلی‌گرم آهن در کیلوگرم خاک) از منبع سکسترین آهن و چهار سطح پودر خون (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم پودر خون در کیلوگرم خاک) بر روی گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa Officinalis L.) اجرا گردید. پس از اتمام دوره رشد رویشی، وزن ماده خشک، غلظت آهن، کلروفیل a و b، کاروتنوئیدها و میزان اسانس گیاه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد کود آهن و پودر خون سبب افزایش معنی‌داری در وزن خشک، غلظت آهن، کلروفیل، کاروتنوئیدها و عملکرد اسانس در گیاه بادرنجبویه گردید. حداکثر وزن خشک گیاه 4/141 گرم در گلدان در شرایط مصرف کود آهن و پودر خون به‌ترتیب به میزان 5/2 میلی‌گرم و 5/1 گرم در کیلوگرم به‌دست آمد. مصرف پودر خون در سطوح اول، دوم و سوم آهن به‌ترتیب سبب 8/13، 8/6 و 7/11 درصد افزایش در غلظت آهن گیاه شد. کاربرد آهن و پودر خون به‌ترتیب به میزان 5 میلی‌گرم و 3 گرم در کیلوگرم سبب افزایشی معادل 7/241 درصد در میزان اسانس گیاه نسبت به شاهد گردید. همچنین مصرف همین میزان آهن و پودر خون باعث تولید حداکثری عملکرد اسانس (5/308 درصد افزایش نسبت به شاهد) شد.

کلیدواژه‌ها

آهن؛ ترکیبات آلی؛ وزن خشک؛ میزان و عملکرد اسانس

مراجع

1. Allison, L. E., and Moodie, C. D. 1965. Carbonate. P. 1379–1396. In C. A. Black et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part 2, Monograph No. 9, American Society of Agronomy, Madison, WI.

2. Amuamuha, L., Pirzad, A., and Hadi, H. 2012. Effect of varying concentrations and time of Nanoiron foliar application on the yield and essential oil of Pot marigold. International Research Journal of Applied and Basic Sciences 3 (10): 2085-2090.

3. Arnon, A. N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in plants. Agronomy Journal 23: 112-121.

4. Bagheri, A., Rahmani, A., and Abbaszadeh, B. 2013. The effect of iron chelate foliar application on damask rose. Journal of Biological Research 4 (4): 53-55.

5. Blakrishman, K., Rajendran, C., and Kulandaivelu, G. 2000. Differential responses of iron, magnesium, and zinc deficiency on pigment composition, nutrient content and photosynthetic activity in tropical fruit crops. Photosynthetic Activity 38: 477-479.

6. Briat, J. F., Curie, C., and Gaymard, F. 2007. Iron utilization and metabolism in plants. Current Opinion in Plant Biology 10: 276-282.

7. Bouyoucos, C. J. 1962. Hydrometer method improved for making particle-size analysis of soils. Agronomy Journal 54: 464-465.

8. Chapman, H. D. 1965. Cation-exchange capacity. P. 891–903. In C. A. Black et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part 2, American Society of Agronomy. Madison, WI.

9. Charles, D. J., and Simon, J. E. 1990. Comparison of extraction methods for rapid determination of essential oil content and composition of basil. Journal of the American Society for Horticultural Science 115 (3): 458-462.

10. De Carvalho, N. C., Correa-Angeloni, M. J., Leffa, D. D., Moreira, J., Nicolau, V., and De Aguiar Amaral, P. 2011. Evaluation of the genotoxic and antigenotoxic potential of Melissa officinal is in mice. Genetics and Molecular Biology 34 (2): 290-297.

11. Dubey, V. S., Bhalla, R., and Lithra, R. 2003. Sucrose mobilization in relation to essential oil biogenesis during palmarosa (Cymbopogon martini Roxb. Wats. var. motia) inflorescence development. Biological Sciences 28 (4): 479-487.

12. Evans, W. C. 1996. Pharmacognosy.14th Edition. Chapter 21. Volatile Oils and Resins. John Wiley, New York, 259-260 pp.

13. Jones, J. B. 1984. Plants. In: Williams, S. (ed.). Official Methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists. pp.: 38-64. Arlington, Virginia, USA.

14. Havlin, J. L., Beaton, J. D., Tisdale, S. L., and Nelson, W. L. 2005. Soil fertility and fertilizer: An Introduction to Nutrient Management. Upper Saddle River, Newjersey, United States. pp. 515.

15. Kalbasi, M., and Shariatmadari, H. 1993. Blood powder, a source of iron for plants. Journal of Plant Nutrition 16: 2213-2223.

16. Knudsen, D., Peterson, G. A., and Part, P. F. 1982. Lithium, sodium and potassium, pp. 225-246. In A. L. Page et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part II, 2nd ed., Monograph No. 9, American Society of Agronomy, Madision, Wisconsin.

17. Koenig, R., and Johnson, M. 1999. Selection and using organic fertilizers. Utah State University Extension. Department of Agriculture.

18. Lindsay, W. L., and Norvell, W. A. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Science Society of America Journal 42: 421-428.

19. Mohasseli, V., Khoshgoftarmanesh, A. H., and Shariatmadari, H. 2016. The effect of air pollution on leaf iron (Fe) concentration and activity of Fe-dependent antioxidant enzymes in Maple. Water, Air, & Soil Pollution 227 (12): 1-11.

20. Mortvedt, J. J. 1986. Iron sources and management practices for correcting iron cholrosis problem. Journal of Plant Nutrition 9: 967-974.

21. NahedKennedy, D. O., Little, W., Haskell, C., and Scholey, A. B. 2006. Anxiolytic effects of a combination of Melissa officinalis and Valeriana officinalis during laboratory induced stress. Phytotherapy Research 20: 96-102.

22. Olsen, S. R. C., Cole, V., Watanabe, F. S., and Dean, L. A. 1954. Estimation of available phosphorus in soil by extraction with sodium bicarbonate. USDA Cir. 939, U.S. Government, Printing Office, Washington, DC.

23. Omidbaigi, R. Production and Processing of medicinal plants (In Persian). Astan'eQods'eRazavi publication. Vol 3. Tehran-Iran. 2008, 397pp.

24. Peech, M. 1965. Hydrogen ion activity. P. 922-923. In C. A. Black et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part 2, American Society of Agronomy, Madison, WI.

25. Pirzad, A., Toosi, P., and Darvishzadeh, R. 2013. Effect of iron and zinc soluble application on plant traits and essential oil content of anise. Journal of Agricultural Sciences of Iran 15 (1): 12-23. (in Persian).

26. Preetipande, M., Anwar, S. C., Yadov, V., and Patra, D. 2007. Optimal level of Iron and Zinc in relation to its influence on herb yield and protection of essential oil in menthol mint. Communications in Soil Science and Plant Analysis 38: 561-578.

27. Said-Al Ahl, H. A. H., and Abeer, A. M. 2010. Effect of zinc and / or iron foliar application on growth and essential oil of sweet basil (Ocimum basilicum L.) under salt stress. Ozean Journal of Applied Sciences 3 (1): 97-111.

28. Solomon, S. 2004. Organic Gardener's Composting. Chapter 4. All About Materials. p: 49-66.

29. Tagliavini, M., Abadia, J., Rombola, A. D., Abadia, A., Tsipouridis, C., and Marangoni, B. 2000. Agronomic means of the control of iron deficiency chlorosis in deciduous fruit trees. Journal of Plant Nutrition 23: 2007-2022.

30. Tessarin, P., Yunta, F., Ingrosso, E., ConceiçaoBoliani, A., Covarrubias, J. A., and Rombola, A. D. 2013. Improvement of grapevine iron nutrition by a bovine blood-derived compound. ActaHorticulturae13: 984-992.

31. Walkley, A., and Black, T. A. 1934. An examination of the Degljareff method for determining soil organic matter and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science 37: 29-38.

32. Yunta, F., Di Foggia, M., Bellido Diaz, V., Morales Calderon, M., Tassarin, P., and DomenicoRombola, A. 2013. Blood meal-based compound. Good choice as iron fertilizer for organic farming. Journal of Agricultural and Food Chemistry 61: 3995-4003.

33. Zehtab–Salmasi, S., Heidari, F., and Alyari, H. 2008. Effect of micronutrients and plant density on biomass and essential oil production of peppermint (Mentha piperita L.). Plant Sciences Research 1 (1): 24-28.