برآورد پتانسیل تولید و ارزیابی کمی تناسب اراضی شمال شهرکرد برای کشت آبی کلزا (Brassica napus)

آب و خاک

مقاله 11، دوره 29، شماره 6، بهمن 1394، صفحه 1651-1661   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v29i6.37497

نویسندگان

جواد گیوی^* ؛ امین حقیقی

دانشگاه شهرکرد

چکیده

یکی از راه های افزایش تولید در واحد سطح، شناسائی ظرفیت تولید اراضی و انتخاب کاربری متناسب با این ظرفیت است. هدف این پژوهش، تعیین پتانسیل تولید و ارزیابی کمی تناسب اراضی شمال شهرکرد برای کشت آبی کلزا بوده است. جمع آوری نیازهای رویشی کلزا از منابع علمی و درجه بندی آن ها برای کلاس های مختلف تناسب از نوآوری های پژوهش حاضر می باشد. منطقه مورد تحقیق در شمال شهرکرد قرار دارد. شاخص سطح برگ، شاخص برداشت، درصد رطوبت دانه کلزا و عملکرد زارع برای هر خاکرخ اندازه گیری و اطلاعات اقتصادی جمع آوری گردید. تجزیه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک طبق روش های استاندارد آزمایشگاهی انجام شد. پتانسیل تابشی- گرمایی تولید کلزا، پتانسیل تولید اراضی و تولید بحرانی محاسبه و کلاس های تناسب کمی اراضی و سطح مدیریت تعیین گردید. به‏منظور ارزیابی دقت و صحت روش های بکار رفته، همبستگی بین پتانسیل تولید اراضی و عملکرد زارع مورد بررسی قرار گرفت. پتانسیل تابشی-گرمائی تولید کلزا، متوسط پتانسیل تولید زمین با استفاده از فرمول های ریشه دوم و استوری، و میانگین عملکرد زارع به ترتیب، 7603، 3214، 2291 و 1943 کیلوگرم در هکتار و سطح مدیریت، متوسط به‏دست آمد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 59 درصد اراضی در کلاس S3، 35 درصد آن‌ها در کلاس N و 6 درصدشان در کلاس S2 قرار می گیرند. روش استفاده از فرمول ریشه دوم برای محاسبه پتانسیل تولید اراضی نسبت به روش استفاده از فرمول استوری مناسب تر است. نیاز کشور به تولید روغن کلزا و نقش مؤثر این گیاه در کنترل آفات و بیماری‌ها و تغذیه دام مؤید اهمیت نتایج این پژوهش می باشد.

کلیدواژه‌ها

پتانسیل تولید؛ مدیریت؛ نیازهای رویشی

مراجع

1- Ashraf S. 2011. Estimating the land production potential for wheat, using GIS method. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(8): 118-122.

2- Chinene V.R.N. 1991. The Zambian land evaluation system (ZLES). Soil Use and Management, 7: 21-30.

3- Embrechts J., Poeloengan Z. and Sys C. 1988. Physical Land Evaluation: Using a parametric method applied to oilpalm plantation in north Sumatra, Indonesia. Soil Survey and Land Evaluation, 8: 111-122

4- Etedali S., Givi J. and Nouri M.R. 2012. Comparison between land production potential prediction for maize, using FAO and Wageningen models and assessment of management level for its cultivation around Shahrekord city. Journal of Water and Soil, 26 (4): 873-885. (in Persian with English abstract)

5- Fatehi Sh., Ghaderi J., and Seiedjalali A.R. 2007. Land suitability evaluation and production potential assessment for maize in Kermanshah plain. p.287. In Agriculture and Natural Resources Pardis (ed.). Proceedings of the 10th Iranian Soil Science Congress, 26-28 Aug. 2007. Agriculture and Natural Resources Pardis, Tehran University, Karaj. (in Persian)

6- Givi J. 1998. Qualitative, quantitative and economical land suitability evaluation and land production potential assessment for important field crops of the Felavarjan area, Isfahan province. Project report, Agricultural Economy and Planning Research Institute, Tehran. (in Persian )

7- Haghighi A. 2014. Qualitative land suitability evaluation and land production potential prediction for irrigated cultivation of canola in north Shahrekord district, using ALES program. M.Sc. thesis in soil science, Shahrekord University, Shahrekord. (in Persian with English abstract)

8- Khaghani R. 2009. Comparing FAO and Wageningen models for wheat production potential estimation in Harzandat area, Marand. p. 98. In Gorgan agricultural sciences and natural resources university (ed.). Proceedings of the 11th Iranian Soil Science Congress, 12-15 Jul. 2009. Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources University, Gorgan. (in Persian)

9- Khosraviani D. 2007. Soil survey and qualitative and quantitative land suitability evaluation for safflower cultivation in part of Sureshjan town, Chaharmahal va Bakhtiary province, using GIS. M.Sc. thesis in soil science, Shahrekord University, Shahrekord. (in Persian with English abstract)

10- Mosavati S.A. and Seiedjalali A.R. 2002. Land suitability assessment and land production potential estimation for wheat in saline soils of Golestan province. Technical publication No. 1136, Soil and Water Research Institute, Tehran. (in Persian)

11- Mozaffarian M., Nezami M., Zarrinkafsh M. and Jalali A. 2009. Land production potential estimation for irrigated wheat in south-west Tehran province. p. 444-445. In Gorgan agricultural sciences and natural resources university (ed.). Proceedings of the 11th Iranian Soil Science Congress, 12-15 Jul. 2009. Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources University, Gorgan. (in Persian)

12- Plant medicians of Tabriz University 2010. Available at http://www.tabrizugiyahpezeshki.blogfa.com/post-40.aspx

13- Rezai H. and Malakuti M.J. 2000. Method of oil seeds nutrient requirement supply. Part 2, optimum fertilizer use in canola plantation, technical publication No. 116, Soil and Water Research Institute, Tehran. (in Persian)

14- Rossiter D.G. 1996. A theoretical framework for land evaluation. Geoderma, 72:165-190.

15- Sohrabi A., Givi J., Malakuti M.J., Masihabadi M.H. and Seiedjalali A.R. 2003. Calculation of growth period duration and estimation of suger beet radiation-thermal production potential, using FAO model in Seilakhor plain, Lorestan. Suger beet journal, 19 (1): 67-79. (in Persian)

16- Sys C., Van Rant E. and Debaveye J. 1991. Land evaluation. Part 1, Agricultural Publications No 7. General Administration for Development Cooperation, Brussels, Belgium.

17- Tang H. 1993. Land suitability classification based on fuzzy set theory and modeling of land production potential of maize and winter wheat in different zones of China. Ph.D thesis, University of Gent. Gent, Belgium.

18- Zareeian GH.R. and Seiedjalali A.R. 2009. Quantitative land suitability evaluation and land production potential estimation for wheat in saline soils of Sarvestan plain (Fars province). p. 645-647. In Gorgan agricultural sciences and natural resources university (ed.). Proceedings of the 11th Iranian Soil Science Congress, 12-15 Jul. 2009. Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources University, Gorgan. (in Persian)