اثر کشت مخلوط سه تیپ رشدی لوبیا در سری‌های جایگزینی بر شاخص‌های رشدی آن‌ها

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 18، شماره 4 - شماره پیاپی 60، دی 1399، صفحه 385-399   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v0i0.80180

نویسندگان

یونس رامش جان؛ علیرضا کوچکی^* ؛ مهدی نصیری محلاتی؛ سرور خرم دل

گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور تولید محصولات سالم تحت شرایط عدم استفاده از نهاده‌های شیمیایی که تضمین‌کننده سلامت انسان باشد، کاشت این گیاهان به‌صورت مخلوط بسیار مفید می‌باشد. در این راستا آزمایشی با هدف بررسی اثر ترکیب‌های مختلف کشت مخلوط بر شاخص‌های رشدی، سه تیپ رشدی لوبیا شامل چیتی (Phaseolus vulgaris L.)، چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.) و قرمز (Phaseolus vulgaris L.) در سری‌های جایگزینی، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارهای کشت مخلوط شامل 75% قرمز+ 25% چیتی، 75% قرمز+ 25% چشم‌بلبلی، 25% قرمز+75% چیتی، 25% قرمز+ 75% چشم‌بلبلی، 75% چیتی+ 25% چشم‌بلبلی و 75% چشم‌بلبلی+ 25% چیتی و کشت خالص هر سه تیپ رشدی بود. صفات مورد مطالعه شامل شاخص سطح برگ، میزان تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت آسیمیلاسیون خالص بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد گیاه برای هر سه تیپ رشدی لوبیا از کشت خالص و کمترین میزان شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک برای لوبیا قرمز از تیمار 25% قرمز+ 75% چشم‌بلبلی و سرعت رشد گیاه از تیمار 25% قرمز+ 75% چیتی مشاهده شد. برای لوبیا چیتی و چشم‌بلبلی هر سه این شاخص‌ها به‌ترتیب از تیمار 25% چیتی+ 75% چشم‌بلبلی و 75% چیتی+ 25% چشم‌بلبلی به‌دست آمد. بیشترین سرعت رشد نسبی لوبیا قرمز (21/0 گرم بر گرم در روز)، چیتی (18/0 گرم بر گرم در روز) و چشم‌بلبلی (22/0 گرم بر گرم در روز) به‌ترتیب در تیمارهای 75% چیتی+ 25% قرمز، کشت خالص و 75% چشم‌بلبلی+25% چیتی ثبت شد همچنین بیشترین سرعت آسیمیلاسیون خالص (41 گرم بر متر مربع برگ در روز) در لوبیا قرمز از کشت خالص، برای چیتی نیز بیشترین (14گرم بر متر مربع برگ در روز) مقدار آن در تیمار 25% قرمز+ 75% چیتی و برای لوبیا چشم‌بلبلی (52 گرم بر متر مربع برگ در روز) از تیمار مخلوط 75% قرمز+ 25% چشم‌بلبلی به‌دست آمد. به‌طور کلی، تیمارهای کشت مخلوط موجب بهبود برخی از شاخص‌های مورد مطالعه برای گیاهان مورد برسی شدند و البته تراکم بیشتر کشت خالص موجب بهبود برخی شاخص‌های مانند سطح برگ و ماده خشک مربوط به هر سه تیپ‌ رشدی مختلف شد.

کلیدواژه‌ها

تجمع ماده‌ خشک؛ تیپ رشدی لوبیا؛ سرعت رشد محصول؛ شاخص سطح برگ

مراجع

1. Ali madadi, A., Rostamza, M., Jahansooz, M. R., and Ahmadi A. Tavakol Afshari, R. 2005. Cowpea, common bean and mung bean radiation use efficiency, light extinction coefficient and radiation interception in double cropping. In agriculture and gardening (71): 67-75. (in Persian with English abstract).
2. Barker, S., and Dennett, M. D. 2013. Effect of density, cultivar and irrigation on spring-sown monocrops and intercrops of wheat (Triticum aestivum L.) and faba beans (Vicia faba L.). European Journal of Agronomy (51): 108-116.
3. Canfield, D. E., Glazer A. N., and Falkowski, P.G. 2010. The evolution and future of earth’s nitrogen cycle. Science 330 (6001): 192-196.
4. Cao, S., Luo, H., Jin, M., Jin, S., Duan, X, Zhou. Y., Chen, W., Liu, T., Jia, Q., Zhang, B., Huang, J., Wang, X., Shang, X., and Sun, Z. 2015. Intercropping influenced the occurrence of stripe rust and powdery mildew in wheat. Crop Protection (70): 40-46.
5. Chapman, S. R., Allard, R.W., and Adams, J. 1989. Effect of planting rate and genotypic frequency on yield and seed size in mixture of two wheat varieties. Crop Science (9): 575-576.
6. Gubbels, G. H., and Kenaschuk, E. O. 1987. Performance of pure and mixed stands of flax cultivars. Canadian Journal of Plant Science 67 (3): 797-802.
7. Das, K., Dang, R., and Shivananda, T. N. 2008. Influence of bio-fertilizers on the availability of nutrients (N, P and K) in soil in relation to growth and yield of Stevia rebaudiana grown in South India. International Journal of Applied Research in Natural Products 1 (1): 20-24.
8. Dela-Foente, E. B., Suarez, S. A., Lenadis, A. E., and Poggio, S. L. 2014. Intercropping sunflower and soybean in intensive farming systems: Evaluating yield advantage and effect on weed and insect assemblages. Njas-Wagen Journal of Life Science. In press.
9. Dhingra, K. K., Dhillon, M. S., Grewal, D. S., and Sharma, K. 1991. Performance of maize and mungbean intercropping in different planting patterns and row orientation. Indian Journal Agronomy (36): 207-212.
10. Eddowes, M. 1969. Physiological studies of competition in Zea mays L: I. Vegetative growth and ear development in maize. The Journal of Agricultural Science 72 (2): 185-193.
11. Elijah, M. and Akunda, W. 2001. Improving food production by understanding the effect of intercropping and plant population on soybean nitrogen fixing attributes. The Journal of Food Technology in African (6): 110-115.
12. FAOSTAT. 2013. Http://faostat.fao.org (visited at: 2013).
13. Godfray, H. C. J., Beddington, J. R., Crute, I. R., Haddad, L., Lawrence, D., Muir, J. F., Pretty, J., Robinson, S., Thomas, S. M., and Toulmin, C. 2010. Food security: the challenge of feeding 9 billion people. Science 327 (5967): 812-818.
14. Hajinia, S., and Ahmadvand, G. 2017. Effect of Light Radiation Absorption and Its Use Efficiency in Intercropping of Soybean and Millet under Water Deficit Stress. Journal of Ecophysiology of Crops 11 (4).
15. Jahan, M., Amiri, M. B., and Ehyaei, H. R. 2012. Radiation Absorption and Use Efficiency of Sesame as Affected by Biofertilizers in a Low Input Cropping System. Iranian Journal of Field Crops Research 10 (2): 435-447. (in Persian with English abstract).
16. Jensen, N. F. 1952. Intra-varietal Diversification in Oat Breeding 1. Agronomy Journal 44 (1): 30-34.
17. Kannenberg, L. W., and Hunter, R. B. 1972. Yielding Ability and Competitive Influence in Hybrid Mixtures of Maize 1. Crop Science 12 (3): 274-277.
18. Karimi, M. M., and Siddique, K. M. 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agricultural Research 42:13-20. (in Persian with English abstract).
19. Khorramdel, S., Mahmoodi, G., Abdollahi, F., and Hasanzadeh, H. 2014. Evaluation of Growth Indices and Diversity of Weeds in Replacement and Additive Intercropping Series of Ajowan (Trachyspermum ammi L.) with Bean (Phaseolus vulgaris L.). Research in Crop Ecosystems 1 (3). (in Persian with English abstract).
20. Khorramdel, S., Siahmargoei, A., and Mahmoudi, G. 2014. Effect of replacement and additive intercropping series of ajowan with bean on yield and yield components. Crop Production Publication 9 (1): 1-24. (in Persian with English abstract).
21. Kobata, T., and Moriwaki, N. 1990. Grain growth rate as a function of dry matter production rate an experiment with two rice cultivars under different radiation environments. Journal of Crop Sciences (59): 1-7.
22. Koller, H. R., Nyquist, W. E., and Chorush, I. S. 1970. Growth Analysis of the Soybean Community 1. Crop Science 10 (4): 407-412.
23. Koocheki, A., Hosseini, M., and Hashemi, A. 2006. Sustainable Agriculture. Jihad Publications, Mashhad University, 164p. (in Persian).
24. Koocheki, A., and Seramandria, Gh. 2005. Physiology of crops (translation). Publications University of Mashhad.
25. Koocheki, A., Rashed Mohsen, M. H., Nasiri, M., and Sadr Abadi, R. 1991. Physiological foundations of crop growth and development. Astan Quds Razavi Publishing House. 404 pages. (in Persian with English abstract).
26. Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Borumand-Rezazadeh, Z., and Khorramdel, S. 2010. Evaluation of nitrogen absorption and use efficiency in relay intercropping of winter wheat and maize. Iranian Journal of Field Crops Research 10 (2): 327-334. (In Persian with English abstract).
27. Koocheki, A., Shabahang, J., Khorramdel, S., and Azimi, R. 2010. The effect of irrigation intervals and intecropped marjoram (Origanum vulgare) with saffron (Crocus sativus) on possible cooling effect of corms for climate change adaptation. Iranian Journal of Field Crops Research 11(3): 390-400. (in Persian with English abstract).
28. Koocheki, A., Shabahang, J., Khorramdel, S., and Azimi, R. 2013. The Effect of Irrigation Intervals and Intecropped Marjoram (Origanum vulgare) with Saffron (Crocus sativus) on Possible Cooling Effect of Corms for Climate Change Adaptation, Iranian Journal of Field Crops Research 11(3): 390-400. (in Persian with English abstract).
29. Kremer, R. J., and Kussman, R. D. 2011. Soil quality in a pecan–kura clover alley cropping system in the Midwestern USA. Agroforestry Systems 83 (2): 213-223.
30. Martin, J. M., and Alexander, W. L. 1986. Intergenotypic competition in biblends of spring wheat. Canadian Journal of Plant Science 66 (4): 871-876.
31. Mazaheri, D. 1987. Mixed Corn and Cultivar, Iranian Journal of Agricultural Science 18 (4): 58-52. (in Persian with English abstract).
32. Mohammadian, M., Rezvani Moghaddam, P., Zarghani, H., and Yanegh, A. 2013. Study the Effect of Intercropping of three Sesame Genotypes on Morphological and Physiological Indice. Iranian Journal of Field Crops Research 11(3): 421-429. (in Persian with English abstract).
33. Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A. R., Mondani, F., Feizi, H., and Amirmoradi, S. 2014. Determination of optimal strip width in strip intercropping of maize (Zea mays L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) in Northeast Iran. (in Persian with English abstract).
34. Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A., Rezvani Moghaddam, P., and Bhshte, A. 2007. Agroecology. (Translation). Ferdowsi University of Mashhad.
35. Nassiri-Mahallati, M. 2000. Modelling of Crop Growth Processes Agroecology. Ferdowsi University of Mashhad Publication, Mashhad, Iran. (in Persian).
36. Nezami, A., and Bagheri, A. 2005. The effect of cold tolerant chickpea genotypes characteristics of autumn and spring: phonological and morphological characteristics. Iranian Journal of Field Crop Research 3 (1): 143-155. (in Persian with English abstract).
37. Nurbakhsh, F., Koocheki, A. R., and Nassiri Mahallati, M. 2016. Effects of planting pattern and seed ratio on growth indices of intercropped sesame (Sesamum indicum L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.). Journal of Agroecology 3 (1): 111 -123. (in Persian with English abstract).
38. Probst, A. H. 1957. Performance of Variety Blends in Soybeans 1. Agronomy Journal 49 (3): 148-150.
39. Righi, M., Sangtarash, H., and Cambodia, C. 1989. Yield and quality of wheat varieties Helmand, fried eggs and cross the plateau. Fif^th Iranian Congress of Plant Breeding and Crop Production.
40. Baulcombe, D., Crute, I., Davies, B., Dunwell, J., Gale, M., Jones, J., ... and Toulmin, C. 2009. Reaping the benefits: science and the sustainable intensification of global agriculture. The Royal Society.
41. Tang, X., Bernard, L., Brauman, A., Daufresne, T., Deleporte, P., Desclaux, D., ... and Hinsinger, P. 2014. Increase in microbial biomass and phosphorus availability in the rhizosphere of intercropped cereal and legumes under field conditions. Soil Biology and Biochemistry 75: 86-93.
42. Tesar, M. B. 1984. Physiological Basis of Crop Growth and Development. American Society of Agronomy. 404pp.
43. Valizadeh, S. 2016. Evaluation of agronomic criteria of bean (Phaseolus vulgaris L.) intercropping with some medicinal plants. MSc Thesis Agroecology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian with English abstract).
44. Yusuf, R. I., Siemens, J. C., and Bullock, D. G. 1999. Growth analysis of soybean under no-tillage and conventional tillage systems. Agronomy Journal (91): 928-933.