سینتیک آزاد شدن روی و مس در خاک آهکی تیمار شده با کود‌ دامی و ورمی‌کمپوست

آب و خاک

مقاله 4، دوره 30، شماره 2 - شماره پیاپی 46، تیر 1395، صفحه 581-593   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v30i2.42565

نویسندگان

حمیدرضا متقیان^{* 1}؛ علیرضا حسین پور²؛ شهرام کیانی¹

¹دانشگاه شهرکرد

²شهرکرد

چکیده

مصرف کودهای آلی مانند ورمی‌کمپوست یکی از راه‌های افزودن عناصر به خاک‌های کشاورزی با ماده‌ آلی کم است. با این وجود، مصرف این کود می‌تواند بر ویژگی‌های آزاد شدن عناصر کم‌نیاز مؤثر باشد. در این تحقیق سرعت آزاد شدن روی و مس در یک خاک آهکی تیمار شده با سطوح 0، 5/0 و 1 درصد (وزنی- وزنی) کود گاوی و ورمی‌کمپوست در قالب طرح کاملاً تصادفی مقایسه شد. نمونه‌های خاک به‌روش عصاره‌گیری متوالی و با استفاده از DTPA-TEA در دمای 1± 25 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 1 تا 504 ساعت عصاره‌گیری شدند. نتایج نشان داد که مقدار روی آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با کود گاوی و ورمی‌کمپوست افزایش معنی‌داری (05/0 ‌p) و در خاک تیمارشده با ورمی‌کمپوست کاهش معنی‌داری (05/0 < p) نسبت به خاک شاهد داشت. همچنین، مقدار روی و مس آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با ورمی‌کمپوست در مقایسه با خاک‌های تیمار شده با کود گاوی کاهش معنی‌داری (05/0 < p) یافت. مقدار روی آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با 5/0 و 1 درصد کود گاوی و ورمی‌کمپوست به‌ترتیب 54/2، 98/2، 14/2 و 61/2 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. مقدار مس آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با 5/0 و 1 درصد کود گاوی و ورمی‌کمپوست به‌ترتیب 92/2، 72/2، 41/2 و 40/2 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. معادله تابع توانی بهترین مدل توصیف کننده مکانیسم آزاد شدن روی و مس در خاک‌های مورد مطالعه بود. همچنین، سرعت آزاد شدن روی و مس در خاک تیمار شده با ورمی‌کمپوست کمتر از خاک تیمار شده با کود گاوی بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار و سرعت آزاد شدن روی و مس در خاک تیمار شده با ورمی‌کمپوست در مقایسه با خاک‌های تیمار شده با ماده مورد استفاده در تهیه ورمی‌کمپوست (کود گاوی)، کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

تابع توانی؛ عصاره‌گیری متوالی؛ عناصر کم‌نیاز؛ کود آلی

مراجع

1- Ahmad Abadi Z., Ghajar Sepanlou M., and Rahimi Alashti S. 2012. Effect of vermicompost on physical and chemical properties of soil. Journal of Science and Technology Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 15(58): 125-137. (in Persian with English abstract)

2- Allowoy B.J. 1990. Heavy Metals in Soils. Blackie and Son Ltd. Glascow and London.

3- Barani Motlagh M. 2012. Kinetics and mechanism of copper release from selected agricultural calcareous soils of northern Iran. Soil Research, 50: 312-319.

4- Campbell C.R., and Plank C.O. 1998. Preparation of plant tissue for laboratory analysis. p. 37-50In Y.P. Kalra (ed.) Handbook of Reference Methods for Plant Analysis. CRC Press, Taylor & Francis Group.

5- Cardoso-Vigueros L., and Ramirez-Camperos E. 2002. Vermicomposting of sewage sludge: a new technology for Mexico. Water Science and Technology, 46:153-158.

6- Courtney R.G., and Mullen G.J. 2007. Soil quality and barley growth as influenced by the land application of two compost types. Bioresource Technology, 99: 2913-2918.

7- Dang Y.P., Edwards D.G., and Tiller K.G. 1994. Kinetics of zinc desorption from Vertisols. Soil Science Society of America Journal, 58:1392-1399.

8- Edwards, C.A., and Bohlen P.J. 1996. Biology and Ecology of Earthworms. Chapman and hall publishers, London, UK.

9- Gee G.W., and Bauder J.W. 1986. Particle size analysis. p. 404-407. In Klute A (ed.) Methods of Soil Analysis. Part 1. 2nd edition. Agron. Monogr. 9. ASA and SSSA, Madison, WI.

10- Ghasemi Fasaei R., Tavajjoh M., Oloma V., Molazem B., Maftoun M., Ronaghi A., Karimian N., and Adhami E. 2007. Copper release characteristics in selected soils from southern and northern Iran. Australian Journal of Soil Research, 45:459-464.

11- Havlin J.L., Westfall D.G., and Olsen S.R. 1985. Mathematical models for potassium release kinetics in calcareous soils. Soil Science Society of America Journal, 49: 371-376.

12- Islas-Espinoza M., Solis-Mejia L., and Esteller M.V. 2014. Phosphorus release kinetics in a soil amended with biosolids and vermicompost. Environmental Earth Science, 71: 1441-1451.

13- Jorao C.P., de Andrade R.P., Cotta A.J.B., CeconP. R., Neves J.C.L., Fontes M.P.F., and Fernandes R.B.A. 2013. Copper, nickel and zinc accumulations in lettuce grown in soil amended with contaminated cattle manure vermicompost after sequential cultivations. Environmental Technology, 34: 765–777.

14- Khosgoftarmanesh A.H. 2007. Principles of Plant Nutrition. Isfahan University of Technology.

15- Lindsay W.L., and Cox F.R. 1985. Micronutrient soil testing for the tropics. Fertilizer Research, 7:169-200.

16- Lindsay W.L., and Norvell W.A. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese, and copper. Soil Science Society of America Journal, 42: 421-428.

17- Loeppert R.H., and Suarez D.L. 1996. Carbonate and gypsum. p. 437-474. In D.L. Sparks (ed.) Methods of Soil Analysis. SSSA, Madison.

18- Malakouti M., Keshavarz P., and Karimian N. 2008. A Comprehensive Approach towards Identification of Nutrients Deficiencies and Optimal Fertilization for Sustainable Agriculture. Tarbiat Modares University Press.

19- Malakouti M.J. 2007. Zinc is a neglected element in the life cycle of plants. Middle Eastern and Russian Journal of Plant Science and Biotechnology, 1: 1-12.

20- Martin H.W., and Sparks D.L. 1983. Kinetics of nonexchangeable potassium release from two coastal plain soils. Soil Science Society of America Journal, 47: 883-887.

21- Motaghian H.R., and Hosseinpur A.R. 2013. Evaluation of copper desorption characteristics using DTPA and citric acid for wheat (Triticum aestivum L.) rhizosphere of soils amended with sewage sludge. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 176:921-928.

22- Motaghian H.R., and Hosseinpur A.R. 2014. Impact of sewage sludge application on zinc desorption kinetics in some calcareous soils. Environmental Earth Science, 71:4647-4655.

23- Nelson D.W., and Sommers L.E. 1996. Carbon, organic carbon, and organic matter. p. 961-1010. In D.L. Sparks, (ed.) Methods of Soil Analysis. SSSA, Madison.

24- Olama V., Ronaghi A., and Karimian N. 2010. Copper release behavior in two calcareous soils amended with three organic materials. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 41: 2448-2458.

25- Pang J.Z., Qiao Y.H., Sun Z.J., Zhang S.X., Li Y.L., and Zhang R.Q. 2012. Effects of epigeic earthworms on decomposition of wheat straw and nutrient cycling in agricultural soils in a reclaimed salinity area: a microcosm study. Pedosphere, 22: 726-735.

26- Reyhanitabar A., and Gilkes R.J. 2010. Kinetics of DTPA extraction of zinc from calcareous soils. Geoderma, 154:289-293.

27- Rhoades J.D. 1996. Salinity: electrical conductivity and total dissolved solids. p. 417-435. In D.L. Sparks (ed.) Methods of Soil Analysis. SSSA, Madison.

28- Sodaeimashaei S., Aliasgharzadeh N., and Ostan Sh. 2007. Kinetics of mineralization of nitrogen in a soil treated with compost, vermicompost, and cow manure. Journal of Science and Technology Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 42: 405-414.

29- Sposito G.L., Lund J., and Chang A.C. 1982. Trace metal chemistry in arid-zone field soils amended with sewage sludge: I. Fractionation of Ni, Cu, Zn, Cd, and Pb in solid phases. Soil Science Society of America Journal, 46: 260-265.

30- Sumner M.E., and P.M. Miller. 1996. Cation exchange capacity and exchange coefficient. p. 1201-1230. In D.L. Sparks (ed.) Methods of Soil Analysis. SSSA, Madison.

31- Tehrani M.M., Balali, M.R., Moshiri, F., Dariashenas A. 2012. Recommendation and evaluation of fertilizers in Irab, Problem and Solutions. Journal of Soil Researches, 26:123-144. (in Persian with English abstract)

32- Thomas G.W. 1996. Soil pH and soil acidity. p. 475-490. In D.L. Sparks (ed.), Methods of Soil Analysis. SSSA, Madison.