تأثیر جیبرلیک اسید و نیتروژن بر برخی پارامترهای فیزیولوژی و عناصر غذایی کم‌مصرف پسته تحت تنش کلرید سدیم

آب و خاک

مقاله 9، دوره 30، شماره 3 - شماره پیاپی 47، شهریور 1395، صفحه 955-967   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v30i3.42977

نویسندگان

وحید مظفری^* ؛ فریبا خالقی

دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

چکیده

طبق تحقیقات انجام شده تولید و فعالیت هورمون‌های گیاهی تحت تأثیر عوامل طبیعی و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه قرار گرفته و نیتروژن مهم‌ترین تأثیر را بر تولید و انتقال جیبرلیک اسید به اندام‌های هوایی گیاه دارد. به‌منظور بررسی اثر جیبرلیک اسید و نیتروژن بر برخی پارامترهای فیزیولوژی و عناصر غذایی کم‌مصرف پسته (رقم قزوینی) تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح شوری (صفر، 1000 و 2000 میلی‌گرم کلرید سدیم در کیلوگرم خاک)، سه سطح نیتروژن (صفر، 75 و 150 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات آمونیوم) و سه سطح جیبرلیک اسید (صفر، 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر) بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که شوری کلرید سدیم محتوای کاروتنوئید و شاخص کلروفیل فلورسانس را نسبت به شاهد کاهش داد، ولی با اعمال تیمارهای جیبرلیک اسید و نیتروژن پارامترهای ذکر شده با افزایش چشمگیری نسبت به شاهد روبرو شد. با توجه به این‌که شوری کلرید سدیم سبب افزایش میزان پرولین برگ گردید، کاربرد 150 میلی‌گرم نیتروژن و محلول‌پاشی 500 میلی‌گرم در لیتر جیبرلیک اسید این پارامتر را به ترتیب 55 و 26 درصد افزایش داد، اما کاربرد توأمان این دو تیمار در بالاترین سطوح خود باعث افزایش 79 درصدی پرولین نسبت به شاهد شد. نتایج این آزمایش هم‌چنین نشان داد، با افزایش شوری کلرید سدیم غلظت عناصر آهن، منگنز و روی افزایش ولی غلظت مس اندام هوایی و ریشه کاهش یافت، لیکن با کاربرد 150 میلی‌گرم نیتروژن و با مصرف 500 میلی‌گرم در لیتر جیبرلیک اسید غلظت مس نیز افزایش یافت. به‌طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد در شرایط شوری کلرید سدیم، کاربرد جیبرلیک اسید و نیتروژن به تنهایی و یا توأمان از طریق بهبود پارامترهای فیزیولوژی و هم‌چنین افزایش غلظت عناصر غذایی کم مصرف عملکرد گیاه پسته در شرایط تنش شوری کلرید سدیم را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

آهن؛ پرولین؛ شوری؛ کاروتنوئید؛ مس

مراجع

1- Abbaspour H. 2012. Effect of salt stress on lipid peroxidation, antioxidative enzymes and proline accumulation in pistachio plants. Journal of Medicinal Plants Research, 6: 526-529.

2- Abdollahi F., Jafari L., and Gordi takhti S.h. 2013. The effect of Gibberellin on growth and chemical composition of the leaves (Ziziphus spina-christi) under salt stress. Department of Horticulture, College of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan. 67-53.

3- Abdul Jaleel C., Manivannan P., Wahid A., Farooq M., Jasim Al-juburi H., Somasundaram R., and Panneerselvam R. 2009. Drought stress in plants: a review on morphological characteristics and pigment composition. Agriculture and Biology, 11: 100-105.

4- Akhkha A.‚ Boutra T., and Alhejely A. 2011. The rates of photosynthesis chlorophyll content, dark respiration, proline and abscicic acid (ABA) in wheat (Triticum durum) under water deficit conditions. International Journal of Agricultural and Biological Engineering, 13: 215-221.

5- Alipour H., and Hosseini fard S.J. 2005. Diagnose and fix the lack of nutrients in Pistachio. Ministry of Agriculture, Agricultural Research Service.

6- Arnon D .I. 1949. copper enzymes in isolated chloroplasts, polyphenoxidase in Beta vulgaris. plant physiology, 24: 1-15.

7- Artca R.N. 2002. Principles and application of plant growth regulators (translation Fattahi Gh. And Ismailpour B.). Publications University of Mashhad.

8- Assadollahi Z., and Mozafari V. 2012. The effect of salinity and manganese on the growth and chemical composition of salt and Pistachio seedlings (Pistacia vera L.) in perlite medium. Journal of Science and Technology of greenhouse cultures. 12: 13-27. (in Persian with English abstract)

9- Bureau of Agricultural Statistics and Information Technology. 2011. Department of Planning and Economy Ministry of Agriculture. Tehran, Iran.

10- Bybordi A., Tabatabaei S.J., and Ahmadev A. 2010. E ffects of salinity on fatty acid composition of canola (Brassica napus L.). Journal of Food Agriculture and Environment, 8: 113-115.

11- Daneshmand A., Shirani rad A.H., Noormohammadi Gh., Zareie Gh., and Daneshian J. 2008. The effect of water stress and different amounts of nitrogen on yield, yield components and physiological characteristics of colza two varieties. Journal of Agricultural Sciences and natural Resources. 15: 99-112. (in Persian with English abstract)

12- Drihem K., and Pillbeam D.J. 2002. Effect of salinity on accumulation of mineral nutrient wheat grown with nitrate-nitrogen or mixed ammonium: nitrate-nitrogen. Journal of Plant Nutrition, 25: 2091-2113.

13- Emami A. 1996. Decomposition of plant (1). Technical Bulletin No. 928. Soil and Water Research Institute. Tehran, Iran.

14- Eskandari S., and Mozafari V. 2012. Effect of salinity and copper on growth characteristics and chemical composition of two varieties of Pistachio. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and soil sciences. 60: 199-213.

15- Fattahi M. 2013. Effect of arbuscular mycoriza (Glomus mosseae) on salinity tolerance of three rootstocks sarakhs, abareghi and beneh baghi (P. eurycarpa × P. mutica). Factualy of Agriculture, University of rafsanjan valie asr.

16- Fritchi F.B., and Ray J.D. 2007. Soybean leaf nitrogen, chlorophyll content, and chlorophyll a/b ratio. Photosynthetica, 45: 92 -98.

17- Ghorbani Javid M., Sorooshzadeh A., Moradi F., Modarres Sanavy S.A.M., and Allahdadi I. 2011. The role of phytohormones in alleviating salt stress in crop plants. Austrialian Journal of Crop Science, 5: 726-734.

18- Gijon M.C., Guerrero J., Couceiro J.F., and Moriana A. 2009. Deficit irrigation without reducing yield or nut splitting in pistachio (Pistacia vera cv Kerman on Pistacia terebinthus L.). Agricultural Water Management, 96: 12 –22.

19- Goldberg S.P., Smith K.A., and Holmes J.C. 1983. The effects of soil compaction, forms of nitrogen fertilizer, and fertilizer placement on the availability of manganese to barley. Journal of the Science of Food and Agriculture, 34: 657-670.

20- Haleem A., and Mohammed M. 2007. Physiological aspects of Mungbean plant (Vigna radiate L. wilczek) in response to salt stress and gibberellic acid treatment. journal of agriculture and biological sciences 3: 200-213.

21- Hassan pour Z. 2011. Response of two varieties pomegranate. Master thesis, Department of Horticulture, College of Agriculture, University of valie-asr. to drought and salinity

22- Hojjat Nooghi F., and Mozafari V. 2012. Effects of calcium on eliminating the negative effects of salinity in pistachio (Pistacia vera L.) seedlings. Australian Journal of Crop Science, 6: 711-716.

23- Hokmabadi H., Arzani K., Dehghani shurki Y., and Panahi B. 2003. Response of Call basis Pistachio Badamie Zarand, Sarakhs and Qazvini to high of boron and sodium chloride in water. Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 4: 36-42.

24- Hosseini fard J., Heydari nejad A., Ershadi M.A., and Salehi F. 2004. Identify the need for diet Pistachio Doris method. Pistachio Research Institute.

25- Iqbal N., Nazar R., Iqbal M., Khan R., Masood A., and Khan N.A., 2011. Role of gibberellins in regulation of source–sink relations under optimal and limiting environmental conditions CURRENT SCIENCE, 100: 7-10.

26- Jahani M. 2008. Vermi compostes provide a variety of different organic wastes and examining their effects on plant growth. Master thesis. Zanjan University.

27- Khosh goftar manesh A.H., and Siadat H. 2002. Mineral nitrition of vegetables and horticultural crops in saline conditions. Ministry of Agriculture. Department of Horticulture. Page 65.

28- Marschner H. 1995. Functions of mineral nutrients: Micronutrients. In: Mineral nutrition of higher plants (2nd ed.), Academic Press Limited. San Diego. CA.

29- Maxwell K., and Jounson G.N. 2000. Chlorophyll fluorescence: Apractical guide. Journal of Experimental Botany, 51: 659-668.

30- Mozafari V. 2005. The role of potassium, calcium and zinc pistachio control dieback disease. Ph. D. Thesis. Soil Section. Department of Agriculture. Tarbiat Modarres University. Tehran.

31- Mozafari V., Assadollahi Z., Tajabadi pour A., and Akhgar A. 2013. The effect of salinity and manganese on some physiological characteristics and eco physiological of pistachio (Pistacia vera L.). Journal of Soil and Water Research, 81: 44-94. (in Persian)

32- Najafi F., and Taghi zadeh Z. 2013. The effects of interaction of gibberellic acid and chlorine and cadmium on photosynthetic pigments of alfalfa (Medicago Sativa L.). National conference of environmental research. Hamedan.

33- Neocleous D., and Vasilakakis M. 2007. Effect of NaCl stress on red raspberry (Rubus idoeus L. Autumn Bliss). Journal of Horticultural Science, 112: 282- 289.

34- Olsen S., Champion D.F., and Pearson C. 1997. Nitrification inhibitor boots corn yields.

35- Orhue F.R., and Nwaoguala C.N.C. 2010. The effect of manganese on early growth of fluted pumpkin (Telfairia occidentalis Hook F) in an Ultisol. Journal of Tropical Agriculutre Food and Environmental Extension, 9: 154-160.

36- Panahi B., Ismail pour A., Farbod F., Moazen pour M., and Farivar mihan H. 2001. Pistacio guide (planting and harvesting). Press release agricultural education.

37- Paquin R., and Lechasseur P. 1979. Observations sur une method dosage de la prolin libre dans les extraits de plantes. Canadian Journal of Botany, 57: 1851-1854.

38- Roy S.K., Rahaman S.M.L., and Salahudding A.B.M. 1995. Effect of nitrogen and potassium on growth and seed yield of sesame (Sesamum Indicum L.). The Indian Journal of Agricultural Sciences, 65: 509-511.

39- Ruiz D., Martinez V., and Cerda A. 1997. Citrus response to salinity: Growth and nutrient uptake. Tree Physiology, 17: 141-150.

40- SafariR., Maghsoudi mood A.A., and Safari V.R. 2013. The effects of salinity on Chlorophyll fluorescence and grain yield of sun flower varieties. Seed and Plant Journal. 2-29: 109-130.

41. Serna M.D., Borras R., Legaz F., and Primo-millo E. 1992. The influence of nitrogen concentration and ammonium/nitrate ratio on N-uptake, mineral composition and yield of citrus. Plant and Soil, 147: 13-23

42- Tavallali V., and Rahemi M. 2009. Effects of rootstocks on nutrient acquisition by leaf, kernel and quality of pisrachio (Pistacia vera L.). American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science, 2: 240-246.

43- Tuna A.L., Kaya C., Dikilitas M., and Higgs D. 2008. The combined effects of gibberellic acid and salinity on som antioxidant enzyme activities, plant growth parameters and nutritional status in maize plants. Environmental and Experimental Botany, 62: 1-9.

44- Zou C., Shen J., Zhang F., Guo S., Rengel Z., and Tang C. 2001. Impact of nitrogen form on iron uptake and distribution in maize seedlings in solution culture. Plant and Soil, 235: 143-149.