بررسی واکنش عملکرد ارقام پنبه حساس و متحمل به خشکی در شرایط تنش کمبود آب

آب و خاک

مقاله 10، دوره 30، شماره 5 - شماره پیاپی 49، دی 1395، صفحه 1415-1425   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.46506

نویسندگان

حمید رضا مهرآبادی^{* 1}؛ احمد نظامی²؛ محمد کافی³؛ ملیحه احمدی فرد⁴

¹مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

³دانشگاه فردوسی مشهد

⁴دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

بررسی عکس العمل ارقام متحمل و حساس گیاه در شرایط تنش می تواند منجر به بهبود صفات مرتبط با تحمل و افزایش رشد و عملکرد گیاه پنبه در مناطق خشک شود. این پژوهش به منظور ارزیابی واکنش عملکرد چهار رقم حساس و متحمل به خشکی پنبه در سطوح مختلف آبیاری انجام گرفت. ارقام پنبه به عنوان کرت‌های فرعی در سه سطح آب آبیاری (به میزان 33، 66 و 100 نیاز آبی) به عنوان کرت‌های اصلی با استفاده از آزمایش کرت‌های خرد شده و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر طی سال 1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تمامی اجزاء عملکرد پنبه بجز وزن غوزه بطور معنی داری تحت تاثیر سطوح کم آبیاری قرار گرفتند. ریزش کمتر گل و غوزه و ابقاء بیشتر غوزه در بوته و حفظ زیست توده در شرایط تنش خشکی مهم‌ترین عوامل موثر در عملکرد ارقام متحمل به خشکی پنبه در مقایسه با ارقام حساس بودند. در شرایط تنش همبستگی بالا و معنی دار بین عملکرد وش با تعداد غوزه در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مشاهده شد. درصورتی‌که در شرایط آبیاری کامل این همبستگی تنها بین دو صفت ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک دیده شد.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ ضرایب همبستگی؛ شاخص برداشت؛ عملکرد؛ نیازآبی

مراجع

Afshar, H., and Mehrabadi H.R. 2003. Investigation of different method of alternate furrow irrigation on water use and cotton responses. Final report of Agricultural Engineering Research Institute. P. 38. (in Farsi with English abstract).

2- Afshar, H., and Mehrabadi H.R. 2005. Cotton crop yield on micro irrigation (tape) system. Final report of Agricultural Engineering Research Institute. P. 40. (in Farsi with English abstract).

3- Bhat, J.G. 1996.Cotton physiology. Indian society for cotton improvement. India.

4- Ganotisi, N.D., and Angeles, H.L. 1990. Irrigation strategies for cotton under limited water supply. Cotton Research Journal. 3:20-31.

5- Jolaini, M., and Mehrabadi, H.R. 2009. Investigation on the effect of surface and subsurface drip irrigation methods and irrigation interval on the quality and quantity cotton. Final report of Agricultural Engineering Research Institute. P. 34. (in Farsi with English abstract)

6- Isoda, I.A. 2005.Adaptive responses of soybean and cotton to water stress II. Changes in CO2 assimilation rate, chlorophyll fluorescence and photochemical reflectance index in relation to leaf temperature. Plant Production Science. 8:131-138.

7- Kafi, M., Borzoee, A., Salehi, M., Kamandi, A., Masoumi, A. and Nabati, J. 2009. Physiology of environmental stresses in plants. Jahade Daneshgahi Mashad Press. Mashad. (in Farsi).

8- Mehrabadi, H.R., Nezami, A., Kafi, M., and Ramezani moghadam, M.R. 2015. Evaluation of morphophysiological raits in cotton cultivars (Gossypium hirsutum) under water deficiency stress at seedling stage. Iranian journal of Field Crop Research.

9- Morrow, M.R., and Krieg, D.R. 1990. Cotton management strategies for a short growing season environment: Water – nitrogen considerations. Agronomy Journal. 82:52-56.

10- Naseri, F. 1995. Cotton. Astan Ghods press. Mashad. (in Farsi).

11. Pilon-Smits, E.A.H., Ebskamp, M.J.M., Paul, M.J., Jeuken, M.J.W., Weisbeek, P.J. and Smeekens, S.C.M. 1995. Improved performance of transgenic fructan-accumulating tobacco under drought stress. Plant Physiology. 107:125–130.

12- Rahimian, M.H., And Kakhki, A. 2005. Water requirement and related plant coefficient KC by use of lycimetre at Kashamr region. Final report of Agricultural and Natural Resources Research Center of Razavi Khorasan. P. 45. (in Farsi with English abstract).

13- Ramezani moghadam, M.R. 2005. Determination of the best selection index for cotton species (Gossypium sp) under salinity stress and non- salinity stress conditions. PhD thesis. Islamic Azad university, science and research unit. Tehran, Iran. P. 138. (in Farsi with English abstract).

14- Reddy, V.R., Reddy, K.R., and Baker, D.N. 1991. Temperature effects on growth and developmentof cotton during the fruiting period. Agronomy Journal. 83:211-217.

15- Reddy, K. R., Hodges, H.F., and Reddy, V.R. 1992. Temperature effects on cotton fruit retention. Agronomy Journal. 84.21:26-36.

16- Rezaei, J., Mehrabadi, H.R., Setodemaram, K., and Nemati, M. 2005. Effect of planting date on shedding, yield and yield components of three cotton cultivars. Final report of Cotton Research Institute. P. 47. (in Farsi with English abstract).

17- Singh, Y., Singh Rao, S., and Regar, P.L. 2010. Deficit irrigation and nitrogen effects on seed cotton yield, water productivity and yield response factor in shallow soils of semi-arid environment. Agricultural Water Management. 97: 965–970.

18- Ston J.F., and Nofziger D.L. 1993. Water used and yield of cotton grown under wide- spaced furrow irrigation. Agricultural Water Management. 24:27-38.

19- Ullah, I., Rahmana, M.u., Ashraf, M., and Zafar, Y. 2008. Genotypic variation for drought tolerance in cotton(Gossypium hirsutum L.): Leaf gas exchange and productivity. Flora. 203:105–115.

20- Wells, R., and Meredith, W.R. 1984. Comparative growth of obsolete and modern cotton cultivars. III. Relationship of yield to observed growth characteristic. Crop Science. 24: 868-872.