غلظت فلزات سنگین در خاک‌های اراضی فضای سبز شرکت فولاد مبارکه

آب و خاک

مقاله 4، دوره 30، شماره 5 - شماره پیاپی 49، آذر 1395، صفحه 1574-1583   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.35976

نویسندگان

وحید مرادی نسب^{* 1}؛ مهران شیروانی¹؛ شمس الله ایوبی²؛ محمدرضا بابایی³

¹دانشگاه صنعتی اصفهان

²دانشگاه صنعتی اصفهان-دانشکده کشاورزی

³شرکت فولاد مبارکه

چکیده

با توجه به کمبود آب در نواحی خشک و نیمه خشک کشور، استفاده از آب های نامتعارف نظیر فاضلاب های تصفیه شده جهت آبیاری گیاهان ضروری است. شرکت فولاد مبارکه جهت آبیاری قطره ای حدود 1350 هکتار از اراضی فضای سبز خود از فاضلاب صنعتی تصفیه شده این مجتمع استفاده می کند. لذا این مطالعه به منظور بررسی تأثیر آبیاری با پساب تصفیه شده این شرکت به مدت 2، 6 و 18 سال بر غلظت فلزات سنگین خاک در مقایسه با آب چاه و خاک بدون آبیاری انجام گرفت. بدین منظور از ناحیه پیاز رطوبتی درختان از سه عمق 20-0، 40 -20 و 60-40 سانتی متر نمونه‌های خاک تهیه و غلظت قابل دسترس و کل فلزات سنگین در آن‌ها اندازه گیری گردید. نتایج این مطالعه افزایش معنی داری را در غلظت آهن، مس، روی، سرب، کادمیم و نیکل قابل دسترس در خاک های آبیاری شده با پساب به مدت 6 و 18 سال نسبت به خاک بکر (نمونه شاهد) نشان داد. مقادیر کل فلزات سنگین نیز نسبت به نمونه شاهد افزایش یافت ولی غلظت این فلزات بطور قابل توجهی کمتر از استانداردهای سازمان محیط زیست کشور بود. بنابراین، استفاده از پساب حاصل از تصفیه فاضلاب صنعتی، حتی در درازمدت، سبب آلوده شدن خاک های اراضی فضای سبز شرکت فولاد مبارکه نشده است. بنابراین، آبیاری اراضی جنگلی با پساب تصفیه شده می تواند به عنوان روشی مناسب در مدیریت بحران آب در مراکز صنعتی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

آب نامتعارف؛ آلودگی خاک؛ آبیاری قطره‌ای؛ پساب صنعتی

مراجع

1- Abdu, N., Abdulkadir, A., Agbenin, J.O., and Buerkert, A. 2011. Vertical distribution of heavy metals in wastewater-irrigated vegetable garden soils of three West African cities. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 89: 387-397.

2- Abedi-Koupai, J., Mostafazadeh-Fard, B., Afyuni, M., and Bagheri, M. 2006. Effect of treated wastewater on soil chemical and physical properties in an arid region. Plant Soil and Environment, 52: 335-344.

3- Ayubi, S, Khademi, H., Shariatmadari, H., and Melali, A. 2013. Assessing the limitations and determination of the capabilities and capacities of soils in green space of Mobarake Steel complex. Mobarake Steel complex Report No. 9000010400. (in Persian).

4- Bagheri, M.R. 2000. The effects of wastewater and irrigation systems on soil physicochemical properties and contamination under different crops. M.Sc. thesis, College of Agriculture, Isfahan University of Technology. (in Persian).

5- Boll, R., Dernbach, H., and Kayser, R. 1986. Aspects of land disposal of wastewater as experienced in Germany. Water Science & Technology. 18: 383-390.

6- Chang, A., Warneke, J., Page A., and Lund, L. 1984. Accumulation of heavy metals in sewage sludge-treated soils. Journal of Environmental Quality, 13: 87-91.

7- Cid, B. P., M. de Jesús Gonzalez and Gomez, E.F. 2002. Comparison of single extraction procedures, using either conventional shaking or microwave heating, and the Tessier sequential extraction method for the fractionation of heavy metals from environmental samples. Analyst, 127: 681-688.

8- Duan, R., Sheppard, C.D., and Fedler C.B. 2010. Short-term effects of wastewater land application on soil chemical properties. Water, Air and Soil Pollution, 211: 165-176.

9- Hayat, S., Ahmad, I., Azam, Z., Ahmad, A., and Inam, A. 2002. Effect of long-term application of oil refinery wastewater on soil health with special reference to microbiological characteristics. Bioresource Technology, 84: 159-163.

10- Iranian Department of Environmental Protection. 2013. Soil Resources Quality Standards and their Guidelines. (in Persian).

11- Khoshgoftarmanesh, A.H. 2009. Evaluation of Plant Nutrition Status and Optimum Fertilizer Management. Isfahan University of Technology Publication, Isfahan. (in Persian)

12- Kumar, D. 2008. Definitional Glossary of Agricultural Terms, volume 2. I. K. International Pvt Ltd.

13- Malakouti, M. J., and Homaie, M. 2003. Soil Fertility in Arid Regions. Tarbiat Modarres University Publication, Tehran. (in Persian).

14- Rahmani, H.R. 2008. Eflluent quality of Zob-Ahan Company and its effects on irrigated Grape fields. Environmental Sciences, 5: 135-144.

15- Ramirez-Fuentes, E., C. Lucho-Constantino, E. Escamilla-Silva and L. Dendooven. 2002. Characteristics, and carbon and nitrogen dynamics in soil irrigated with wastewater for different lengths of time. Bioresource Technology. 85: 179-187.

16- Saber, M. 1986. Prolonged effect of land disposal of human wastes on soil conditions. Water Science & Technology. 18: 371-374.

17- Safari Sanejani, A. 1995. Implications of wastewater irrigation on some chemical properties of soil of Isfahan Borkhar region and accumulation of some nutrients in alfaalfa. M.Sc. Thesis, College of Agriculture, Isfahan University of Technology. (in Persian).

18- Streck, T., and J. Richter. 1997. Heavy metal displacement in a sandy soil at the field scale: I. Measurements and parameterization of sorption. Journal of Environmental Quality, 26: 49-56

19- Water and Soil Research Institute. 2009. Guidelines for Laboratory Analysis of Soil and Water Samples. No 467. (in Persian).