بررسی تأثیر مصرف تقسیطی کود اوره بر تلفات نیتروژن در کودآبیاری جویچه‌ای

آب و خاک

مقاله 4، دوره 30، شماره 5 - شماره پیاپی 49، آذر 1395، صفحه 1584-1594   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.41254

نویسندگان

فرید فیض اله پور^{* 1}؛ مهدی کوچک زاده¹؛ فریبرز عباسی²؛ محمدنبی غیبی³؛ رجب چوگان⁴

¹دانشگاه تربیت مدرس

²موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

³موسسه تحقیقات خاک و آب

⁴موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

چکیده

کودآبیاری به دلیل امکان مصرف تقسیطی عناصر غذایی روشی مؤثر برای افزایش کار آیی مصرف آب و کود و کاهش تلفات کودهای نیتروژنی است .در پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر مصرف تقسیطی کود اوره در کودآبیاری جویچه‌ای بر تلفات کود، تحقیقی بر روی ذرت دانه‌ای رقم سینگل کراس 260 در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) در سال زراعی 1392 انجام شد. این آزمایش‌ شامل 7 تیمار به‌صورت یک تیمار پخش سطحی کود و شش تیمار کودآبیاری بود و در چهار تکرار انجام گردید. طرح آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا گردید. فاکتور اول (S) شامل دو سطح تقسیط کود اوره (سه و چهار تقسیطی) و فاکتور دوم (N) شامل سه سطح کودی (100، 80 و 60 درصد توصیه کودی) بود. تیمارهای کودآبیاری در نهایت با روش کود دهی سطحی مورد مقایسه قرار گرفتند. کود مورد نیاز در تیمار سنتی در دو تقسیط مساوی و به‌صورت پخش سطحی به خاک اضافه گردید. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها، درصد تلفات نیتروژن از طریق رواناب سطحی، تحت تأثیر مقدار کود مصرفی و اثر متقابل آن با تقسیط کود قرار گرفت. بیشترین تلفات نیتروژن توسط رواناب، در سطح کودی 100 درصد اتفاق افتاد و تفاوت معنی‌داری بین سطوح 60 و 80 درصد توصیه کودی حاصل نشد. از لحاظ درصد نیتروژن باقی‌مانده در خاک، تیمار سنتی با روش پخش سطحی کود، دارای بیش ترین مقدار نیتروژن موجود در خاک بعد از آزمایشات کودآبیاری بود. علاوه بر این در بررسی اثر متقابل تقسیط و مقدار کود مصرفی مشاهده شد که با کاربرد تنها 60 درصد توصیه کودی طی چهار تقسیط مساوی در طول فصل رشد، می‌توان ضمن دست‌یابی به عملکرد مطلوب، میزان آلودگی زیست‌محیطی را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

پخش سطحی؛ ذرت؛ رواناب؛ کارآیی مصرف کود

مراجع

1- Abbasi F., Adamsen F. J., Hunsaker D. J., Feyen J., Shouse P., and Van Genuchten M. T. 2003. Effects of flow depth on water flow and solute transport in furrow irrigation: Field data analysis, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 129(4): 237-246.

2- Abbasi F., Liaghat A.M., and Ganjeh A. 2009. Evaluation of fertigation uniformity in furrow irrigation, Journal of Soil and Water, 39 (1): 26-37. (in Persian with English abstract)

3- Alizadeh H.A., Abbasi F., and Liaghat A.M. 2010. Evaluation of distribution uniformity and nitrogen losses in furrow fertigation, Journal of Soil and Water, 23 (2): 75-86. (in Persian)

4- Alizadeh H.A., Liaghat A.M., and Abbasi F. 2009. The effect of furrow fertigation on fertilizer and water use efficiency, productivity and yield component of corn, Journal of Soil and Water, 23(4): 137-147. (in Persian with English abstract)

5- Allen R. G., Pereira L. S., Raes D., and Smith M. 1998. Crop evapotranspiration-Guidelinesfor computing crop water requirements-FAO Irrigation and drainage paper 56. FAO, Rome, 300, 6541.

6- Bhat R., and Sujatha S. 2009. Soil fertility and nutrient uptake by arecanut (Areca catechu L.) as affected by level and frequency of fertigation in a laterite soil, Agricultural Water Management, 96(3): 445-456.

7- Boldt A. L., Watts D. G., Eisenhauer D. E., and Schepers J. S. 1994. Simulation of water applied nitrogen distribution under surge irrigation, Transactions of the ASAE (USA).

8- Butters G. L., Benjamin J. G., Ahuja L. R., and Ruan H. 2000. Bromide and atrazine leaching in furrow-and sprinkler-irrigated corn, Soil Science Society of America Journal, 64(5): 1723-1732.

9- Ebrahimian H., Liaghat A., Parsinejad M., Abbasi F., and Navabian M. 2011. Water and nitrate losses and water use efficiency in alternate furrow fertigation, Iranian Journal of Water Research in Agriculture, 25(1): 21-29. (in Persian)

10- Gheysari M., Mirlatifi S. M., Homaee M., Asadi M. E., and Hoogenboom G. 2009. Nitrate leaching in a silage maize field under different irrigation and nitrogen fertilizer rates, Agricultural Water Management, 96(6): 946-954.

11- Granberry D.M., Harrison K.A., and Kelley W.T. 2000. Drip Irrigation. Cooperative Extension Service University ofGeorgia, USA.

12- Hou Z., Chen W., Li X., Xiu L., and Wu L. 2009. Effects of salinity and fertigation practice on cotton yield and 15N recovery, Agricultural water management, 96(10): 1483-1489

13- Jolaini M., and Abbasi F. 2009. Evaluation of fertigation uniformity and fertilizer losses in furrow irrigation, Journal of Soil and Water, 23(2): 75-86. (in Persian with English abstract)

14- Lehrsch G. A., Sojka R. E., and Westermann D. T. 2000. Nitrogen placement, row spacing, and furrow irrigation water positioning effects on corn yield, Agronomy Journal, 92(6): 1266-1275.

15- Liang H., Li F., and Nong M. 2013. Effects of alternate partial root-zone irrigation on yield and water use of sticky maize with fertigation, Agricultural Water Management, 116: 242-247.

16- Mohseni A., Mirseyed Hosseini H., and Abbasi F. 2012. Comparison of Fertigation with Surface Broadcast Fertilizer Method in Water, Fertilizer Use Efficiency, Yield, Compenent Yield of Corn and Losses of Nitrogen, Journal of Water and Soil, 26(5): 1181- 1189. (in Persian with English abstract)

17- Navabian M. 2008. Optimization of Furrow Fertigation Design and Management to Decrease Nitrate Pollution. ThesisPresented for the degree of Doctor of Science in Irrigation & Drainage Engineering. Agriculture and Natural Resource Camps of University of Tehran. (in Persian with English abstract)

18- Polychronaki E., Douma C., Giourga C., and Loumou A. 2012. Assessing nitrogen fertilization strategies in winter wheat and cotton crops in northern Greece, Pedosphere, 22(5): 689-697.

19- Rozati1 N.S., Gholami A., and Asghari H.R. 2011. Study of nitrogen split application levels and variety effects on yield and agronomical characteristics of corn, Electronic Journal of Crop Production, 4(2): 1-16. (in Persian with English abstract)

20- Sabillon G. N., and Merkley G. P. 2004. Fertigation guidelines for furrow irrigation, Spanish Journal of Agricultural Research, 2(4): 576-587.

21- Yang G., Tang H., Nie Y., and Zhang X. 2011. Responses of cotton growth, yield, and biomass to nitrogen split application ratio, European Journal of Agronomy, 35(3): 164-170.

22- Zhou J. B., Xi J. G., Chen Z. J., and Li S. X. 2006. Leaching and transformation of nitrogen fertilizers in soil after application of N with irrigation: a soil column method, Pedosphere, 16(2): 245-252.