تأثیر آبیاری زیرزمینی و مدیریت آبیاری بر مشخصه‌های رشد و اجزای عملکرد برنج در منطقه خشک و نیمه خشک

آب و خاک

مقاله 2، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 52، تیر 1396، صفحه 411-421   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v31i2.54183

نویسندگان

سیده مریم میرابوالقاسمی؛ مهدی قبادی نیا^* ؛ احمد رضا قاسمی؛ محمدرضا نوری امامزاده‌ایی

دانشگاه شهرکرد

چکیده

هدف اساسی مدیریت‏های نوین آبیاری برنج، افزایش بهره‏وری آب مصرفی و صرفه‏‎جویی آب در اراضی شالیزاری می‏باشد. برای بررسی تاثیر موقعیت سطح ایستابی بر بهره‌وری آب در کشت برنج،آزمایشی به صورت کشت گلدانی در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در دانشگاه شهرکرد با چهار مدیریت آبیاری، شامل سطحی با کنترل سطح ایستابی در 2 سانتی‏متری روی سطح خاک(FI)،زهکشی کنترل شده با کنترل سطح ایستابی در 20 سانتی‏متری زیر سطح خاک (CD20) وکنترل سطح ایستابی در 36 سانتی‏متری زیر سطح خاک (CD36) و آبیاری تناوبی (AI) انجام گردید. در طول فصل رشد چهار مرتبه نمونه‌برداری برای تعیین میزان ماده خشک برگ، ساقه ومیزان آماس نسبی برگ انجام گرفت ودر پایان فصل رشد میزان حجم آب مصرفی و میزان دانه تولیدی اندازه‏گیری و ثبت گردید. نتایج نشان داد کاهش عملکرد دانه برای تیمارهایAI ,CD36 ,CD20 به ازای هر یک واحد کاهش آب مصرفی به ترتیب به میزان 36/0، 46/0 و 38/0 واحد می‏باشد. مدیریت آبیاری موجب کاهش معنی‏دارآماس نسبی در مراحل اول و دوم اندازه‏گیری در سطح احتمال 5 و در مرحله چهارم درسطح 1 درصد شد. کاهش ماده خشک تولیدی نیز تحت مدیریت آبیاری در مرحله دوم و چهارم در سطح یک درصد و در مرحله سوم در سطح احتمال 5 درصد معنی‏دار شد. اما کاهش آب مصرفی در تیمارهای AI ,CD36 ,CD20موجب افزایش معنی‏دار 5 درصدی راندمان مصرف آب مبتنی بر عملکرد و افزایش معنی‏دار یک درصدی راندمان مصرف آب مبتنی بر زیست توده گردید.

کلیدواژه‌ها

آبیاری تناوبی؛ آماس نسبی؛ زهکشی کنترل شده؛ کاهش مصرف آب

مراجع

1- Alizadeh A. 2005. The relationship betweenwater, soil and plant.the fourth editionthe University of ImamReza.Mashhad.

2- Amiri A. Rezaii M. 2010. Investigate the changesof water productivityin paddy fields ofGuilan.The secondnational conference ofthe effects ofdroughtanditsmanagement practices. 15-16 May. 2010.Research Center for AgricultureandNatural Resourcesand the headquartersofunexpected eventsIsfahan.

3- Amiri E. 2006. Investigation of water balance and rice yield under irrigation management whit model, (modeling and field experiments). Ph.D Thesis. Tehran Islamic Azad University. Iran. (In Persian).

4- Amiri E. 2006 Studing water balance in different irrigation methods in paddy fields (field experiment and model).PhD dissertation in irrigation and drainage.Tehran Azad university. Iran.

5- Bienvenido O. 1993. Rice in human food and nutrition.International Rice Research Institute.166p.

6- Belder P. Bouman B.A.M. Cabangon R. Lu G. Quilang E.J.P. Li Y. Spiertz J.H.J. and Tuong T.P. 2004. Effect of water-saving irrigation on rice yield and water use in typicallowland conditions in Asia. Agricultural Water Management 65(3): 193–210.

7- Fathi G.A.N. Ariannia M.R. and Golizadeh E. 2009. Field crop physiology.Islamic Azad University, Shooshtar Branch. (In Persian).

8- GilaniA.Absalan.S.H. 2005. Final report ofthe research project, the effect ofsurface irrigationregimeson yield andgrowth characteristicsof three varieties ofriceinthe province of Khuzestan, Rice Research institute.

9- Jannati M. 2003. The impact of Plantingpatternon growth andyield and yield componentsof sunflowerhybridsSun33.AgricultureMaster's thesis. College of Agriculture.Isfahan University of Technology. Iran.

10- Kafi M.Zand A.Kamkar B.Sharifi H.Gholdani M. 2001. Plant Physiology(translation), The University ofMashhad, the second volume.

11- KoochakiA.Hoseini M. 1995. Energy efficiency inagriculturalecosystems. Universityof Mashhad.

12- Laffitte R. 2002. Relationship between leaf relative water content during reproductive stage deficit and grainformation in rice. Field Crops Research, 76: 165-174.

13- Manderscheid R. Pacholski A. Fruhauf C. and Weigel H. 2009. Effects of free aircarbon dioxide enrichment and nitrogen supply on growth and yield of winterbarleycultivated in a crop rotation. Field Crops Research, 110: 185–196.

14- Moaddabshabestary M. Mojtahedi M. 1991. Crop physiology. PublishingCenterof Tehran University.

15- Molden D. Murry-Rust H. Sakthivandival R. and Makin I. 2001. A water productivity framework for understanding and action. Workshop on Water Productivity. 12 -13 November.Wadduwe, Sri Lanka.

16- Nahvi M. 2006. Determination the best irrigatin interval based on growth indices.Master's Thesis. Azad university.

17- Pandey R.K. Marienville J. W and Adum A. 2000. Deficit irrigation and nitrogeneffect on maize in a Sahelian environment. I. Grain yield components. Agriculture WaterManagement, 46: 1- 13.

18- Rahimian H.Banayan M. 1998. Physiologicalprinciples ofplant breeding. Translation PublishingUniversity ofMashhad.

19- Rezaii M.Nahvi M. 2008. Investigate the effect ofirrigation intervalonclay soilsonwater use efficiencyandthe characteristicsoftwo varieties oflocalriceinGuilan province.AgriculturalScienceResearch, 9:16-24.

20- Rezaeii M. and Nahvi M. 2007. Effect of different irrigation management methods on water use efficiency and rice yield . Agricultural Science Research, 9:15-25.

21- Sharma B.D. Sharma U.C. andKaul. H.N. 1990. Physiological traits for highyield in potato. Indian Journal of Hill Farming, 3: 41-46.

22- Tuong T.P. and Bouman B.A.M. 2003. Rice production in water scarce environments. p.53-67. In J.W. Kijne, R. Barker and D. Molden (eds) Water productivity in agriculture.

23- Taghizadeh M. Esfahani M.Davatgar N.Madani H. 2009. Effect of irrigate on intervalandNitrogen Fertilizer onriceyield and yield componentscultivar TaromHashemiin Rasht. The findings ofmodernagriculture, 9:353-364.

24- Zhang J. Jia W. Yang J. and Ismail A.M. 2006. Role of ABA in integrating plantresponses to drought and salt stresses. Field Crops Research, 97: 111-119.

25- Zumber M. A. Chowdhury A.K. Islam M.Z. Ahmad T. and Hasa M.A. 2007. Effects of water stress on growth and yiela attribute Aman rice genotype. internationalJournal Sustain. Crop Production,26:25-30.

26- Zwart S.J. and Bastiaanssen W.G.M. 2004. Review of measured crop water productivity values for irrigated wheat, rice, cotton and maize. Agricultural Water Manage, 69: 115-133.