بررسی روند تغییرات دما با در نظر گرفتن ضریب هارست (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)

آب و خاک

مقاله 6، دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 53، شهریور 1396، صفحه 985-1000   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v31i2.56035

نویسندگان

فرشاد احمدی^{* 1}؛ محمد ناظری تهرودی¹؛ رسول میرعباسی نجف آبادی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

²دانشگاه شهرکرد

چکیده

افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال‌های گذشته با افزایش دما همراه بوده است. تغییرات دما از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در اقلیم هر منطقه بوده و به عنوان یکی از پارامترهای مهم مطالعات اقلیم‌شناسی همواره مطرح می‌باشد. در این مطالعه، روند درجه حرارت هوای استان آذربایجان‌غربی در دو مقیاس ماهانه و سالانه با استفاده از ویرایش چهارم آزمون ناپارامتری من- کندال (MK4) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مورد استفاده دمای متوسط 24 ایستگاه تبخیرسنجی، در دوره آماری 1392-1360 می‌باشند. به منظور تخمین شیب خط روند، از روش تخمین‌گر شیب سن استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه، 71 درصد از ایستگاه‌های مورد بررسی (17 ایستگاه از 24 ایستگاه منتخب)، روند افزایشی معنی‌دار را در سطح اطمینان 10 درصد تجربه کرده‌اند و فقط 7 ایستگاه‌ (29 درصد از ایستگاه‌های منتخب) افزایش معنی‌دار در سری‌های درجه حرارت هوا نداشتند. بیشترین نرخ افزایش دما در مقیاس سالانه مربوط به ایستگاه چهریق با شیب (°C/Year) 12/0 بود. در مقیاس ماهانه، تعداد ماه‌ها با روند افزایشی شش برابر تعداد ماه‌ها با روند کاهشی بود. در این بین ماه‌های بهمن و اسفند بیشترین تعداد ایستگاه با روند افزایشی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین با توجه به مقدار شیب سن محاسبه شده، استان آذربایجان غربی در هر سال به طور متوسط 05/0 درجه سانتی-گراد (65/1 درجه سانتی گراد در طول دوره آماری مورد مطالعه) افزایش را در دمای سالانه تجربه کرده است.

کلیدواژه‌ها

آزمون من- کندال؛ سطح اطمینان؛ شیب سن؛ ماندگاری

مراجع

1. Abdul Aziz O.I., and Burn D.H. 2006. Trends and variability in the hydrological regime of the Mackenzie River Basin. Journal of Hydrology, 319:282–294.

2. Abghari H., Tabari H., Hosseinzadeh T. 2013. River flow trends in the west of Iran during the past 40 years: impact of precipitation variability. Global and Planetary Change, 101:52–60.

3. Ahmadi F., and Radmanesh F. 2014. Trend Analysis of Monthly and Annual Mean Temperature of the Northern Half of Iran Over the Last 50 Years. Journal of Water and Soil, 28(4): 855-865. (In Persian with English abstract)

4. Alijani B., Mahmoodi P., Saligeh M., and Righi E. 2011. Investigation of changes in the minimum and maximum annual air temperature in Iran. Geographical Research, 26(3): 101-122. (In Persian with English abstract)

5. Box J.E. 2002. Survey of Greenland instrumental temperature records: 1873–2001. International Journal of Climatology, 22(15): 1829-1847.

6. Caloiero T. 2016. Trend of monthly temperature and daily extreme temperature during 1951–2012 in New Zealand. Theoretical and Applied Climatology, 1-17.

7. Dinpashoh Y., Jhajharia D., Fakheri-Fard A., Singh VP. and Kahya E. 2011. Trends in reference crop evapotranspiration over Iran, Journal of Hydrology, 399: 422–433.

8. Fischer T., Gemmer M., Lüliu L., and Buda S. 2011. Temperature and precipitation trends and dryness/wetness pattern in the Zhujiang River Basin, South China, 1961–2007. Quaternary International, 244(2): 138-148.

9. Gocic M. and Trajkovic S. 2013. Analysis of changes in meteorological variables using Mann-Kendall and Sen's slope estimator statistical tests in Serbia. Global and Planetary Change, 100:172-182.

10. Hamed K.H. 2008. Trend detection in hydrologic data: the Mann-Kendall

trend test under the scaling hypothesis. Journal of Hydrology, 349:350–363.

11. Hamed K.H. and Rao A.R. 1998. A modified Mann–Kendall trend test for autocorrelated data. Journal of Hydrology, 204: 182–196.

12. Khalili K., Tahoudi M.N., Mirabbasi R., Ahmadi F. 2015. Investigation of spatial and temporal variability of precipitation in Iran over the last half century. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 1–17.

13. Kousari M.R., Ahani H. and Hendi-Zadeh R. 2013. Temporal and spatial trend detection of maximum air temperature in Iran during 1960–2005. Global and Planetary Change, 111:97-110.

14. Koutsoyiannis D. 2003. Climate change, the Hurst phenomenon, and hydrological statistics. Hydrological Sciences Journal, 48:3–24.

15. Koutsoyiannis D., and Montanari A. 2007. Statistical analysis of hydroclimatic time series: uncertainty and insights. Water Resources Research, 43:1–9.

16. Kumar S., Merwade V., Kam J. and Thurner K. 2009. Streamflow trends in Indiana: Effects of long term persistence, precipitation and subsurface drains. Journal of Hydrology, 374: 171-183.

17. Martinez C., Maleski J. and Miller F. 2012. Trends in precipitation and temperature in Florida, USA. Journal of Hydrology, 453: 259-281.

18. Mirabbasi Najafabadi R., and Dinpashoh Y. 2012. Trend analysis of precipitation of NW of Iran over the past half of the century. Irrigation Sciences and Engineering (Scientific Journal of Agriculture). 35: 4. 60-73. (In Persian with English abstract)

19. Mondal A., Khare D., and Kundu S. 2015. Spatial and temporal analysis of rainfall and temperature trend of India. Theoretical and Applied Climatology, 122(1-2), 143-158.

20. Perez J.F., Gimeno L., Ribera P., Gallego D., Garia R., and Hernandez E. 2000. Influence of the North Atlantic oscillation on winter equivalent temperature. In: Proceedings of the AGU Chapman Conference of "The North Atlantic Oscillation", University of Vigo (Orense campus), Orense, Galicia, Spain.

21. Rio S.D., Herrero L., Pinto-Gomes C. and Peras A. 2011. Spatial analysis of mean temperature trends in Spain over the period 1961-2006. Global and Planetary change, 78: 65-75.

22. Salari A., and Gandomkar A. 2012. Forecasting temperature changes in Bandar Abbas and Qeshm island using with test Mann-kendall. Journal of Territory, 9(3):79-94. (In Persian with English abstract)

23. Tabari H., and Hosseinzadeh T. 2011. Analysis trends in temperature data in arid and semi-arid regions of Iran. Atmospheric Research, 79:1-10.

24. Vergni L., and Todisco F. 2011. Spatio-temporal variability of precipitation, temperature and agricultural drought indices in Central Italy. Agricultural and Forest Meteorology, 151(3): 301-313.

25. Wang Q., Fan X., Qin Z. and Wang M. 2012. Change trends of temperature and precipitation in the Loess Plateau Region of China, 1961–2010. Global and Planetary Change, 93:138-147.

26. Yang X.L., Xu L.R., Li C.h., Hu J. and Xia X.H. 2012. Trends in temperature and precipitation in the Zhangweinan River basin during last 53 years. Procedia Environmental Sciences, 13: 1966-1774.

27. Zamani R., Mirabbasi R., Abdollahi S., and Jhajharia D. 2016. Streamflow trend analysis by considering autocorrelation structure, long-term persistence, and Hurst coefficient in a semi-arid region of Iran. Theoretical and Applied Climatology, 1-13.