تاثیر سطوح مختلف آبیاری و روش‌های کشت بر بهروری مصرف آب و عملکرد کمی وکیفی ذرت شیرین (Zea mays var. saccharata)

آب و خاک

مقاله 10، دوره 31، شماره 4 - شماره پیاپی 54، آبان 1396، صفحه 1001-1014   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v31i3.53661

نویسندگان

محمد جواد فریدونی^* ؛ هوشنگ فرجی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و روش‌های کشت بر بهروری مصرف آب و عملکرد کمی و کیفی ذرت شیرین، آزمایشی به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1394 اجرا گردید. عامل اصلی آزمایش شامل آبیاری در 3 سطح، 100 (1I)، 75 (2I) و 50 درصد نیاز آبی گیاه (3I) و عامل فرعی شامل روش‌های کشت در 6 سطح، کشت بذر زیر خاکپوشه پلاستیک در 15 فروردین‌ماه (1CT)، کشت نشا زیر خاکپوشه پلاستیک در 15 فروردین‌ماه (2CT)، کشت بذر به روش متداول در 15 اردیبهشت‌ماه (3CT)، کشت بذر زیر خاکپوشه پلاستیک در 15 اردیبهشت‌ماه (4CT)، کشت نشا زیر خاکپوشه پلاستیک در 15 اردیبهشت‌ماه (5CT) و کشت نشا به روش متداول در 15 اردیبهشت‌ماه‌ (6CT) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش آبیاری و روش‌های کشت بر صفات عملکرد بلال و بهروری مصرف آب معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد بلال در تیمارهای 1CT2I، 1CT1I، 2CT2I و 2CT1I به ترتیب معادل 14420، 4/14414، 7/13691 و 5/13513 کیلوگرم بر هکتارو میزان مصرف آب در تیمارهای مذکور به ترتیب معادل 2521، 3362، 2385 و 3180 متر مکعب بر هتار بود. عملکرد بلال در تیمارهای کشت نشا در مقایسه با تیمارهای کشت بذر و همچنین تیمارهای خاکپوشه در مقایسه با تیمارهای بدون خاکپوشه به ترتیب حدود 85/2 و 80/27 درصد افزایش یافت. بیشترین بهروری اقتصادی مصرف آب در تیمارهای 2CT2I، 1CT2I، 2CT3I و 1CT3I به ترتیب معادل 21/2، 18/2، 16/2 و 14/2 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. استفاده از نشا و خاکپوشه پلاستیک باعث تسریع رشد و نمو گیاه و تولید خارج از فصل شد.حفظ رطوبت زیر خاکپوشه پلاستیک، باعث افزایش میزان قند و درصد ساکارز دانه گردید. در مناطقی که محدودیت آب وجود دارد، جهت رسیدن به حداکثر عملکرد کمی و کیفی، استفاده از تیمار تامین 75 درصد نیاز آبی گیاه و کشت نشا زیر خاکپوشه امکان‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها

آبیاری قطره‌ای نواری (تیپ)؛ تبخیر و تعرق؛ کم‌آبیاری؛ نشا

مراجع

1. Alizade A.M. 2005. Soil and plant water relations. MashhadUniv, Iran. (In Persian)

2. Andrade F.H., Sadras V.O., Vega C.R.C. and Echarte L. 2005. Physiological determinant crop growth and yield in maize, sunflower and soybean: their application to crop management, modeling and breeding, Journal of Crop Improvement, 14: 51-101.

3. Bu L., Liu J., Zhu L., Luo S., Chen X. and Li S. 2013. The effects of mulching on maize growth, yield and water use in a semi-arid region, Agriculture Water Management, 123: 71-78.

4. Ertek A. and Kar, B. 2013. Yield and quality of sweet corn under deficit irrigation, Agriculture Water Management, 129: 138-144.

5. Farre I. and Faci J.M. 2006. Comparative response of maize (Zea mays L.) and sorghum (Sorghum bicolor L. moench) to deficit irrigation in a Mediterranean environment, Agriculture Water Management, 83: 135-143.

6. Farsiani A., Ghobadi M.E. and Jalali Honarmand S. 2011. The effect of water deficit and sowing date on yield components and seed sugar contents of sweet corn (Zea mays L.), African Journal of Agriculture Research, 6(26): 5769-5774.

7. Fanadzo M., Chiduza C. and Mnkeni P.N.S. 2010. Comparative performance of direct seeded and transplanted green maize under farmer management in small scale irrigation: a case study of Zanyokwe, Eastern Cape, South Africa, African Journal of Agriculture Research, 5(7): 524-531.

8. Ghazian Tafrishi S., Ayenehband A., Tavakoli H., Khavari Khorasani S. and Joleini M. 2013. Impact of drought stress and planting methods on sweet corn yield and water use efficiency, Journal of Plant Physiology and Breeding, 3(2): 23-31.

9. Haji Hassani Asl N., Moradi Aghdam A., Aliabadi Farahani H., Hosseini N. and RassaeiFar M. 2011.Three forage yield and its components under water deficit condition in delaycropping in Khoy, Iran, Advance Environmental Biology, 5(5): 847-852.

10. Harmanto V.M., Babel M.S.and Tantau H.J. 2004. Water requirement of drip irrigated tomatoes grown in greenhouse in tropical environment, Agriculture Water Management, 71: 225-242.

11. Huai-Fu F., Ling D., Chang-Xig D. and Xue W. 2014. Effect of short-term water deficit stress on antioxidative systems in cucumber seedling roots, Botanical Studies, 1: 55-46.

12. Jinxia Z., Ziyong C. and Rui Z. 2012. Regulated deficit drip irrigation influence on seed maize growth and yield under film, Agriculture Engineer, 28: 464-468.

13. Kaukis K. and Davis D.W. 1986. Sweet corn breeding.p. 475-519.In: Bassett M.J. (ed.), Breeding vegetable crops.Westport, AVI.

14. Li S.X., Wang Z.H., Li S.Q., Gao Y.J. and Tian X.H. 2013. Effect of plastic sheet mulch, wheat straw mulch, and maize growth on water loss by evaporation in dry land areas of China, Agriculture Water Management, 116: 39-49.

15. Musavi S.F. and Akhavan S. 2007. Irrigation Principles. Tehran, Kankash Press. (In Persian)

16. Naraki H., Farajee H., Movahedi Dehnavi M. and Didghah S.K.A. 2012. Sweet corn production off season under plastic mulch in Gachsaran region, Journal of Crop Ecology, 6(2): 201-218. (In Persian with English abstract)

17. Payero J.O., Tarkalson D.D., Irmak S., Davison D. and Petersen J.L. 2009. Effect of timing of a deficit-irrigation allocation on corn evapotranspiration, yield, water use efficiency and dry mass, Agricultural Water Management, 96: 1387-1397.

18. Qin S.H., Zhang J.L., Dai H.L., Wang D.M. and Li D. 2014. Effect of ridge-furrow and plastic-mulching planting patterns on yield formation and water movement of potato in a semi-arid area, Agriculture Water Management, 131: 87-94.

19. Rattin J., Valinote J.P., Gonzalo R. and Di Benedetto A. 2015. Transplant and change in plant density improve sweet maize (Zea mays L.) yield, American Journal of Experimental Agriculture, 5(4): 336-351.

20. Simonne A.H., Simonne E.H., Eitenmiller R.R., Mills H.A. and Cresman C. P. 1996. Could the Dumas method replace the Kjeldahl digestion for nitrogen and crude protein determinations in foods, Journal of the Science of Food and Agriculture, 73: 39-45.

21. Tagheian Aghdam E., Hashemi S.R., Khashei A. and Shahidi A. 2014. Effect of various irrigation treatments on qualitative and quantitative characteristics of sweet corn, International Research Journal of Applied and Basic Science, 8(9): 1165-1173.

22. Vaziri Z., Salamat A.R., Antesari M.R., Moschi M., Heidary N. and Dehghani Sanich H. 2008. Plant Evapotranspiration (Instructions calculate crop water requirement). Working Group on the sustainable use of water resources for agricultural production, Iranian National Committee on Irrigation and Drainage. 270 p. (In Persian)

23. Xu J., Li C., Liu H., Zhou P., Tao Z. and Wang P. 2015. The effect of plastic film mulching on maize growth and water use in dry and rainy years northeast China, Journal National Basic Research Program of China, 1-14.

24. Yaghi T., Arsalan A. and Naoum F. 2013. Cucumber (Cucumis sativus L.) water use efficiency under plastic mulch and drip irrigation, Agriculture Water Management, 128: 149-157.

25. Yi L., Shenjiao Y., Shiqing L., Xinping C. and Fand C. 2010. Growth and development of maize (Zea mays L.) in response to different field water management practice: Resource capture and use efficiency, Agriculture and Forest Meteorology, 150: 606-613.

26. Zhou L.M., Li F.M., Jin S.L. and Song Y. J. 2009. How two ridges and the furrow mulched with plastic film affect soil water, soil temperature and yield of maize on the semiarid Loess Plateau of China, Field Crops Research, 113: 41–47.