تعیین حد بحرانی آهن برای لوبیا در استان مرکزی

آب و خاک

مقاله 4، دوره 31، شماره 4 - شماره پیاپی 54، آبان 1396، صفحه 1148-1158   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v31i4.57439

نویسندگان

محمدعلی خودشناس^{* 1}؛ جواد قدبیک لو¹؛ مسعود دادیور²

¹بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقـات و آمـوزش کشاورزی و منابع طبیعی اسـتان مرکـزی، سـازمان تحقیقـات، آمـوزش و تـرویج کشاورزی، اراک، ایران

²بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

چکیده

کشت لوبیا در استان مرکزی از اهمیت زیادی برخوردار است. آهن از عناصر ضروری کم‌مصرف جهت رشد لوبیا می باشد. مبنای توصیه کود آزمون خاک هست. برای اینکه آزمون خاک بتواند مبنای توصیه کودی قرار گیرد بایستی در شرایط خاک‌های منطقه مورد مطالعه واسنجی گردد. در این راستا، شناسایی دقیق وضعیت خاک‌های لوبیاکاری استان مرکزی، مطالعه تعیین حدود بحرانی آهن انجام شد. تعداد ۱۸ نمونه خاک با دامنه وسیعی از غلظت آهن قابل‌استفاده انتخاب گردید. جهت بررسی تأثیر آهن بر گیاه لوبیا از دو سطح صفر و ده میلی‌گرم آهن از منبع سولفات آهن استفاده ‌شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. پس از اتمام مرحله رویشی، قسمت هوایی لوبیا برداشت و پارامترهای گیاهی شامل وزن ماده خشک لوبیا در هر گلدان، غلظت و جذب کل آهن در هر گلدان و عملکرد نسبی در هر خاک اندازه‌گیری شد. همچنین پاسخ لوبیا نسبت به مصرف آهن و ارتباط آن‌ها با ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌ها مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تأثیر مصرف آهن بر پاسخ‌های گیاهی معنی‌دار بود. با استفاده از روش تصویری کیت – نلسون حد بحرانی آهن در خاک‌های مورد مطالعه ۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک به دست آمد. پارامترهای گیاهی با استفاده از ویژگی‌های خاک نظیر رس، شن، سیلت، کربن آلی و غلظت آهن قابل‌استفاده خاک به‌طور معنی‌داری قابل تخمین است.

کلیدواژه‌ها

آزمون خاک؛ آهن قابل‌جذب؛ لوبیاچیتی؛ DTPA

مراجع

1- Aliehyaee, M. and Behbahanizadeh, A. A. 1996. Description of soil chemical analysis methods. Soil and Water Research Institute. Technical Bulletin No: 893. (n Persian)

2- Allison, L. E. and Moodie, C. D. 1965. Carbonate. p. 1379-1396. In C. A. Black (ed), Methods of Soil Analysis. Part II. American Society Agronomy, Inc., Madison, Wis, USA.

3- Bouyoucos, G.J. 1962. Hydrometer method improved for making particle size analysis of soils. Agronomy Journal, 54, 464- 465.

4- Campbell, C. R., and Plank, C. O. 1998. Preparation of plant tissue for laboratory analysis. P. 37– 49. In Kalra, Y. P. (ed), Handbook of reference methods for plant analysis, Boca Raton Fl.: CRC Press.

5- Cate, R. B. Jr. and nelson, L. A. 1971. A Simple Statistical Procedure For Partitioning Soil test correlation data into two classes. Soil Science Society of America Proceeding. 35: 658- 660.

6- Chakeralhousseini, M. R. and Ronaghi, M. 2000. Evaluation of iron status in corn and soybean by using the chlorophyll meter model Spad- 502 in a calcareous soil. 6th Iranian Congress of Soil Science. (in Persian)

7- Chapman, H. D. 1965. Cation- exchange capacity. p. 891- 901. In C. A. Black (ed), Methods of Soil Analysis. Part 2. Am. Soc. Agron, Inc., Madison, Wis, USA.

8- Chen, Y. and Barak, P. 1982. Iron nutrition of plants in calcareous soils. Advances in Agronomy. 35: 217- 240.

9- Chung qin, Z. Zhang, F. Daru, M. Zou, C. Zhang, F. and Mao, D. 1997. Effect of iron, nitrogen forms and shading on uptake and distribution of other nutrient elements in bean plant. I. Fe, Mn, Cu, Zn. Journal of China Agricultural University. 2: 37- 43.

10- Ellsworth, J.W. Jolley, V.D. Nuland, D. and S. Blaylock, A. D. 2008. Screening for resistance to iron deficiency chlorosis in dry bean using iron reduction capacity. Journal of Plant Nutrition. 20: 1489- 1502.

11- Franzen, D. W. and Moraghan, J. 1995. Fertilizing Pinto, Navy, and other dry edible bean. NDSU Extension Service. no. SF- 720.

12- Garg, O. K and Hemantaranjan, A. 2008. Iron sources in relation to leaf senescence in French bean (phaseolus vulgaris L.). Journal of Plant Nutrition. 11: 1205- 1215.

13- Haby, V. A. Russelle, M. P. and Skogley, E. O. 1990. Testing Soils for Potassium, Calcium, and Magnesium. P. 181- 227. In R. L. Westerman (ed.) Soil testing and plant analysis. 3rd Ed. Soil Science Society of America, Madison, WI.

14- Khodshenas, M. A. and Dadivar, M. 2006. Study distribution of soil nutrient status under bean cultivation in Markazi province. The first Iranian pulse crop symposium. (in Persian)

15- Krouma, A. Gharsalli, M. and Abdelly. C. 2003. Differences in response to iron deficiency among some lines of common bean. Journal of Plant Nutrition. 26: 2295- 2305.

16- Lindsay, W. L. 1979. Chemical equilibria in soils. Wiley Inter Science, New Yourk, NY.

17- Luo, Y.W. Xie, W. H. Xu, M. and Luo, F. X. 2012. Effects of phytase and polyphenol oxidase treatments on in vitro iron bioavailability in faba bean (Vicia faba L.). Journal of Plant Nutrition. 10: 165- 171.

18- Marjouee, A. and Solhi, M. 2001. Determination of critical level of trace elements and their interaction on the increase of the irrigated wheat production in Isfahan province. Proceedings of the 7th Iranian Soil Science Congress. (in Persian)

19- Mckenzie, R. H. Middleton, A. B. Seward, K. W. Gaudiel, R. Wildschut, C. and Breme, E. 2001. Fertilizer responses of dry bean in Southern Alberta. Canadian Journal of Plant Science. 81: 343- 350.

20- Moraghan, J. T. and Grafton, K. 1999. Seed- Zinc Concentration and the zinc – efficiency trait in Navy bean. Soil Science Society of America Journal. 63: 918- 922.

21- Peech, M. 1965. Hydrogen ion activity. p. 914- 925. In C. A. Black (ed), Methods of Soil Analysis. Part 2. Am. Soc. Agron, Inc., Madison, Wis, USA.

22- Rehm, G. Schmitt, M. and Eliason, R. 1997. Fertilizer recommendation for edible beans in Minnesota, University of Minnesota Extension Service. Fo – 6572- Goo.

23- Römheld, V. and Nikolic, M. 2007. Iron. p. 329- 345. In: Barker, A. V. and Pilbeam, D. J. (ed.) Handbook of Plant Nutrition. CRC Press, Taylor & Francis Group.

24- Sims, J. T. and Johnson, G. V. 1991. Micronutrient soil tests. In (ed.) Micronutrients in agriculture. 2ed Ed. Soil Science Society of America, Madison, WI.

25- Walkley, A. and Black, I. A. 1934. An Examination of Degtjareff Method for Determining Soil Organic Matter and a Proposed Modification of the Chromic Acid Titration Method. Soil Sci. 37: 29- 37.

26- Zhang, C. Römheld, V. and Marschner, H. 2008. Distribution pattern of root‐ supplied 59iron in iron‐sufficient and iron‐ deficient bean plants. Journal of Plant Nutrition. 18: 2049- 2058.

27- Ziaeian, A. and Malakouti, M. J. 2000. Determination of critical limit and the effect of nutrients on the yield and composition of micronutrients fortification of wheat in calcareous soils of Fars Province. 6th Iranian Congress of Soil Science. (in Persian)