بررسی روند تغییرات بارش‌های منطقه جنوب غرب آسیا

آب و خاک

مقاله 10، دوره 31، شماره 5 - شماره پیاپی 55، دی 1396، صفحه 1511-1525   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v31i5.62604

نویسندگان

محمد ناظری تهرودی^* ؛ حسین خزیمه نژاد

دانشگاه بیرجند

چکیده

یکی از چالش‌های مهم در عصر حاضر رقابت جهت دسترسی به منابع آب می‌باشد. منطقه خاورمیانه نیز با توجه به موقعیت ژئوپولوتیکی و استراتژیکی خود مورد توجه می‌باشد. اما مسئله‌ای که این منطقه را در آینده وارد ابعاد تازه از چالش‌ها خواهد نمود. کاهش منابع آب در این منطقه با توجه به تغییر اقلیم جهانی خواهد بود. درک ما از تأثیرات بشر روی محیط، به‌ویژه آن‌هایی که در ارتباط با گرم شدن ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای هستند، نشان می‌دهد که تعدادی از پارامترها در حال تغییر می‌باشند. خاورمیانه نیز در منطقه‌ای خشک و نیمه خشک واقع شده و منابع آب محدودی دارد و تغییر اقلیم به خوبی در آن مشهود می‌باشد. بررسی روند تغییرات زمانی بارش در برنامه‌ریزی و طراحی دقیق‌تر پروژه‌های آبی در آینده از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. در این مطالعه روند تغییرات بارش منطقه جنوب غرب آسیا (4152 ایستگاه) در دو مقیاس سالانه و ماهانه در دوره آماری 2014-1970 با استفاده از آزمون ناپارامتری مان- کندال اصلاح شده با حذف کامل ساختار خودهمبستگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی روند تغییرات سالانه مقادیر بارش جنوب غرب آسیا نشان داد که از بین کشورهای مورد بررسی، روند تغییرات دو کشور عراق و ایران نسبت به سایر کشورها بحرانی‌تر بوده و به‌ترتیب حدود 2/1 و 03/1 میلی‌متر از مجموع بارش‌های سالانه در هر سال کاهش یافته است. روند کاهشی بارش تمام نواحی این دو کشور را در مقیاس سالانه در بر گرفته است و حتی می‌توان کانون بحران کمبود بارش را در این دو کشور بیان کرد. در بین کشورهای مورد بررسی در مقیاس سالانه و ماهانه وضعیت چهار کشور ترکیه، یمن، ترکمنستان و تاجیکستان بهتر از سایر کشورها از نظر کاهش بارندگی می‌باشد. در مقیاس ماهانه نیز شرایطی همانند مقیاس سالانه وجود دارد. در ماه‌های سردتر سال نیز روند تغییرات بارش نواحی مرکزی منطقه مورد مطالعه کاهشی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

آسیا؛ خاورمیانه؛ روند؛ مان کندال اصلاح شده

مراجع

1- Alijani B. 1995. Iran's Weather. Tehran, PNU. 236 Pp. ISBN: 978-964-455-621-0. (In Persian)

2- Bandyopadhyay A., Bhadra A., Raghuwanshi N.S., and Singh R. 2009. Temporal Trends in Estimates of Reference Evapotranspiration over India. Journal of Hydrology Engineering. 14(5):508–515.

3- Becker S., Gemmer M., and Jiang T. 2006. Spatiotemporal analysis of precipitation trends in the Yangtze River catchment. Stochastic Environ and Research Risk Assessment. 20:435–444.

4- Burn D.H., Cunderlik J.M., and Pietroniro A. 2004. Hydrological trends and variability in the Liard River basin. Hydrological Sciences. 49(1):53-67.

5- Chen j., Wub X., Finlayson B., Webber M., Wei T., and Li M. 2014. Variability and trend in the hydrology of the Yangtze River, China: Annual precipitation and runoff. Journal of Hydrology. 513:403-412.

6- De Lima M.I.P., Marques A.C., De Lima J.L.M.P., and Coelho F.E.S. 2005. Precipitation Trends in Mainland Portugal in the period 1941-2000. Water in Celtic Countries: Quantity, Quality and Climate Variability - Actas do Fourth Inter-Celtic Colloquium on Hydrology and Management of Water Resources. Guimarães, 11-13 de Julho de 2005, 12 p.

7- Duhan D., and Pandy A. 2013. Statistical analysis of long term spatial and temporal trends of precipitation during 1901–2002 at Madhya Pradesh, India. Atmospheric Research. 122:136-149.

8- Hamed K.H., and Rao A.R. 1998. A modified Mann–Kendall trend test for autocorrelated data. Journal of Hydrology. 204:182–196.

9- Jain SK., Kumar V., and Saharia M. 2013. Analysis of rainfall and temperature trends in northeast India. International Journal of Climatology. 33: 968-978.

10- Kahya E., and Partal T. 2007. Is seasonal precipitation decreasing or increasing in Turkey?. Online Journal of Earth Sciences. 1(1): 43-46.

11- Karmeshu N. 2012. Trend Detection in Annual Temperature & Precipitation using the Mann Kendall Test–A Case Study to Assess Climate Change on Select States in the Northeastern United States.

12- Kendall M.G. 1975. Rank Correlation Measures, Charles Griffin, London.

13- Khalili K., NazeriTahrudi M., and Khanmohammadi N. 2014. Trend Analysis of Precipitation in Recent two Decades over Iran. Journal of Applied Environment and Biological Science. 4(1s):5-10.

14- Khalili K., Tahoudi M.N., Mirabbasi R., and Ahmadi F. 2016. Investigation of spatial and temporal variability of precipitation in Iran over the last half century. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment. 30(4):1205-1221.

15- Khaliq M.N., Ouarda T.B.M.J., and Gachon P. 2009. Identification of temporal trends in annual and seasonal low flows occurring in Canadian rivers: The effect of short- and long-term persistence. Journal of Hydrology. 369:183–197.

16- Kousari MR., Ahani H., and Hendi-Zadeh R. 2013. Temporal and spatial trend detection of maximum air temperature in Iran during 1960-2005.Global and Planetary Change. 111:97-110.

17- Kumar S., Merwade V., Kam J., and Thurner K. 2009. Streamflow trends in Indiana: Effects of long term persistence, precipitation and subsurface drains. Journal of Hydrology, 374(1-2): 171-183.

18- Luo Y., Liu S., Fu S.L., Liu J.S., Wang G.Q., and Zhou G.Y. 2008. Trends of precipitation in Beijiang River Basin, Guangdong Province, China, Hydrological Processes. 22: 2377–2386.

19- Mann H.B. 1945. Non-parametric tests against trend. Econometrica, 13:245-259.

20- Mirabbasi R. 2010. Evaluation the time's properties of precipitation trend (Case study: North-west of Iran). Research plan report, East Azarbaijan Regional Water Company. (in Peesian).

21- Nazeri Tahroudi M., Ahmadi F., and Khalili K. 2017. Evaluation the Trend and Trend Chang Point of Urmia Lake Basin Precipitation. Journal of Water and Soil. DOI: 10.22067/jsw.v31i2.55338 (in Persian).

22- Pal I., and Al-Tabbaa A. 2009. Trends in seasonal precipitation extremes an indicator of ‘climate change’ in Kerala, India. Journal of Hydrology 367:62–69.

23- Saboohi R., Soltani S., and khodagholi M. 2012. Trend analysis of temperature parameters in Iran. Theatrical Applied Climatology. 109:529–547.

24- Sen P.K. 1968. Estimates of the regression coefficients based on Kendall’s tau. Journal of the American Statistical Association. 63(324):1379-1389.

25- Tabari H., and Hosseinzadeh-Talaee P. 2011. Analysis trends in temperature data in arid and semi-arid regions of Iran. Atmospheric Research. 79:1-10.

26- Thiel H. 1950. A rank-invariant method of linear and polynomial analysis, part 3.

27- Wang Q., Fan X., Qin Z and Wang M. 2012. Change trends of temperature and precipitation in the Loess Plateau Region of China, 1961–2010. Global and Planetary Change 93:138-147.

28- Yang X. L., Xu L. R., Li C. h., Hu J., and Xia H.X. 2012. Trends in temperature and precipitation in the Zhangweinan river basin during last 53 years. Procedia Environmental Sciences. 13: 1774-1966.

29- Zarenistanak M., Dhorde AG., and Kripalani RH. 2014. Temperature analysis over southwest Iran: trends and projections. Theatrical Applied Climatology. 116:103-117. DOI 10.1007/s00704-013-0913-1.