ارزیابی تأثیر شوری آب آبیاری و تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گوجه‌گیلاسی

آب و خاک

مقاله 3، دوره 32، شماره 3 - شماره پیاپی 59، شهریور 1397، صفحه 489-500   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v32i3.70395

نویسندگان

جواد رمضانی مقدم^{* 1}؛ یاسر حسینی¹؛ محمد رضا نیک پور²؛ عطیه عبدلی¹

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²محقق اردبیلی

چکیده

بیشترین سهم مصرف منابع آب در ایران مربوط به بخش کشاورزی است. بنابراین جهت صرفه‌جویی در منابع آب، اولویت با کاهش میزان آب آبیاری است و یکی از راهکارهای مهم در این راستا، استفاده از منابع آب نامتعارف می‌باشد. بدین‌منظور در این پژوهش اثر استفاده از آب‌شور بر عملکرد گوجه‌گیلاسی تحت شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای اعمال شده شامل شوری آب آبیاری (در دو سطح 4S1= و 7 = S2 دسی-زیمنس بر متر) و تنش خشکی (در سه سطح، آبیاری در نقاط 40، 50 و 65 درصد تخلیه رطوبتی خاک به‌ترتیب I1، I2 و I3 ) بودند. طرح آزمایشی مورد استفاده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر تنش شوری آب آبیاری بر عملکرد، مجموع تبخیر و تعرق و کارآیی مصرف آب (به‌ترتیب در سطوح یک، پنج و پنج درصد) معنی‌دار شد. همچنین بیشترین اثر کاهشی تنش شوری روی عملکرد گوجه‌گیلاسی (با مقدار 27 درصد کاهش مربوط تیمار شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر) مشاهده شد. از طرفی استفاده از آب شور (7 دسی‌زیمنس بر متر) موجب کاهش 2/19 درصدی کارآیی مصرف آب نسبت به تیمار شاهد شد. دلایل این کاهش صفات مورد بررسی می‌تواند به‌خاطر اثر منفی پتانسیل اسمزی، کاهش تبخیر و تعرق کل و تجمع یون‌ها در اندام حساس پایینی باشد. از طرفی گرچه افزایش شوری موجب کاهش عملکرد در سطح معنی‌دار یک‌درصد شده است، اما ممکن است در سال‌های آینده با محدودیت‌های شدید منابع آبی و افزایش هزینه‌های تهیه آن، این مقادیر کاهش عملکرد، اقتصادی و قابل توجیه باشد.

کلیدواژه‌ها

آب نامتعارف؛ کارآیی‌مصرف‌آب؛ کم‌آبیاری؛ گوجه گیلاسی

مراجع

- Amer K.H. 2010. Corn crop response under managing different irrigation and salinity levels. Agricultural Water Management, 97:1553– 1563.

2- Cantore V., Lechkar O., Karabulut E., Sellami M.H., Albrizio R., Boari F., Stellacci A.M., and Todorovic M. 2016. Combined effect of deficit irrigation and strobilurin application onyield, fruit quality and water use efficiency of “cherry” tomato (Solanum lycopersicum L.). Agricultural Water Management, 167:53–61.

3- Courtney A.J., Xu J., and Xu Y. 2016. Responses of growth, antioxidants and gene expression in smooth cordgrass (Spartina alterniflora) to various levels of salinity. Plant Physiology and Biochemistry, 99: 162- 170.

4- Daneshvar Vousoughi F., Dinpashoh Y., and Aalami M. 2011. Effect of drought on groundwater level in the past two decades (case study: Ardebil Plain). Water and Soil Sience, 21(4): 165- 179. (In Persian with English abstract)

5- Doorenbos J., and Kassam A.H. 1979. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage paper no. 33.

6- Faalian A., Ansari H., Kafi M., Alizadeh A., and Moghaddasi M. 2015. Effect of combined salinity and drought stress on economy of soilless culture of greenhouse tomato. Journal of Water Research in Agriculture, 29(3):317-330. (In Persian with English abstract)

7- Faalian A., Ansari H., Kafi M., Alizadeh A., and Moghaddasi M. 2015. Effect of combined salinity and water stress on tomato yield in soilless culture. Journal of Water Research in Agriculture, 29(4):447-463. (In Persian with English abstract)

8- Ghaedi S., Afrasiab P., and Liaghat A.M. 2016. Comparison of conjunction methods of sorghum grown in saline and non-saline water and salt adjustment- physiological properties in the soil profile. Journal of Irrigation Science and Engineering, 39(1):167-179. (In Persian with English abstract)

9- Heydarnejad S., and Ranjbar Fordoii A. 2014. Assessment of salinity stress on some growth characteristics and ion accumulation in Seidlitzia rosmarinus. Journal of Desert Ecosystem Engineering, 4:1-10. (In Persian(

10- Heydarynia M., Naseri A.A., and Broomandnasb S. 2016. Effect of wheat residues management and irrigation with saline water on spring maize yield and soil profile salinity changes. Journal of Water Research in Agriculture, 30(3):285-298. (In Persian with English abstract)

11- Karandish F., and Torajzadeh A.A. 2015. Effect of irrigation method with saline water on yield of sorghum and improving water and nutrient use efficiency. Journal of Water Research in Agriculture, 29(1):49-61. (In Persian with English abstract)

12- Karimi Gh. H. 2012. Groundwater contribution with different salinities on providing maize water requirements and maize yields. Ph.D. Thesis. Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran. (In Persian with English abstract)

13- Kesari Sh., Mandal R., Bhunia G.S., Kumar K., and Das P. 2014. Spatial distribution of P. argentipes in association with agricultural surrounding environment in North Bihar, India. Journal of Infection in Developing Countries, 8(3):358-364.

14- Kheirabi J., Tavakkoli A.R., Entesari M.R., and Salamat A.R. 1996. Deficit irrigation manual. Iranian National Committee on Irrigation and Drainage, Tehran. (In Persian)

15- Mehdi Tounsi H., Chelli Chaabouni A., Mahjoubb Boujnah D., and Boukhris M. 2017. Long-term field response of pistachio to irrigation water salinity .Agricultural Water Management, 185:1– 12.

16- Michele Moles T., Pompeiano A., Huarancca Reyes T., Scartazza A., and Guglielminetti L. 2016. The efficient physiological strategy of a tomato landrace in response to short-term salinity stress. Plant Physiology and Biochemistry, 109: 262- 272.

17- Mohammadi M., Liaghat A.M., and Molavi H. 2010. Optimization of water use and determination of tomato sensitivity coefficients under combined salinity and drought stress in Karaj. Journal of Water and Soil, 24(3):583-592. (In Persian with English abstract)

18- Mohammadi M., Liaghat A.M., Parsinejad M., and Hasanoghli A.R. 2011. Evaluation of effect of surface and groundwater irrigation with saline water on yield, yield components and water use efficiency of Tomato. Journal of Water Research in Agriculture, 25(1):47-55. (In Persian with English abstract)

19- Nasrolahi A.H., Houshmand A.R., and Broomandnasab S. 2015. Evaluation of Maize response to salinity under drip irrigation and irrigation management. Journal of Irrigation Science and Engineering, 38(4):25-32. (In Persian with English abstract)

20- Norouzi H., roshanfekr H.A., hasibi P., and mesgarbashi M. 2014. Effect of irrigation water salinity on yield and quality of two forage millet cultivars. Journal of Water Research in Agriculture, 28(3):551-560. (In Persian with English abstract)

21- Ors S., and Suarez D.L. 2017. Spinach biomass yield and physiological response to interactive salinity and water stress. Agricultural Water Management, 190: 31– 41.

22- Reis M., Coelho L., Santos G., Kienle U., and Beltrao J. 2015. Yield response of stevia (Stevia rebaudiana Bertoni) to the salinity of irrigation water .Agricultural Water Management, 152: 217– 221.

23- Yazdani V., Davari K., Ghahreman B., and Kafi M. 2015. Modeling the effects of salinity and water deficit stress on growth and yield parameters of two cultivars of Canola. Journal of Irrigation Science and Engineering, 38(4):137-154. (In Persian with English abstract)