اثر آبیاری بخشی منطقه ریشه و زئولیت بر کارایی مصرف آب و خصوصیات فیزیولوژیک فلفل دلمه‌ای

آب و خاک

مقاله 1، دوره 32، شماره 4 - شماره پیاپی 60، آبان 1397، صفحه 675-690   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v32i4.69640

نویسندگان

پروین دانش‌پژوه؛ احمد رضا قاسمی^* ؛ محمدرضا نوری امامزاده‌ایی؛ رحیم برزگر

دانشگاه شهرکرد

چکیده

سهم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی اهمیت پژوهش در این بخش را افزایش داده است. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر مصرف زئولیت و نحوه توزیع آن در خاک به همراه آبیاری بخشی منطقه ریشه (PRD) و کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب فلفل‌دلمه‌ای در دانشگاه شهرکرد اجرا شد. این مطالعه در سه سطح آبیاری 100 درصد، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه به‌صورت آبیاری بخشی منطقه ریشه و کانی زئولیت در دو سطح شامل 2 و 4 درصد وزنی و به‌صورت پخش در یک و دو طرف گلدان اجرا شد. نتایج تحقیق بصورت طرح کاملا تصادفی و همچنین آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی تحلیل شدند. نتایج اختلاف معنی‌داری بین تیمار شاهد و صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر کل میوه و شاخص‌های شیمیایی ویتامین ث، pH، مواد جامد محلول، قطر میوه و غلظت کلروفیل a نشان داد. نتایج مقایسه میانگین‌ها نیز نشان داد که تغییرات وزن تر و قطر میوه‌ها در تمام تیمارها نسبت به شاهد کاهش معنی‌دار دارند. تعداد میوه نیز در کمآبیاری شدید (50 درصد) و وزن میوه در تمام تیمارها نسبت به شاهد کاهش معنی‌دار نشان داد. به عبارت دیگر استفاده از زئولیت در بیشترین سطح مورد بررسی (4 درصد) هم نتوانسته تاثیر منفی تنش خشکی را جبران کند. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد روش PRD به همراه زئولیت و کمآبیاری منجر به افزایش معنی‌دار کارایی مصرف آب در تمام تیمارها شده است. بالاترین کارایی مصرف آب به میزان 110 درصد مربوط به تیمار 2 درصد زئولیت، کم‌آبیاری 50 درصد و پخش زئولیت در دو طرف گلدان و کمترین میزان افزایش کارایی مصرف آب نیز مربوط به دو تیمار 4 درصد زئولیت، کم‌آبیاری 75 درصد و پخش زئولیت در یک طرف گلدان و تیمار 2 درصد زئولیت، کم‌آبیاری 75 درصد و پخش زئولیت در دو طرف گلدان و به میزان 18 درصد (18 درصد افزایش نسبت به شاهد) بدست آمد. تیمارهای با کم‌آبیاری 50 درصد دارای بالاترین مقدار کارایی مصرف آب می‌باشند که از بین این تیمارها، تیمار 4 درصد زئولیت، کم‌آبیاری 50 درصد و پخش زئولیت در دو طرف گلدان از نظر وزن‌تر میوه و تعداد میوه (دو پارامتر مهم در تولید فلفل دلمه‌ای) نیز نسبت به دیگر تیمارهای کم‌آبیاری 50 درصد شرایط بهتری دارد، بنابراین این تیمار به عنوان تیمار مناسب توصیه می‌گردد. نتایج این تحقیق می‌تواند در افزایش راندمان تولیدات گلخانه‌ای بویژه در مناطق کم آب مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

تولیدات گلخانه ای؛ رطوبت؛ شاخص های شیمیایی؛ کم آبیاری؛ PRD

مراجع

1- Ahmad Azar F., Hasanlu T., Imani a., Feyzi Asl V. 2015. Drought stress and application of mineral zeolite on growth and some physiological parameters of cucumber plant. Journal of Plant Breeding. Iranian Journal of Biology, 28(3): 459-474 (In Persian).

2- Ayan S., Yahyaoglu Z., Gercek V. and Şahin A. 2005. Utilization of zeolite as a substrate for containerized oriental spruce (Picea orientalis L.) seedlings Concentration (mg/kg) 3 dS m-116 dS m-110 propagation. International Symposium on Growing Media.4-10.

3- Babazadeh H., Saraee Tabrizi M., and Modarrs Sanavi S. A. M. 2010. Improving the irrigation water use efficiency of soybean using partial root drying, jornal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 4 (52), 99 – 110 (In Persian).

4- Bezkurt Colak Y., Yazar A., Colak I., Akca H. and Duraktekin G. 2015. Evaluation of crop water stress Index (CWSI) for Eggplant under Varying Irrigation Regimes Using Surface and Subsurface Drip Systems. Agriculture and Agriculture Science. 42: 372 – 382.

5- Blum A. 1988. Plant Breeding for Stress Environments. CRC Press, Inc., pp. 45-56.

6- Campos H. N., Trejo C., Pena-Valdivia C. B., Ayala C. R., and Garcia P. S, 2008. Effect of partial root zone drying on growth, gas exchange and yield of tomato. Scientical Horticulture, 4: 493-499.

7- Dehghan H., Alizadeh A., Esmaeli K., Nemati H. 2015. The effect of drought stress on root growth and yield components of tomato. Journal of water research in agriculture. 29(2): 169 -179 (In Persian).

8- EL-Sadek A. 2014. Water use Optimisation based on the concept of partial rootzone drying. Ain Shams Engineering Journal, 5:55-62.

9- Favati F., Lovelli S,. Galgano F,. Miccolis V., Di Tommaso T. and Candido V. 2009. Processing tomato quality as affected by irrigation scheduling. Scientia Horticulturae. 122(4):562- 571.

10- Grilo F. S., Di Stefano V., Lo Bianco R. 2017. Water use efficiency and physiological characteristic of “Tommy Atkins” mango under partial root zone drying irrigation system. Journal of Water Resourceand Protection. v. 7. n. 13. pp. 1029-1037.

11- Jerie P., Zhang J., Kang S. and Hu. X. 2003. The effects of partial rootzone drying on root, trunk sap flow and waterbalance in an irrigation pear (Pyrus communis L.) Orchard. Journal of Hydrol. 280:192-206.

12- Karam F., Masaad R., Bachour R., Rhayem C. and Rouphael Y. 2009. Water and radiation use efficiencies in Drip- irrigated pepper (capsicum annuum L.): Response to full and deficit irrigation regimes. European Journal of Horticultural Science. pp. 79-85.

13- Karandesh F., Mirlatifi S.M., Shahnazari A., Abbasi F., Gheysari M. 2011. The effect of partial root drying and deficit irrigation on the water use efficiency on yield components in conditions plant corn. Iranian journal of soil and water research. 44: 33 34 (In Persian).

14- Khan M. A. I., Farooqne A. M., Haque, M. A., Rahim, M. A. 2008. Effects of water Stress at varios qrowth stages on the Physio-morphological characters and yield in chilli. Bangladesh Agricultural Research, 33(3): 353-362.

15- Khashei Sivaki a., Kochakzadeh m., Shahabifar M. 2008. The Effect of Application of Clinoptilolite Natural Zeolite and Soil Moisture on Corn Yield Components. Journal of Soil Research (Soil and Water Science) 22(2). 235-241 (In Persian).

16- Lee S. K. and Kader A. A. 2000. Preharvest and postharvest factors influencing vitamin c content of horticultural crops. Postharvest Biology and Technology. 20(3): 207-220.

17- Lutfor Rahman S. M., Nawata E. and Sakuratani T. 1998. Effects of water stress on yield and related morphological characters among tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) cultivars. Thai Journal of Agricultural Science, 31(1):10-18.

18- Mamy Y., Peyvast GH. A., Bakhshi D. and Sami Zadeh H. 2007. Determination of different substrate for tomato planting in soil-free cultivation system. Journal of Horticulture (Science and Technology of Agriculture), 22: 48–39 (In Persian).

19- Meydan Shahi M., Mousavi S. F., Mostafizadefard B., Lindy A. 2012. Effect of Deficit irrigation by PRD method and sodium salicylate on yield, yield components and tomato juice consumption efficiency. Journal of Greenhouse Crop Science and Technology, 4(13):1-13 (In Persian).

20- Mohammadi M., Leaghat A., Molavi H. 2011 .The effect of salinity and drought stress on yield components tomato in field conditions tom. Journal of irrigation Science and Engineering, 34:15-24 (In Persian).

21- Mohammadi M., Molavi H., Layghat A. and Parsinejad M. 2013. The Effect of Zeolite Application on the Performance and Water Consumption Efficiency of Maize. Journal of Water Research in Agriculture, 27(1):57-67 (In Persian).

22- Munns R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cell Environ, 25: 239–250.

23- Ramachandra Rao S. and Ravishankar G. A. 2002. Plant cell cultures: Chemical factories of secondary metabolites. Biotechnology Advances. 20(2): 101-153.

24- Rigling A., Briihlhart H., Braker O., Forster T. and Schweingruber F.H. 2003. Effect of irrigation on diameter growth and vertical resin production in Pinus sylvestris L. on dry sites in the central Alps, Switzerland. Forest Ecologyand Management. 175: 285- 296.

25- Rostami F., Sefidkohi M. A., Shahanzari A., Akbarpour V. 2016. Effect of A 200 superabsorbent under drought stress conditions on some phytochemical parameters of chili pepper plant and water productivity. Iranian Journal of Water Research. Volume 10 number 1. Successive 20th. 114–107 (In Persian).

26- Sarmadnia Gh. H. and Kochaki A. 1992. Physiological aspects of farming. Mashhad University Press, pp. 424 (In Persian).

27- Sharayei P., Sobhani A. R. and Rahimiyan M. H. 2006. The effect of different level of irrigation and potassium fertilizers on water use efficiency and the quality of tomato fruit of Erli Belanket. Journal of Agricultural Engineering Research, 7(2): 75-86 (In Persian).

28- Stikic R., Popovic S., Srdic M., Savic D., Jovanovic Z. and Prokic L. J., 2003. Partial Root Drying (PRD): A New Technique for Growing Plants That Saves Water and Improves The Quality of Fruit. Bulgarian Journal of Plant Physiology, 164–171.

29- Yari S., Sigarodi f., Moradi p. 2013. Effect of different levels of zeolite on growth and production of gel in aloe vera plant under different irrigation conditions. Journal of Medicinal Plants, 4(48): 72-81 (In Persian).

30- Zarei M., Kazemaini S. A., Bohrani G. 2014. The effect of tillage and stress water systems on Wheet plant performance. Journal of Iranian Crop Research, 12(4): 793-804 (In Persian).