اثر تلقیح بذر با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بر عملکرد و برخی خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ در تاریخ کاشت مختلف

آب و خاک

مقاله 7، دوره 32، شماره 5 - شماره پیاپی 61، دی 1397، صفحه 931-942   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v32i5.70005

نویسندگان

سعید حکم علی پور¹؛ مهدی پناهیان کیوی¹؛ منوچهر شیری جناقرد^{* 2}

¹دانشگاه پیام نور، تهران

²دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ متأثر از کاربرد باکتری افزاینده رشد گیاهی در تاریخ‌های کاشت مختلف در منطقه اردبیل آزمایشی در بهار سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور کوثر به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل سه تاریخ کاشت (5 فروردین، 20 فروردین و 5 اردیبهشت) و فاکتور دوم شامل تلقیح بذور با باکتری-های افزاینده رشد در سه سطح (بدون تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر کروکوکوم سویه 5 4 و تلقیح با آزوسپیریلوم لیپوفرم سویه آف5) بود. نتایج نشان داد اثر تاریخ کاشت روی کلیه‌ی صفات به جز نسبت مغز به دانه و نسبت پوست به دانه معنی‌دار بود. اثر تلقیح بذر با باکتری‌های افزاینده رشد بر ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه اصلی و فرعی، درصد روغن و درصد پروتئین معنی‌دار شد. بیشترین تعداد غوزه در بوته، دانه در غوزه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، ارتفاع بوته و درصد پروتئین در تاریخ کاشت اول (5 فروردین) و کمترین میزان این صفات در تاریخ کاشت سوم (5 اردیبهشت) حاصل گردید. بیشترین درصد روغن، تعداد شاخه اصلی، تعداد شاخه فرعی و قطر ساقه در تاریخ کاشت اول و تلقیح با ازتوباکتر حاصل شد. کمترین میزان این صفات در تاریخ کاشت سوم و عدم تلقیح به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع بوته؛ باکتری‌های افزاینده رشد؛ تعداد شاخه؛ درصد پروتئین؛ درصد روغن

مراجع

1- Able G. H. 1976. Relationship and uses of yield components in safflower breeding for high yield. Agronomy Journal. 68: 442- 447.

2- Alinaghizadeh M., Movahhedi Dehnavi M., Faraji H., Dehdari A., and Gandomani A. 2007. Effect of sowing dates on yield and yield components of different spring safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars as a double crop in Yasouj, Iran. International Safflower Conference, Australia.

3- Bageri M. 1995. The effects of planting date on yield and its components of safflower. M.Sc. Thesis University of Isfahan. 61pp. (In Persian).

4- Cakmakci R., Donmez M.F., and Erdogan U. 2007. The effect of plant growth promoting rhizobacteria on barley seedling growth, nutrient uptake, some soil properties and bacterial counts. Turk. J. Agric. 31: 189-199.

5- Cazzato E., Ventricelli P., and Corleto A. 1997. Effect of date of seeding and supplemental irrigation on hybrid and open pollinated safflower production in southern Italy. pp. 119-124. 4th International Safflower Conference. Bari, Italy. June 2-7.

6- Coshge B., and Kaya D. 2008. Performance of some safflower varieties sown late autumn and late spring. University of Suleyman Demirel, Technology Institute, 43: 13-18.

7- Dowling D. N., and Ogara F. 1994. Metabolites of pseudomonas involved in the biocontrol of plant disease. Trends. Biotechnol. 12: 133- 141.

8- Esendal E. 2001. Safflower production and research in Turkey. Vth International Safflower Conference, Williston, North Dokota, Sidney, Montana, USA, July 23-27. pp. 203-206.

9- Etemadi F., Madah Hosseini S., Dashti H., and Akhgar A. 2014. Investigation of the Effect of Plant Growth Promoting Rhizobacteria on Some Growth Indices and Yield Parameters of Safflower Under Different Soil Salinity Levels. JCPP.; 4 (11) :77-87

10- Fallahi J., Kochaki A., and Rezvanimogadam P. 2011.Effect of biological fertilizer on yield qualitative and quantitative medicinal herb German Chamomile. Iranian Journal of Agricultural Research. 7:127-135.

11- Gholami A., Shahsavani S., and Nezarat S. 2009. The effect of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on germination, seedling growth and yield of maize. Proceedings of World Academy of Science. Engin and Techno. 37: 2070-3740.

12- Hashim R. M., and Schinter A. A. 1988. Semi-dwarf and conventional height sunflower performance at five plant population. Agronomy Journal. 80: 821-829.

13- Jajarmi V., Azizi M., Shadlu A., and Omidy-Tabrizi A. H. 2005. The effect of density variety and planting date on yield and yield components of safflower. 7th International Safflower Conference. Australia. Juan 18-19.

14- Lyon C. K., Grusman M. R., Betschart A. A., Robins D. J., and Saunders R. M. 1979. Removal of deleterious glucosides from safflower meal. Journal of the American Oil Chemists’ Society 56: 560-564.

15- Omidi A. H., and Sharifmogadas M. R. 2010. Evaluation of Iranian safflower cultivars reaction to different sowing dates and plant densities. World Applied Sciences Journal. 8: 953-958.

16- Pasary B., Noormohamadi G., Darvish F., Haydarishrifabad H., and Mohamad-Hanifi G. 2005. Study the effect of sowing date on morphological and agronomical characters of two safflower cultivars in double cropping in Sanandaj region. International Safflower Conference Australia. Juan 18-19.

17- Pasban-Eslam B. 2011. Drought stress effects on productivity of fall safflower genotypes. Iranian J. Field Crop Sci. 42(2), 275-283. (In Persian with English Summary).

18- Rahamatalla A.B., Babiker E.E., Krishna A.G., and ElTinay A.H. 2001. Changes in fatty acids composition during seed growth and physiocochemical characterstics of oil extracted from four safflower cultivars. Plant Food for Human Nutrition, 56: 385-395.

19- Rahimi A., Jamialahmadi M., Khavazi K., Sayyari-Zahan M., and Yazdani R. 2013. Effects of different pseudomonas flluoresence bacterium strains on yield, yield components and some traits of safflower. Journal of plant eco physiology. 5 (14): 1-16.

20- Sharma A. K. 2003. Biofertilizers for sustainable agriculture. Agrobios, India, 407 pp.

21- Tomar S. S. 1995. Effect of soil hydrothermal regimes on the performance of safflower planted on different dates. Agronomy Journal. 175: 141- 152.

22- Velasco L., and Fernandez-Martinez J. 2001. Breeding for oil qulity in safflower. (ed. Bergman JW, Mundel HH), pp: 133-137. Proceedings of the 5th International Safflower Confrence. Williston, North Dakota and Sidney, Montana, USA.

23- Weller D. M., and Cook R.J. 1986. Increased growth of wheat by seed treatments with fluorescent pseudomonad’s and implications of pythum control. Can. J. Plant. Pathol. 8: 328-334.

24- Zahir A.Z., Arshad M., and Frankenberger W.F. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria. Application and perspectives in agriculture. Adva in Agron. 81: 97-168.