تعداد نشریات | 48 |
تعداد شمارهها | 1,375 |
تعداد مقالات | 14,970 |
تعداد مشاهده مقاله | 426,333 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 195,783 |
بررسی مقدار تریتیوم (3H) در نزولات جوی و تعیین سن نسبی منابع آبهای زیرزمینی در غرب کرمانشاه | ||
آب و خاک | ||
مقاله 14، دوره 32، شماره 5 - شماره پیاپی 61، پاییز 1397، صفحه 1029-1041 اصل مقاله (2.02 MB) | ||
نوع مقاله: مقالات پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v32i5.71136 | ||
نویسندگان | ||
حسین محمدزاده ![]() | ||
دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
تریتیوم تنها ایزوتوپ رادیواکتیو هیدروژن، با نیمهعمر حدود 3/12 سال، موجود در ملکول آب است که میتوان از آن برای تعیین سن آب در چرخه هیدرولوژیکی استفاده نمود. هرچند که آزمایش بمبهای هیدروژنی به مقدار زیادی تریتیوم وارد اتمسفر و سپس وارد چرخه هیدرولوژیکی نموده است، اما در حال حاضر متوسط غلظت تریتیوم موجود در بارندگیهای دنیا به حدود 5TU رسیده است. غلظت تریتیوم موجود در بارندگی به طول و عرض جغرافیایی، دما، ارتفاع و میزان رطوبت نسبی نیز بستگی دارد. هرچه میزان رطوبت نسبی بیشتر و دما کمتر و یا ارتفاع بیشتر باشد از غلظت تریتیوم کاسته میشود. در مقیاس جهانی مقدار غلظت تریتیوم در بارندگی در نیمکره شمالی بیشتر از نیمکره جنوبی بوده و در منطقه قطبی تقریباً 4 برابر منطقه استوایی میباشد. اما در بارندگیهای کشورهای همسایه ایران، کشورهای نزدیک به دریا (در کراچی، بحرین، آنکارا و آدنا) به دلیل افزایش بخار آب در جو، مقدار تریتیوم کمتری دارند. در این مقاله، غلظت تریتیوم در بارندگیها و منابع آب زیرزمینی غرب استان کرمانشاه در آزمایشگاه ایزوتوپی دانشگاه واترلو کانادا اندازهگیری شده و سپس با استفاده از رادیوایزوتوپ تریتیوم، سن نسبی منابع آب زیرزمینی تعیین شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که مقدار غلظت تریتیوم در بارندگیهای غرب استان کرمانشاه حدود 6 TU و در آبهای زیرزمینی بسیار کمتر از این مقدار میباشد. با توجه به تقسیمبندی آبها بر اساس غلظت تریتیوم، آب نزولات جوی غرب استان کرمانشاه جدید (مدرن) و آب منابع آب زیرزمینی در محدوده آبهای اخیراً تغذیه شده و آبهای نسبتاً قدیمی یا ساب مدرن (آبهای تغذیه شده قبل از سال 1950) به دست آمد. نمودار ترکیبی مقدار هدایت الکتریکی(EC) و مقدار غلظت تریتیوم در آبهای منطقه، نشان میدهد که با افزایش EC در جهت جریان، مقدار تریتیوم کاهش و سن آب زیرزمینی افزایش مییابد. سن منابع آب زیرزمینی در منطقه پاوه به دلیل توسعه کارست و انتقال سریع آبهای زیرزمینی، کمتر از مناطق سرپل ذهاب و روانسر میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
کلیدواژه: تریتیوم؛ سن نسبی؛ باران؛ منابع آب زیرزمینی؛ ایران؛ کرمانشاه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |