برآورد ضریب گیاهی چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) در مراحل مختلف رشد به روش لایسیمتری در منطقه بیرجند

آب و خاک

مقاله 1، دوره 33، شماره 1 - شماره پیاپی 63، بهار 1398، صفحه 1-11  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v33i1.72258

نویسندگان

سعید قوام سعیدی نوقابی¹؛ عباس خاشعی¹؛ حسین حمامی ²

¹دانشگاه بیرجند

²فردوسی مشهد

چکیده

آب یکی از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده‌ی توسعه کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان می‌باشد. از مسائل مهم مدیریت آب، ارزیابی و تعیین نیاز آبی گیاهان است. تبخیر- تعرق گیاهان یکی از متغیرهای اصلی در محاسبه بیلان آب و انرژی سطح زمین محسوب می‌شود. برای تدوین برنامه آبیاری مناسب، آگاهی از نیاز آبی گیاه و ضریب گیاهی در مراحل مختلف رشد ضروری است. در این پژوهش به‌منظور تعیین ضرایب گیاهی چای ترش که یکی از گیاهان دارویی مهم می‌باشد، آزمایشی در طی یک فصل زراعی در سال 1396 در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. بدین منظور از سه عدد لایسیمتر استفاده شد و نیاز آبی چای ترش به روش بیلان آب محاسبه گردید. برای محاسبه تبخیر- تعرق مرجع نیز از چمن مورد استفاده برای فضای سبز با ارتفاع 12سانتی‌متر به‌عنوان گیاه مرجع استفاده شد. در نهایت در پایان فصل رشد، مقادیر مربوط به ضرایب گیاهی در چهار مرحله ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی برای گیاه چای ترش به‌ترتیب برابر 26/1، 55/1، 81/1 و 96/0 بدست آمد. این مقادیر جهت برآورد نیاز آبی و مدیریت آبیاری گیاه چای ترش توصیه می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

تبخیر- تعرق؛ مدیریت آبیاری؛ معادله بیلان آب خاک؛ نیاز آبی

مراجع

1. Aboukhaled, A., A. Alfaro and M. Smith. 1982. Lysimeter. Irrigation and Drainage Paper No. 39, FAO, Rome, Italy, 69 p
2. Alizadeh A. 2010.Principles of Applied Hydrology. The twenty-eighth edition. Publication of Imam Reza (AS), 866 pages.
3. Allen RG, Pereira LS, Raes D and Smith M (1998) Crop evapotranspiration: guidelines for computing crop water requirements. In: Proceedings of the Irrigation and Drainage Paper No. 56. Food and Agricultural Organization, United Nations, Rome, Italy, 300 p.
4. Azizi Zohan A, Kamgar Haghighi AA and Sepaskhah AR (2008) Crop and pan coefficients for saffron in a semi-arid region of Iran. Arid Environments. 72(3): 270-278.
5. Doorenbos, J. and W. O. Pruitt. 1977. Crop Water Requirements. Irrigation and Drainage Paper NO. 24, FAO, 144 p.
6. Duangmal, K., Saicheua, B., & Sueeprasan, S. 2008. Colour evaluation of freeze-dried roselle extract as a natural food colorant in a model system of a drink. LWT-Food Science and Technology, 41(8), 1437-1445.
7. Duke, J. A. 2006. Ecosystematic data on economic plants. Journal of CrudeResearch 17(3):91-110.
8. Fasoyiro, S. B., Ashaye, O. A., Adeola, A., & Samuel, F. O. (2005). Chemical and storability of fruit-flavoured (Hibiscus sabdariffa) drinks. World J. Agric. Sci, 1(2), 165-168.
9. Ghamarniya H.,Jafarizadeh M., Miri E. and Gobadi M. 2011.Coriandrum sativum L. crop coefficient determination in a semi-arid climate. Journal of Water and Irrigation Management, 1(2) : 73 – 83.
10. Ghamarnia H. and Jalili Z. 2013. Water stress effects on different Black cumin (Nigella sativa L. components in a semi-arid region). International journal of Agronomy and Plant Production. 4(3): 545-554.
11. Hacket, C., and Carolene, J. 1982. Edible Horticultural Crops: A compendium of information on fruits, vegetables, spice and nut spicies. Academic Press. Australia. 17p.
12. Kafi, M., and Keshmiri, A. 2011. Changes in yield and yield components of cumin landraces and Hindi cultivar in drought and salinity conditions. Horticultural Sciences 25(3): 327-334. (In Persian with English Summary)
13. Ko J, Piccinni G, Marek T, and Howell T (2009) Determination of growth-stage-specific crop coefficients (Kc) of cotton and wheat. Agricultural Water Management. 96(12): 1691-1697.
14. Liu Y. and Luo Y. 2010. A consolidated evaluation of the FAO-56 dual crop coefficient approach using the lysimeter data in the North China Plain. Agricultural Water Management. 97(1): 31- 40.
15. Reyhani N. and Khashei Siuki A. 2015. Lysimetric Determination of Cuminum Crop Coefficients during Different Growth Stages in Region of Birjand. Journal of Water and Soil, 29(5): 1047-1056.
16. Sharifi Ashoorabadi E.,Rouhipour H.,Assareh M.H.,Lebaschy M.H.,Abaszadeh B.,Naderi B. and Rezaei sarkhosh M. 2012. Determination of crop water requirement of yarrow (Achillea millefolium) using lysimetry. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28(3): 484-492.
17. Torabi A. 2004. Effect of planting date and row spacing on the yield of Sour tea. MSC thesis. Azad University of Jiroft. (In Persianwith English Abstract).
18. Saberi E.,Rezaei F. and Khashei siuki A. 2016. Lysimetric Determination of Trachyspermum ammi Crop Coefficients during Different Growth Stages in Region of Birjand. Journal of Water Research in Agriculture, 31(3): 389-398.
19. Younis, M.N.A., Hasanee, A.R.A. and El-Bialy, D.M.A. 2008. Australian J.Crop Sci., 2(2): 83-95.