مقایسه روشهای آبیاری سطحی، قطرهای و واترباکس در استقرار نهال زالزالک برای کنترل پدیده بیابان‌زایی

آب و خاک

مقاله 4، دوره 33، شماره 2 - شماره پیاپی 64، تیر 1398، صفحه 245-258   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v33i2.74246

نویسندگان

حبیب عابدی باباحیدری¹؛ روح الله فتاحی نافچی¹؛ داود نامدار خجسته^{* 2}

¹دانشگاه شهرکرد

²شاهد تهران

چکیده

در مناطق خشک و نیمه‌خشک به دلیل کمبود نزولات جوی، آب مهم‌ترین عامل محدودکننده استقرار گیاهان است. با توجه به محدودیت کمی و کیفی منابع آبی در استقرار گیاهان مناطق بیابانی، انتخاب روش مناسب آبیاری گیاهان دارای اهمیت زیادی است و باید این انتخاب آگاهانه و با دقت تمام انجام گیرد. هدف از این پژوهش مقایسه واترباکس که شکل خاصی از آبیاری فتیله­ای می­باشد با آبیاری سطحی و آبیاری قطره­ای برای استقرار یک گونه گیاهی به نام زالزالک که اغلب برای پروژه­های بیابان­زدایی مورد استفاده مناطق نیمه‌خشک در ایران قرار می­گیرد می­باشد. در روش­های آبیاری سطحی و قطره­ای آزمایشات بر روی پنج رژیم کم آبیاری به ترتیب با صفر، 25، 50، 75 و 90 درصد کم آبیاری و در سه تکرار انجام گرفت. در روش واترباکس نیز با توجه به خودتنظیم بودن سامانه واینکه امکان اعمال کم آبیاری وجود نداشت آزمایشات با 15 تکرار مشابه انجام گرفت. پارامترهای گیاهی شامل قطر ساقه و ارتفاع نهال هنگام کاشت نهال و پس از آن و نیز درصد زنده‌مانی نهال و میزان آب مصرفی در هر تیمار در طول یک سال (1395-1396) و دربازه­های زمانی یک ماهه جهت مقایسه اندازه‌گیری شد و در پایان پژوهش با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج تحقیق نشان داد که سامانه واترباکس ضمن کاهش چشمگیر میزان آب مصرفی (در حد 92 درصد کم آبیاری نسبت به آبیاری قطره­ای کامل) و درصد زنده‌مانی بالای نهال (در این پژوهش 100 درصد) روشی مفید و کاربردی جهت استقرار نهال زالزالک برای مبارزه و کنترل پدیده بیابان­زایی می­باشد. با توجه به این‌که در زمینه آبیاری با سامانه واترباکس تحقیقات چندانی صورت نگرفته توصیه می‌شود تحقیقاتی در خصوص استفاده از این سامانه برای آبیاری گونه‌های مثمر انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

آبیاری فتیله ای؛ کم آبیاری؛ کارایی مصرف آب؛ درصد زنده مانی

مراجع

1- Ashenafi A., Mereseit H., and Dawit B. 2015. Preliminary study on effect of Waterboxx on survival rate of fruit trees (apple, avocado, gouva and orange) at Selame elementary school garden wukro. Ethical and sustainable ecosystem management 22: 83-102.

2- Bainbridge A., and Ramirez A. 2008. More efficient irrigation systems for desert and dry land restoration. Expo Zaragoza. 14 June-14 September. Zaragoza, Spain.

3- Bastani Sh., 1994. Groundwater irrigation scheme with jug tubes. Seventh Seminar of the National Irrigation and Drainage Committee. August 31 to September 2. National Irrigation and Drainage Committee. Tehran.

4- Fal Salman M., and Haseli M. 2011. Introduction of subsurface water-irrigation method in arid and low water areas (Case study of Bidsekan village in Ferdows city). International Conference on Knowledge of Traditional Water Resources Management. 2 to 4 March. Qazvin International Center.

5- Fall Solomon M. My goodness 1390. Introduction of subsurface water-irrigation method in arid and low water areas (Case study of Bidsekan village in Ferdows city). International Conference on Knowledge of Traditional Water Resources Management. 2 to 4 March. Qazvin International Center and Yazd Blue Historical Structures.

6- Groasis. 2017. Explanation-of-the-Groasis-Technology. https://www.groasis.com/images/scientific_results/Appendix.

7- Islam A., and Karimi Goghari Sh. 2008. Low irrigation of pistachio trees using underwater drip irrigation. The 2nd National Conference on Irrigation and Drainage Management. 1 to 4 March. Chamran martyr of Ahwaz University.

8- Kazeminejad AE., Kareghar AS., Karegar H., Sadri P., Dehghan A., Ghazanfarian and Qabriyeh H. 2007. Study of the effects of sub-surface irrigation on the growth and development of halophytes in desert areas using clay pipes. Forest and Range Quarterly. 74: 88-93.

9- Lauren B. 2013. Wick irrigation systems for subsistence farming. Bachelor of science in mechanical engineering. 20-23 jon. Massachusetts, US.

10- Radiobaracoa. 2017. 5-wick-irrigation-a-sustainable-technology-available-to-everyone. http://www.radiobaracoa.icrt.cu/en/component/k2/item/167.