تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری تحت سامانه آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی بر توزیع رطوبت خاک در باغات پسته دریک خاک لوم شنی (مطالعه موردی: سمنان)

آب و خاک

مقاله 2، دوره 33، شماره 3 - شماره پیاپی 65، شهریور 1398، صفحه 391-404   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.78773

نویسندگان

حسین دهقانی سانیج^{* 1}؛ حمیدرضا حاجی آقابزرگی²؛ علی اصغر قائمی³

¹موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کرج

²دانشگاه شیراز

³?

چکیده

شناخت تغییرات جبهه رطوبتی خاک یک شاخص مهم در مدیریت و طراحی سامانه آبیاری قطره­ای زیر­سطحی می­باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات جبهه­ی رطوبتی خاک برای رژیم­های مختلف آبیاری در یک سامانه آبیاری قطره­ای زیرسطحی در باغ پسته، در یک خاک لوم شنی در منطقه‌­ی صفائیه، از توابع شهرستان سرخه در استان سمنان انجام شد. تیمارهای پژوهش شامل سه رژیم آبیاری منطبق بر مدیریت زارع (I1)، نیاز آبی (I2) و نیاز آبی و آبشویی (I3) بود و تغییرات جبهه­ی رطوبتی در عمق­های مختلف خاک در زمان قبل و بعد از آبیاری و در مراحل مختلف رشد بررسی شد. در سامانه آبیاری مورد مطالعه افزایش سطوح رژیم آبیاری منجر به افزایش میزان رطوبت در محیط ریشه شد و بیشترین مقدار برابر با 6/16 درصد در رژیم آبیاری I3 و در زمان بعد از آبیاری مشاهده شد. در رژیم آبیاری I1 میزان آب آبیاری به اندازه­ای بود که حرکت رطوبت به سمت بالای قطره‌چکان­ها در قبل و بعد از آبیاری اختلاف معنی­داری نداشت. نتایج نشان داد که رطوبت در عمق 75 سانتی­متری خاک نسبت به عمق 25 و 50 سانتی­متر دارای افزایش معنی­داری بود که به تجمع بیشتر ریشه­های مصرف­کننده آب در عمق 50-0 سانتی­متری نسبت داده شد. رژیم آبیاری I3 و عمق 75 سانتی­متری با مقدار 3/19 درصد بیشترین مقدار رطوبت را دارا بود که موجبات نفوذ عمقی را نیز فراهم می­کند. بالاترین مقدار رطوبت (5/22 درصد) در رژیم آبیاری I3 و در عمق 75 سانتی­متر و بعد از آبیاری و کم­ترین مقدار رطوبت (5/10 درصد) در رژیم آبیاری I1 در عمق 25 سانتی­متر و قبل از آبیاری نشان داده شد.

کلیدواژه‌ها

جبهه رطوبتی؛ زمان آبیاری؛ عمق خاک؛ قطره‌ای زیر‌سطحی؛ نیاز آبشویی

مراجع

1- Allen R.G., Pereira L.S., Raes D., and Smith M. 1998. Crop evapotranspiration: guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrig. Drain. No, 56. FAO, Rome.

2- Amali S., Rolston D.E., Foltun A.E., Hanson B.R., Phen C.J., and Oster I.D. 1999. Soil water variabilityunder subsurface drp irrigation and furrow irrigation. Journal of Irrigation Science 17(4): 151-155.

3- Ayers R.S., and Westcot D.W. 1985. Water quality for agriculture (Vol. 29). Rome: Food and Agric Organization of the United Nations.

4- Badr A.E., and Aburab M.E. 2013. Soil moisture distribution patterns under surface and subsurface drip irrigation systems in sandy soil using neutron scattering technique. Journal of Irrigation Science 31: 317-332.

5- Battam M.A., Sutton B.G., and Boughton D.G. 2003. Soil pits as a simple design aid for subsurface drip irrigation systems. Journal of Irrigation Science 22: 135-141.

6- Ben-Gal A., Lazorovitch N., and Shani U. 2004. Subsurface drip irrigation in gravelfilled cavities. Vadose Zone Journal 3: 1407-1413.

7- Beniwal R.K., Soni M.L., Yadava N.D., Prakash C., and Talwar H.S. 2006. Effect of irrigation scheduling on moisture and salt distribution and growth of Kagji lime under drip irrigation in arid Rajasthan. Annals of Arid Zone 45(2): 169.

8- Cote C.M., Bristow K.L., Charlesworth P.B., Cook F.J., and Thorburn P.J. 2003 Analysis of soil wetting and solute transport in subsurface trickle irrigation. Journal of Irrigation Science 22: 143–156.

9- Dehghanisanij H., Agassi M., Anyoji H., Yamamoto T., Inoue M., and Eneji A.E. 2006. Improvement of saline water use under drip irrigation system. Journal of Agricultural Water Management 85: 233–242.

10- Dos Santos L.N., Matsura E.E., Gonçalves I.Z., Barbosa E.A., Nazario A.A., Tuta N.F., Elaiuy M.C., Feitosa D.R., and de Sousa A.C. 2016. Water storage in the soil profile under subsurface drip irrigation: Evaluating two installation depths of emitters and two water qualities. Journal of Agricultural Water Management 170: 91-98.

11- Douh B., Boujelben A., Khila S., and Mguidiche A.B.H. 2013. Effect of subsurface drip irrigation system depth on soil water content distribution at different depths and different times after irrigation. Larhyss Journal 13: 7-16.

12- Farshi A.A., Shariati M.H., Jarollahi R., Ghaemi M.H., Shabifar M., and Tolaei M.M. 1997. Estimated water requirement major plants agricultural and horticultural of country. Soil and Water Research Institute, Publication of Agriculture Education in Karaj, 394p. (In Persian)

13- Ghassemzadeh Mojaveri F. 1990. Evaluation of irrigation systems of farms. Mashhad: Astan Quds Razavi. Bhnshr company, 329p. (In Persian)

14- Goldhamer D.A., and Beede R. 1993. Result of four years of regulated deficit irrigation on deep rooted pistachio trees. CalifirniaPistachio Industry Annual Report Crop.

15- Hosseini Fard S.J., Insight M.N., Sedaghati V., and Akhiani A. 1396. Integrated management of soil fertility and plant nutrition pistachio tree. National Pistachio Research Institute. 101 p.

16- Khalili M., Haha Jaribi A., Akbar M., and Zacharyna M. 1391. Determine the moisture profile in underwater drip irrigation. Master's Thesis. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources.

17- Kosari H. 2009. Evaluation of soil surface energy balance to estimation of evapotranspiration and its components in surface and sub-surface drip irrigation systems. Irrigation and Drainage Master's thesis, University of Tehran. (In Persian with English abstract)

18- Lamm F.R. 2016. Cotton, tomato, corn, and onion production with subsurface drip irrigation: A review. Transactions of the ASABE 59(1): 263-278.

19- Lamm F.R., and Camp C.R. 2007. Managing the Challenges of Subsurface Drip Irrigation. Elsevier Publications 473-551.

20- Li J., Zhang J., and Rao M. 2004. Wetting patterns and nitrogen distributions as affected by fertigation strategies from a surface point source. Journal of Agricultural Water Management 67: 89–104.

21- Mondal P., Biswas R.K., Tewari V.K., Kundu K., and Manisha B. 2007. Investigation on soil wetting patterns of low cost drip irrigation system developed in India. Trends in Applied Sciences Research 2(1): 45-51.

22- Patel N., and Rajput T.B.S. 2008. Dynamics and modeling of soil water under subsurface drip irrigated onion. Journal of Agricultural Water Management 95: 1335-1349.

23- Ragheb H.M.A., Gameh M.A., Ismail S.M., and Abou Al-Rejal N. A. 2011. Water distribution patterns of drip irrigation in sandy calcareous soil as affected by discharge rate and amount of irrigation water. J. King Abdulaziz University Meteorolical Envirnment 22(3): 141.

24- Saifi A., Mirlatifi S.M., Dehghanisanij H., and Torabi M. 1393. Effect of irrigation interval on distribution of moisture and salinity in pistachio gardens under underlying drip irrigation conditions (Case study: Sirjan city, Kerman province). Irrigation and Drainage Journal of Iran 8(4): 786-799.

25- Sayyari N., Ghahraman B., and Davari K. 2007. Investigation of soil moisture distribution under subsurface drip irrigation system in pistachio gardens (case study: Rafsanjan with saline water). Water, Soil and Plant Research in Agriculture 6: 65-77.

26- Sedaghati N., Alizadeh A., Ansari H., and Hosseinifard S.J. 2016. Study of Changes in Soil Moisture and Salinity under Plastic Mulch and Drip Irrigation in Pistachio Trees. Journal of Nuts 7 (1): 21-33.

27- Shan Y., Wang W., and Wang C. 2011. Simulated and measured soil wetting patterns for Overlap zone under double points sources of drip irrigation. African Journal of Biotechnology 10(63): 13744-13755.

28- Singh D.K., Rajput T.B.S., Sikarwar H.S., Sahoo R.N., and Ahmad T. 2006. Simulation of soil wetting pattern with subsurface drip irrigation from line source. Journal of Agricultural Water Management 83(1): 130-134.

29- Thorburn P.J., Cook F.J., and Bristow K.L. 2003. Soil-dependent wetting from trickle emitters: implications for system design and management. Journal of Irrigation Science 22(3): 121-127.