ارزیابی فنی و هیدرولیکی آبیاری قطره‌ای زیرسطحی و بررسی تأثیر کارآیی این سامانه بر صفات رشدی درختان زیتون تحت مدیریت زارعین

آب و خاک

مقاله 3، دوره 33، شماره 4 - شماره پیاپی 66، مهر 1398، صفحه 549-564   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.80804

نویسندگان

مسعود فرزام نیا^{* 1}؛ مختار میران زاده²؛ حسین دهقانی سانیج³

¹مربی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

²کارشناس ارشد بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

³دانشیار، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی عملکرد سامانه آبیاری قطره‌ای زیرسطحی و تأثیر کارآیی آن بر پارامترهای رشد درختان زیتون در استان اصفهان طی سال‌های 1390 تا 1392، تحت مدیریت زارع انجام شد. بدین منظور از سامانه یادشده یک لوله نیمه‌اصلی به طور تصادفی انتخاب و 4 لوله فرعی واقع در ابتدا، یک سوم از ابتدا، دو سوم از ابتدا و انتهای آن در نظر گرفته شد. عملکرد سامانه بر اساس پارامترهای پایه میانگین دبی قطره‌چکان (qavg)، ضریب یکنواختی کریستیانسن (CU)، یکنواختی پخش (EU) و ضریب تغییرات دبی قطره‌چکان (CV) در کل لوله فرعی (108 قطره‌چکان) ارزیابی شد. نتابج نشان داد در هر کدام از لوله‌های فرعی، حدود 6 تا 10 درصد از قطره‌چکان‌ها به دلیل وارد شدن ریشه گیاهان توت و گل‌محمدی که بعضی از آن‌ها در بین درختان زیتون کاشته شده بودند، مسدود شده و شاخص‌های یادشده در دو حالت ( وجود و عدم‌ وجود قطره‌چکان مسدود) محاسبه شد. با در نظر گرفتن قطره‌چکان‌های مسدود، میانگین مقادیر سه ‌ساله شاخص‌های qavg، CU ، EU و CV به ترتیب برابر با 8/3 لیتر در ساعت، 78، 72 و 4/16 درصد و در حالت بدون قطره‌چکان‌های مسدود برابر با 4 لیتر در ساعت، 5/82، 5/75 و 15 درصد بود و این مقادیر در حالت دوم با توجه به طبقه‌بندی ASAE قابل‌قبول است. نتایج اندازه‌گیری سه‌ساله صفات فیزیکی درخت نشان داد در سال سوم میانگین ارتفاع، قطر تنه، محیط سایه‌انداز و سطح سایه‌انداز درختان به‌ترتیب 34، 57، 5/24 و 54 درصد بیشتر از سال اول بود که بیانگر روند افزایشی رشد رویشی درختان زیتون تحت سامانه آبیاری قطره‌ای زیرسطحی است.

کلیدواژه‌ها

کارآیی مصرف آب،؛ عملکرد؛ توزیع رطوبت؛ قطره‌چکان‌های مسدود؛ یکنواختی پخش آب

مراجع

1- Acar B., Topak R., and Direk M. 2010. Impacts of pressurized irrigation technologies on efficient water resources uses in semi-arid climate of konya basin of Turkey. International Journal of Sustainable Water and Environmental Systems 1(1):1-4.

2- Albasha R., Dejean C., Mailhol J.C., Weber J., Weber J., Bollègue C., and Lopez J.M. 2015. Performances of subsurface drip irrigation for maize under mediterranean and temperate oceanic climate conditions. 26th Euro-mediterranean Regional Conference and Workshops. 12-15 October 2015, Montpellier, France.

3- Al-Ghobari HM. 2007. Field evaluation of drip irrigation systems in Saudi Arabia, Pp.500-510. In: Water Resources Management IV, Brebbia CA, Wessex Institute of Technology, UK and AG Kungolos, University of Thessaly, Greece.

4- Alizadeh A. 1997. The principles and operation of drip irrigation, Imam Reza University, Mashhad, p. 450. (In Persian)

5- Al-jamal M.S., Ball S., and Sammis T.W. 2001. Comparison of Sprinkler, trickle and furrow irrigation efficiencies for onion production. Journal of Agricultural Water Management 46(3): 253-266.

6- Allen R.G., PereiraL.S., Raes D., and Smith M. 1998. Crop evapotranspiration: guidelines for computing crop water requirements. FAO Irriggation and Drainage. No, 56. FAO, Rome, 300.

7- Anonymous. 2014. Nutritional recommendations for olive. Retrieved January 16, 2014.

8- ASAE EP-458. 1990. Field evaluation of micro irrigation systems. American Society of Association Executivesstandard. 126 p.

9- ASAE standards, 43rd ed. 1996. EP458. Field Evaluation of Microirrigation Systems. St. Joseph, Mich. American Society of Association Executives: 756-761.

10- ASAE. 1985: Design, Installation and Performance of Trickle Irrigation Systems. Agricultural Engineers Yearbook, Standards of ASAE, American Society of Agricultural Engineers, St. Joseph, 519-522.

11- Badr M.A., Hussein S.A., El-Tohamy W.A., and Gruda N. 2010. Efficiency of subsurface drip irrigation for potato production under different dry stress conditions. Gesunde Pflanzen 62(2): 63-70.

12- Bagheri R., Hesam M., Kiani A., and Hezarjaribi A. 2014. Determination of Efficiency of Subsurface Drip Irrigation System (Case Study: Peach and Citrus Gardens in Kordkuyeh County). Iranian Journal of Water Research 10(1): 69-76. (In Persian)

13- Bagheri R., Hesam M., Kiani A., and Hezarjaribi A. 2014. Technical Evaluation of the Hydraulic Performance of Subsurface Drip Irrigation system. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 8 (2): 413-422. (in Persian)

14- Camp C.R., Sadler E.J., and Busscher W.J. 1997. A comparison of uniformity measure for drip irrigation systems. Transactions of the American Society of Association Executives 40: 1013- 1020.

15- Christiansen J.E. 1942. Standards. 43rd Ed. American Society. Of Agricultural and Biological Engineers. St. Joseph, MI 864 pp.

16- Ebrahimi H. 2006. Sis and Evaluation of Simplified Irrigation Systems in Khorasan. Journal oF Agricultural Sciences 12(3): 577-589. (In Persian)

17- Ebrahimpour M. 2011 Technical evaluation and evaluation of drip irrigation systems implemented in Kurdistan province. Master thesis, Faculty of Agriculture, Kurdistan University. 150 p. (In Persian)

18- Enciso J., Jifon J., Anciso J., and Ribera L. 2015. Productivity of onions using subsurface drip irrigation versus furrow irrigation systems with an internet based irrigation scheduling program. International Journal of Agronomy 3: 1-6.

19- Esmail G.E., Merwad M.A., Mostafa E.A., and Saleh M.M. 2016. The beneficial effect of subsurface drip irrigation system on yield, fruit quality and leaf mineral content of Valencia orange trees. International Journal of ChemTech Research 9(8):70-76.

20- Faci JM., Berenguer MJ., Espada JL., and Gracia S. 2002. Effect of variable water irrigation supply in olive (Olea europaea L.) cv. Arbequina in Aragon (Spain). II. Extra Virgin oil quality parameters. Journal of Acta Horticultural 586: 649-652.

21- Fadi K. 2011. Program for the Development and Dissemination of Sustainable Irrigation Management in Olive Growing (IRRIGAOLIVO) (CFC/IOOC/06), Annual Report (January-December 2011), ICARDA.

22- Farshi A.A., Shariati M.H., Jarollahi R., Ghaemi M.H., Shabifar M., and Tolaei MM. 1997. Estimated water requirement major plants agricultural and horticultural of country. Soil and Water Research Institute, Publication of Agriculture Education in Karaj, 394p. (in Persian)

23- Fernandez J.R. 2006. Irrigation management in olive. In: Proceedings of the 2nd International Seminar Olive Bioteq., 5- 10 November 2006. Marsala- Mazara dell Vallo. Italy, seminars and invited lectures, 295- 305.

24- Keller J., and Karmeli D. 1974. Trickle irrigation design parameters. Transaction of the ASAE 17(4): 678-684.

25- Kouhi N., and DehghaniSanij H. 2012. Evaluation of exploitation management in implemented systems of subsurface irrigation in pistachio gardens in Kerman province. Proceedings of the Fourth National Seminar on Sustainable Development of Pressure Irrigation Methods. Karaj Agricultural Engineering Research Institute. Oct. 5, p 1351. (In Persian)

26- Lamm F.R. 2016. Cotton, tomato, corn, and onion production with subsurface drip irrigation: A review. Transactions of the American Society of Agricultural and Biological Engineers 59(1):263-278.

27- NaanDanJain Irrigation (C.S.) Ltd. 2010. Low-Volume Irrigation of Olive Orchards. Post Naan 76829, Israel.

28- Nagaz K., Masmoudi M.M., and Mechlia N.B. 2012. Effects of deficit drip-irrigation scheduling regimes with saline water on pepper yield, water productivity and soil salinity under arid conditions of Tunisia. Journal of Agriculture and Environment for International Development (JAEID) 106(2): 85-103.

29- Noshadi M., and Ghaemi A.A. 2013. Technical and Hydraulic Investigation of Drip Irrigation Systems in Fars Province. Iranian Journal of lrrigation and Drainage 6(4): 254-26. (In Persian)

30- Nuberg IK and Yunusa I. 2003. Olive water use and yield: monitoring the relationship. RIRDC Publication No.03/048 September 2003. 46p.

31- Ortega J.F., Tarjuelo J.M., and De-Juan J.A. 2002. Evaluation of irrigation performance in localized irrigation systems of semi-arid regions (Castilla-La Mancha, Spain).

32- Palacios-Diaz M.P., Mendoza-Grimon V., Fernandez-Vera J.R., Rodriguez-Rodriguez F., Tejedor-Junco M.T., and Hernandez-Moreno J.M. 2009. Subsurface drip irrigation and reclaimed water quality effects on phosphorus and salinity distribution and forage production. Journal of Agricultural Water Management 96(11): 1659-1666.

33- Sakthivadivel R., de Fraiture C., Molden DJ., Perry C., and Kloezen W. 1999 Indicators of land and water productivity in irrigated agriculture. International Journal of Water Resources Development 15: 161-179.

34- Shaker1 M., Hesam M., Kiani A.R., and Zakeri Nia M. 2014. Technical evaluation of implemented drip irrigation systems in the gardens of Golestan Province. Journal of Water and Soil Conservation,21(4): 261-274. (In Persian)

35- Umara B. G., Audu I., and Basher A. U. 2011. Performance evaluation of bamboo (Oxytenanthera abyssinica ) low-cost microirrigation lateral system. Arpan Journal of Engineering and Applied Sciences 6(5): 69-73.

36- Zamanian M., Fattahi R., Boroumand Nasab D., Shamommadi Sh., and Parak K. 2012. Evaluation of irrigation micro-system performance in different climate conditions of Iran. Proceedings of the Fourth National Seminar on Sustainable Development of Pressure Irrigation Methods. Karaj Agricultural Engineering Research Institute. Oct. 5, p 1351. (In Persian)