بررسی انتقادی آرا و نظرات وبر درباره صدر اسلام

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 3، دوره 1، سال اول،شماره 3، پاییز 1383  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v0i0.3079

نویسندگان

دکتر علیرضا شجاعی زند ¹؛ نادر صنعتی شرقی²

¹استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

²دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی سیاسی در دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در این مقاله نظرات وبر درباره رویکرد دنیاخواهانه اسلام را از مجموعه گردآوری شده « جامعه شناسی دین» به‌دست آورده و در یک دستگاه منطقی انسجام بخشیده‌‌ایم. سپس به دلایلی که وبر برای دنیاطلبی اسلام می‌آورد پرداخته و آنها را در ویژگی پیامبر به‌عنوان کاریزما و جنگجویان بدوی به‌ عنوان طبقه حامل پیام اسلام دسته‌بندی نموده ‌ایم. در بخش بعدی به سراغ نقد آرای وبر رفته و نقد خود را به دو حوزه نقد نظریه و نقد نظریه‌پرداز معطوف کرده‌ایم. در نقد نظریه به دنبال پاسخگویی به سه پرسش زیر بوده‌ایم: 1. آیا پیامبر ویژگی‌های نوعی کاریزما را دارا بود؟ 2. آیا پیروان پیامبر جنگجویان بدوی بودند؟ 3. آیا پیامبر در رابطه خود با پیروانش تأثیرگذار بود یا تأثیرپذیر؟ همچنین در نقد نظریه‌پرداز به دنبال پاسخگویی به پرسش‌های زیر بوده‌ایم: 1. آیا وبر در پژوهش خود از منابع معتبر برای گردآوری اطلاعات بهره گرفته است؟ 2. آیا در مواجهه با مفاهیمی که خود به کار می‌برد(کاریزما و طبقه حاملین) از رویکردی واحد استفاده کرده است؟
کلیدواژه‌ها: وبر، کاریزما، طبقات حامی مذهب، جنگجویان بدوی، صدر اسلام.

کلیدواژه‌ها

وبر؛ کاریزما؛ طبقات حامی مذهب؛ جنگجویان بدوی؛ صدر اسلام

مراجع