جلوه‌های پایداری در رمان عشاق اثر رشاد ابوشاور

زبان و ادبیات عربی

مقاله 11، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 178، آذر 1398، صفحه 175-197   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.v11i2.77347

نویسنده

امیر فرهنگ نیا^*

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

  رمان پایداری فلسطین، بیانگر سیمای شخصیت فلسطینی، قبل و بعد از واقعه نکبت بوده و از رنج­ها و محنت­های ملتی حکایت دارد که با شهامت و جسارت به مبارزه و مقابله با استعمارگر صهیونیسم و انواع ظلم و ستم پرداخته است و می­توان آن‌ را یکی از وسیع­ترین حوزه­های ادبیات عرب دانست که به عنوان ابزاری برای مقاومت و پایداری در دست نویسنده، آحاد مردم را به دفاع از ارزش­ها، آزادی، دفاع از کرامت انسانی و عدالت تشویق کرده تا از جان و مال خود دریغ نکنند. خون شهیدان، به عنصری مهم در دست نویسنده تبدیل و برای ادامة سیر پایداری بر آن پافشاری می­شود و شهادت­طلبی یکی از محورهای پایداری به شمار می­آید؛ کما اینکه اشغال سرزمین فلسطین، رمان فلسطین را به سمت پایداری و مقاومت، سوق داده است. در این راستا رمان عشاق، به بیان واقعیت تلخ اوضاع فلسطین، ترک رؤیاپردازی و زمینه­چینی برای قیام، انقلاب و انتفاضه می­پردازد. این رمان اثر رشاد ابوشاور با تأثیر از چنین فضایی و با ترسیم تصویر فلسطین و ذکر سایر اراضی اشغالی، به تعیین سرنوشت ملت فلسطین، با یک راهکار، یعنی پایداری و مبادرت به حفظ تمدن و هویت آن تأکید دارد. این جستار در تلاش است با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی جلوه­های پایداری در رمان عشاق اثر رشاد ابوشاور، رمان­نویس معاصر فلسطینی بپردازد. نتایج این جستار حاکی از آن است که نویسنده در بررسی عناصر پایداری در این رمان موفق عمل کرده و بخش وسیعی از آن را به آرمان فلسطین و آزادی آن اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

ادبیات پایداری؛ رمان پایداری؛ شهادت طلبی؛ ابوشاور؛ رمان عشاق

سایر فایل های مرتبط با مقاله

36-39 فرهنگ نیا انگلیسی.pdf

مراجع

1.  

کتابنامه

1-        إبراهیم، زکریا. (1971). مشکلة الحیاة. القاهرة:دار مصر للطباعة.

2-       أبوحاقة، أحمد. (1979). الالتزام فی الشعر العربی. الطبعة الأولی. بیروت: دار العلم للملایین.

3-       أبومطر، أحمد. (1994). الروایة والحرب.الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

4-       بشلم، منی. (2018). شعریة الفضاء فی الروایة الجدیدة. مقاربة تطبیقیة فی النقد الجغرافی. الأردن، إربد: عالم الکتب الحدیث.

5-       بصیری، محمد  صادق. (1388). سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیات فارسی. چاپ اول. کرمان: انتشارات شهید باهنر.

6-       بلال، أحمد کریم. (2016) .الرؤی الثوریة فی القصة والروایة، قراءة نقدیة فی نماذج مصریة (1981-2011). د.ط. عمان: دار المناهل للنشر والتوزیع.

7-       جمعة، حسین. (2009). ملامح فی الأدب المقاوم، فلسطین أنموذجاً. دمشق: منشورات الهیئة العامة السوریة للکتاب.

8-       ـــــــــــ. (2013) .تجلیات النکبة والمقاومة فی الفکر والأدب العربی المعاصر. د. تا. دمشق: دار ومؤسسة رسلان.

9-       حبیب، نجمة خلیل. (2014). رؤی النفی والعودة فی الروایة الفلسطینیة.الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للداسات والنشر.

10-    الخطیب، حسام. (1999). العشاق وضریبة العشق، ضمن کتاب عودة السارد. الطبعة الأولی. بیروت: مؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

11-     خلیل، إبراهیم. (2015). حاضر الشعر و تحولات القصیدة، نحو قراءة جدیدة الشعر العربی الحدیث. الطبعة الأولی. عمان: دار الآن (ناشرون و موزعون).

12-    السامرائی، فلیج مضحی أحمد. (2016). مستویات نقد السرد عند عبدالله أبوهیف. الطبعة الأولی. عمان: دار غیداء للنشر والتوزیع.

13-    شهاب، خدیجة. (2009). حقوق الإنسان فی روایات عبدالرحمن منیف. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

14-    الصالح، نضال. (2004). نشید الزیتون، قضیة الأرض فی الروایة العربیة الفلسطینیة. د. ط. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.

15-    الصایغ، وجدان. (2003). الصور الاستعماریة فی الشعر العربی الحدیث: رؤیة بلاغیة لشعریة الأخطل الصغیر. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

16-    الضیقة، حسام. (2005). الروایة المقاومة. دراسة فی الإنتاج الروائی، ضمن کتاب الأدب المقاوم، رؤی وتطلعات. الطبعة الأولی.بیروت: مرکز الإمام الخمینی الثقافی.

17-    عبدالغنی، مصطفی. (1994). الاتجاه القومی فی الروایة. د.ط. الکویت: عالم المعرفة.

18-    ـــــــــــــــــ. (2006). الاتجاه الانسانی فی الروایة العربیة. کتاب الریاض: مؤسسة الیمامة.

19-    علیمات، یوسف. (2004). جمالیات التحلیل الثقافی: الشعر الجاهلی نموذجاً. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

20-   علیّان، حسن.  (2001). البطل فی الروایة العربیة فی بلاد الشام منذ الحرب العالمیة الأولی حتّی عام 1973. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

21-    فضل الله، إبراهیم. (2009). المقاومة فی الروایة العربیة. دراسة تحلیلیة لقضایا المقاومة فی السرد العربی خلال القرن العشرین. الطبعة الأولی. بیروت: دارالهادی للطباعة والنشر والتوزیع.

22-   قطوس، بسام موسى. (2000). مقاربات نصیة فی الأدب الفلسطینی الحدیث.الطبعة الأولی. عمان: دارالشروق للنشر والتوزیع.

23-   کاکایی، عبدالجبار .(1380). بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان. چاپ اول. تهران: پالیزان.

24-   کتانة، تمیمة. (2016). المکان فی روایات امیل حبیبی.الطبة الاولی. عمان: دار غیداء النشر والتوزیع.

25-   کنفانی، غسان. (1968). الأدب الفلسطینی المقاوم تحت الاحتلال 1948-1968. ط1. بیروت: مؤسسة الدراسات الفلسطینیة.

26-   ـــــــــــــ. (2014) .أدب المقاومة فی فلسطین المحتلة 1948-1966. الطبعة الثانیة. قبرص: دار منشورات الرمال.

27-   المناصرة، حسین. (2013). فردوس الأرض المغتصبة. دراسات فی الروایة الفلسطینیة. الطبعة الأولی. بیروت: دار الفارابی.

28-   النابلسی، شاکر. (1987). مجنون التراب. دراسة فی شعر وفکر محمود درویش. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

29-   ـــــــــــــ. (1991). مدار الصحراء. دراسة فی أدب عبدالرحمن منیف. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

30- موسى، شمس­الدین. (1999). العشاق درسٌ فی حبّ الوطن. ضمن کتاب عودة السارد. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

31-  أفخمی عقدا، رضا و سجاد بردانیا (1394). «سه نماد از شهیدان فلسطینی در شعر عمر أبوریشه از سال 1948م تا 1967م».مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی. شماره 35. تابستان. 61-78.

32- رزیق، هناء. (2015). صورة المرأة فی روایة قلیل من العیب یکفیک لزهرة الدیک. رسالة الماجستیر. الجزائر: جامعة محمد خیضر بسکرة.

33- عبدی، صلاح­الدین و سارا أسدی. (1437). «مظاهر المقاومة فی روایات بهاء طاهر، روایة شرق النخیل: لو نموت معاً نموذجاً». معهد العلوم الإنسانیة. مجلة آفاق الحضارة. السنة التاسة عشرة، العدد الثانی. الخریف و الشتاء. 73-97.