«تحلیل و نقد ممنوعیت ازدواج دختر شیعی با مرد سنی از منظر فقه جواهری و یافته ‏های نوین علمی»

فقه و اصول

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آبان 1401  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v53i4.87875

نویسندگان

فاطمه حائری¹؛ حسین ناصری مقدم ²؛ حسین صابری ¹

¹فردوسی مشهد

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

امروزه یکی از چالش‏های محل ابتلای خانواده‏های شیعی به ویژه در مناطق سنی‏نشین، موضوع ازدواج دختر شیعی با مرد سنی است. گر چه این مسئله به لحاظ عنوان کلی‏تر ذیل «جواز ازدواج شیعه با مخالف» قرار می‏گیرد، ولی پرسش اصلی این مقاله آن است که به لحاظ تکلیفی، آیا زن امامی حق دارد با مرد سنی ازدواج کند؟ فقیهان این مسئله را نوعاً در باب شرایط زوجین و «کفائت در نکاح» مطرح می‏کنند. آنان معمولاً دو ویژگیِ هم‏دینی و تمکن از نفقه را به عنوان شرط کفائت ذکر می‏کنند و آن گاه، به تبیین لزوم هم‏مذهبی می‏پردازند. سه قول در جواز ازدواج دختر شیعی با مرد سنی وجود دارد: جواز مطلق، عدم جواز مطلق و جواز با کراهت. مشهور قائل به عدم جواز هستند و عمده دلیل آنان پس از ادعای اجماع، کفر و نصب مخالفان، تفسیر کفو به ایمان و روایات وارده در این خصوص است. قائلان به جواز مطلق و کراهت، هم به روایات مجوزه، اطلاقات و عمومات باب نکاح و سیره عملی امامان(ع) استناد جسته‏اند. نتیجه تحقیق، قول به جواز مطلق است که افزون بر ادله‏ی قائلان به جواز که به تفصیل ذکر شده است، بر مبنای تحولات زیستی، بینشی و نگرشی در زنان امروزین استوار است. روش تحقیق تحلیلی انتقادی است به این صورت که پس از نقل اقوال و ادله‏ی آنها، هر یک مورد تحلیل و نقد قرار گرفته و سپس قول برگزیده، تقویت شده است. افزون بر مبنا قرار گرفتن اجتهاد جواهری، رویکرد زمان و مکان نیز مورد توجه نویسندگان بوده است.
 

کلیدواژه‌ها

ازدواج با سنی؛ کفائت در نکاح؛ اختلاف در مذهب

مراجع