| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,119 |
| تعداد مقالات | 21,944 |
| تعداد مشاهده مقاله | 93,919,453 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,509,436 |
تأملی بر ارث پسرعموی ابوینی باوجود عموی ابی از دیدگاه امامیه | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 1، دوره 53، شماره 4 - شماره پیاپی 127، بهمن 1400، صفحه 28-11 اصل مقاله (591.46 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v53i4.86677 | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم ابراهیمی* 1؛ عباس کلانتری خلیل آباد2 | ||
| 1استادیار دانشگاه پیام نور | ||
| 2دانشیار دانشگاه میبد | ||
| چکیده | ||
| وارث به نسبی و سببی تقسیم می‌شود. وارث نسبی سه طبقه دارد که باوجود فردی از طبقۀ قبل به هیچ‌یک از افراد طبقۀ بعد ارث نمی‌رسد. در هر طبقه نیز افراد دارای درجۀ نزدیک‌تر و واسطۀ کمتر، افرادِ دارای واسطۀ بیشتر تا میت را از ارث محروم می‌کنند. فقهای امامیه قائل‌اند درصورتی‌که وارث میت یک عموی ابی و یک پسرعموی ابوینی باشد، ارث به پسرعموی ابوینی می‌رسد و عموی ابی از ارث محروم می‌شود. برخی آن را طبق قاعده و به‌دلیل اقرب‌بودن پسرعموی ابوینی به میت و برخی آن را برخلاف قاعده و به‌دلیل خاص می‌دانند. در این مقاله ادلۀ ذکرشده بر این قول، بررسی و اثبات می‌شود که این حکم برخلافِ قاعده است و امکان ارث‌بردن عموی ابی باوجود پسرعموی ابوینی وجود دارد؛ سپس به شبهۀ ارتباط این حکم با مسئلۀ موروثی‌بودن خلافت پاسخ داده می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارث؛ عموی ابی؛ پسرعموی ابوینی؛ قاعدۀ الاقرب یمنع الابعد | ||
| مراجع | ||
|
آخوند خراسانی، محمدکاظم‌بن‌حسین، درر الفوائد فی الحاشیۀ علی الفرائد، چاپ‌اول، تهران: مؤسسة الطبع و النشر التابعه لوزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی، 1410ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، المقنع، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ امام هادى(ع)، 1415ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، الهدایة فی الاصول و الفروع: هدایة المتعلمین، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ امام هادى(ع)، 1418ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، کتاب من لا یحضره الفقیه، چاپ‌دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
ابن‌اثیر، مبارک‌بن‌محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ‌اول، قم: اسماعیلیان، بی‌تا.
ابن‌ادریس، محمدبن‌احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ‌دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1410ق.
ابن‌زهره، حمزةبن‌على، غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، به‌تصحیح احمد عبدالغفور عطار، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع)، 1417ق.
ابن‌فهد حلی، احمدبن‌محمد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، به‌تحقیق مجتبی عراقی، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1407ق.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، چاپ‌سوم، بیروت: دار الصادر، 1414ق.
اراکى، محمدعلى، رسالة فی الارث، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ در راه حق، 1415ق.
تفرشی، مصطفی‌بن‌حسین، نقد الرجال، چاپ‌اول، قم: آل‌البیت(ع)، 1418ق.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ‌اول، تهران: گنج دانش، 1363.
جوهرى، اسماعیل‌بن‌حماد، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ‌اول، بیروت: دارالعلم للملایین، 1410ق.
حرعاملی، محمدبن‌حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، چاپ‌اول، قم: آل‌البیت(ع)، 1409ق.
خویی، ابوالقاسم، اجود التقریرات، چاپ‌اول، قم: عرفان، 1352.
روحانی، محمدصادق، فقه الصادق علیه السلام، چاپ‌اول، قم: دارالکتاب، 1412ق.
سبحانى تبریزى، جعفر، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، به‌تقریر سید رضا پیغمبرپور کاشانى، چاپ اول، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع)، 1415ق.
سبزواری، عبدالاعلی، مهذب االاحکام فی بیان الحلال و الحرام، چاپ‌چهارم، قم: دفتر آیت‌الله سبزواری، 1413ق.
شبیری زنجانی، موسی، کتاب نکاح، به‌تحقیق مؤسسۀ پژوهشی رأی‌پرداز، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ پژوهشی رأی‌پرداز، 1419ق.
شهید اول، محمدبن‌مکى، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، چاپ‌دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، چاپ‌اول، قم: کتاب‌فروشی داوری، 1410ق.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، به‌تحقیق گروه پژوهش معارف اسلامی، چاپ‌اول، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة، 1413ق.
صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، به‌تصحیح عباس قوچانى و على آخوندى، چاپ‌هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
طباطبایى، على‌بن‌محمد، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، به‌تصحیح محمد بهره‌مند و دیگران، چاپ‌اول، قم: آل‌البیت(ع)، 1418ق.
طبرسی، احمدبن‌علی، الاحتجاج، به‌تحقیق شیخ ابراهیم بهادری و شیخ محمد هادی، قم: دارالاسوة، 1416ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، چاپ‌اول، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1390ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، تهذیب الاحکام، چاپ‌چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، رجال الشیخ الطوسی: الابواب، به‌تصحیح جواد قیومی اصفهانی، چاپ‌سوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1427ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، المبسوط فی فقه الامامیة، چاپ‌سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، 1387ق.
علامه حلی، حسن‌بن‌یوسف، قواعد الالحکام فی معرفة الحلال و الحرام، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1413ق.
علامه حلی، حسن‌بن‌یوسف، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1413ق.
عمر، فاروق، العباسیون الأوائل، چاپ‌دوم، بغداد: جامعه، 1977م.
فاضل مقداد، مقدادبن‌عبدالله، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، به‌تصحیح سید عبداللطیف حسینى کوه‌کمرى، چاپ‌اول، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى، 1404ق.
فاضل هندی، محمدبن‌حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1416ق.
فیض کاشانی، محمدبن‌شاه‌مرتضى، الوافی، به‌تصحیح ضیاء‌الدین حسینی اصفهانی، چاپ‌اول، اصفهان: کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین علی(ع)، 1406ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، به‌تصحیح علی‌اکبر غفاری، چاپ‌چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
مجلسی، محمدباقر‌بن‌محمدتقى، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار علیهم السلام، چاپ‌اول، بیروت: مؤسسة الطبع و النشر، 1410ق.
مجلسى، محمدتقیبنمقصودعلی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، به‌تصحیح سیدحسین موسوى کرمانى و دیگران، چاپ‌دوم، قم: مؤسسۀ فرهنگى‌اسلامى کوشانبور، 1406ق.
محقق حلى، جعفربن‌حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، به‌تصحیح عبدالحسین محمدعلى بقال، چاپ‌دوم، قم: اسماعیلیان، 1408ق.
محقق سبزوارى، محمدباقربن‌محمدمؤمن، کفایة الأحکام، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1423ق.
مغنیه، محمدجواد، الفقه على المذاهب الخمسة، چاپ دهم، بیروت: دار التیار الجدید-دار الجواد، 1421ق.
مفید، محمدبن‌محمد، المقنعة، چاپ‌اول، قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید، 1413ق.
مقدس اردبیلی، احمدبن‌محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الاذهان، به‌تصحیح آقامجتبى عراقى و دیگران، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1403ق.
میرزای قمی، ابوالقاسم‌بن‌محمدحسن، القوانین المحکمه فی الاصول، چاپ‌اول، قم: احیاء الکتب الاسلامیة، 1430ق.
نجاشى، احمدبن‌على، رجال النجاشی: فهرست أسماء مصنفی الشیعة، به‌تصحیح سیدموسى شبیرى زنجانى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1407ق.
نراقی، احمدبن‌محمدمهدی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ‌اول، قم: آل‌البیت(ع)، 1415ق.
هاشمی شاهرودی، محمود و جمعى از پژوهشگران، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل‌البیت(ع)، به‌تصحیح جمعی از پژوهشگران مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامى، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیت(ع)، 1423ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9,309 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,999 |
||